16.02.2016 Views

DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza_raport_2015

Diagnoza_raport_2015

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Diagnoza Społeczna <strong>2015</strong> 138<br />

wieku wyższy był także udział osób na stałe związanych z pracą w rolnictwie. Efekt ten wynikał zarówno z czynnika<br />

generacyjnego – praca w rolnictwie była popularniejsza wśród starszych generacji, jak i wymianą pokoleniową – im<br />

wyższy wiek tym większe prawdopodobieństwo, że obserwowane osoby przejęły gospodarstwo rolne i nie musiały<br />

utrzymywać się z pracy w innych sektorach gospodarki.<br />

Pozostałymi najpopularniejszymi sekwencjami na rynku pracy były różne kombinacje pracy na podstawie umów<br />

o pracę na czas nieokreślony i określony. Wśród osób mających w 2009 roku 25-29 lat tylko te umieszczone w rankingu<br />

najpopularniejszych stanowiły około 16 proc. wszystkich sekwencji. Można je wiązać z ruchem kadrowym<br />

pomiędzy pracodawcami. W przypadku zmiany pracy zwykle pracownicy wstępnie zatrudniani są na podstawie umów<br />

na czas określony a dopiero potem oferowane są im stabilniejsze rodzaje umów. Sekwencje związane z takim ruchem<br />

kadrowym są coraz mniej częste wśród starszych osób. Wśród generacji, która w 2009 roku miała 30-34 lata, stanowiły<br />

one 13,2 proc. a w generacji mającej wtedy 45-49 lat około 10 proc. Oznaką segmentacji rynku pracy jest natomiast<br />

występowanie grupy osób stale zatrudnionych na podstawie umów krótkookresowych (7>7>7>7) lub stale samozatrudnionych<br />

(4>4>4>4). Tego rodzaju zjawisko było jednak na tyle częste, aby znaleźć się w rankingu jedynie<br />

wśród osób powyżej 30 lat, ponadto częstość w przypadku umów krótkookresowych nie przekraczała 1,5 proc. osób,<br />

zaś w przypadku samozatrudnienia wyniosła około 1 proc. osób, które w 2009 roku miały 45-49 lat.<br />

Na zakończenie warto zauważyć, że wraz z wiekiem rośnie częstość „najpopularniejszych” sekwencji karier zawodowych,<br />

co oznacza, że kariery zawodowe stabilizują wokół pewnych wzorców. Wiek po ukończeniu studiów<br />

wyższych jest natomiast okresem, w którym duża część możliwych karier nie jest opisywana przez najczęstsze sekwencje.<br />

Prawie 60 proc. osób w wieku 25-29 lat w 2009 roku w ciągu następnych 6 lat doświadczyło zmian na rynku<br />

pracy nie mieszczących się w opisie dokonanym za pomocą 10 najczęściej występujących sekwencji. Dla pozostałych<br />

grup wieku odsetek ten był wyraźnie niższy.<br />

Analiza najpopularniejszych sekwencji stanów na rynku pracy nie wyczerpuje całości potencjalnych zmian, jakie<br />

mogą opisywać kariery zawodowe (biografie zawodowe) jednostek. Jak łatwo obliczyć, liczba możliwych kombinacji<br />

8 możliwych stanów na rynku pracy w ciągu 4 okresów obserwacji wynosi 4096. W celu ograniczenia tej liczby,<br />

możliwe sekwencje sklasyfikowano w postaci 8 kategorii oceniających kariery zawodowe pojedynczych osób z<br />

punktu widzenia stabilizacji zawodowej i dochodowej (Tabela 4.9.8). Jako miernik takiej stabilizacji zastosowano<br />

informacje o rodzaju umowy, na podstawie której świadczona jest praca 38 .<br />

Po pierwsze, wyodrębniona została kategoria osób, które przez cały okres pozostawały w zatrudnieniu na czas<br />

nieokreślony (I). Kategoria ta odpowiada sekwencji 1>1>1>1 (por. Tabela 4.9.7). Jako druga kategoria (II) wyodrębnione<br />

zostały kombinacje prowadzące w ciągu 6 lat do bardziej stabilnej sytuacji dochodowej (zdobycia pracy lub<br />

polepszenia warunków umowy o pracę). W kolejnej kategorii (III) znalazły się osoby, które w całym okresie pracowały<br />

na podstawie umów o pracę, ale pod koniec obserwacji w <strong>2015</strong> roku nie pracowały na podstawie umowy na czas<br />

nieokreślony. Osoby te przed <strong>2015</strong> rokiem mogły być okresowo bezrobotne lub nieaktywne zawodowo.<br />

W odrębnej kategorii (IV) skalsyfikowane zostały osoby, które w <strong>2015</strong> roku również nie miały umowy na czas<br />

nieokreślony, a dodatkowo doświadczyły przynajmniej jednego epizodu pracy na podstawie umów krótkoterminowych<br />

lub samozatrudnienia. We wszystkich powyższych kategoriach przyjęto założenie, że w <strong>2015</strong> roku osoby pracowały<br />

lub były okresowo nieaktywne zawodowo. Do kategorii V trafiły wszystkie osoby, które w <strong>2015</strong> roku były<br />

bezrobotne, choć przed <strong>2015</strong> rokiem miały przynajmniej epizod pracy. Odrębną kategorię (VI) stanowiły także osoby,<br />

które pracowały lub trafiły do pracy w rolnictwie. Dwie ostatnie kategorie stanowiły osoby nie pracujące przez cały<br />

okres obserwacji. Kategoria VII dotyczyła osób, które przynajmniej okresowo poszukiwały pracy, natomiast kategoria<br />

VIII osób, które przez cały okres były nieaktywne zawodowo (por. Tabela 4.9.7, sekwencja 0>0>0>0).<br />

Tabela 4.9.8. Biografie zawodowe respondentów w latach 2009-<strong>2015</strong> według ich wieku w 2009 roku*<br />

Wiek w 2009 roku<br />

Typy karier zawodowych<br />

15-19 25-29 35-39 45-49<br />

I. Zatrudnienie na czas nieokreślony cały czas 0,1 13,8 26,2 27,8<br />

II. Kariera prowadząca do poprawy stabilności zatrudnienia i dochodów 10,9 28,7 20,1 14,7<br />

III. Praca tylko na umowy o pracę, ale brak stabilizacji 22,6 19,4 14,0 12,8<br />

IV. Praca z epizodami umów innych niż o pracę, brak stabilizacji 14,3 18,2 15,6 13,9<br />

V. Praca na podstawie różnych umów – bezrobocie aktualnym problemem 2,2 3,0 2,7 2,8<br />

VI. Praca lub przejście do pracy w rolnictwie 2,0 6,4 9,5 12,9<br />

VII. Niepowodzenia w szukaniu pracy (tylko bezrobocie lub nieaktywność) 11,5 2,8 3,9 4,1<br />

VIII. Bierność zawodowa przez cały czas 36,2 6,4 7,2 10,0<br />

*liczby w kolumnach sumują się do 100 proc.<br />

38<br />

W przyjętym sposobie oceny stabilności zatrudnienia założono, że najbardziej stabilne warunki pracy poza rolnictwem są związane z umowami<br />

na czas nieokreślony. W analizie prowadzenie własnego biznesu i samozatrudnienie sklasyfikowane zostały jako mniej stabilne formy pracy od<br />

umów na czas nieokreślony, choć bardziej stabilne od pozostałych form pracy. Autor jest świadomy arbitralności założeń, ale przyjął je dla uproszczenia<br />

analizy.<br />

© Rada Monitoringu Społecznego

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!