DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza społeczna 2015 247
Tabela 5.7.1. Porównanie natężenia ogólnego stresu życiowego z trzech wcześniejszych pomiarów — w 2009, 2011
i 2013 r. -- z wynikiem ostatniego pomiaru w 2015 r. w próbach panelowych (tych samych respondentów w
porównywanych latach)
Zmienna
Natężenie stresu
życiowego
* p < 0,000
Rok pomiaru
stand.
Odch.
Średnia
2009 6,96 4,76
2015 6.60 6,65
2011 6,55 4,75
2015 6,48 4,68
2013 6,63 4,75
2015 6,36 4,65
Średnia
różnica
Test t
Stopnie
swobody
Poziom
istotności
Korelacja
0,359 6,395 7436 0,000 0,471*
0,068 1,624 10777 0,105 0,572*
0,265 7,842 14587 0,000 0,624 *
Wszystkie kategorie stresu z wyjątkiem stresu związanego z pracą miały w 2015 r. najniższy w całej historii
badania poziom (wykresy 5.7.2 i 5.7.3). W stosunku do roku 2000 stres finansowy spadł o 25 proc. W podobnym
stopniu spadło natężenie stresu w kontaktach z urzędami. Najbardziej, niemal o połowę, spadł stres ekologiczny,
związany z miejscem zamieszkania. Spadki stresu małżeńskiego i rodzicielskiego wiązać można ze spadkiem odsetka
małżeństw i rodziców. W roku 2007 w próbie respondentów indywidualnych było 59 proc. osób żyjących w małżeństwie,
a w 2015 r. wskaźnik ten spadł do 57,5 proc. W podobnym stopniu spadł także udział rodziców.
Sześciokrotnie, w latach 2000-2007 i 2013-2015 mierzyliśmy stres opiekuńczy (Aneks 1, kwestionariusz indywidualny,
pyt. 11-12), związany z opieką nad rodzicami lub starszymi krewnymi. Najwyższe natężenie tego stresu odnotowaliśmy
w 2000 r. W kolejnych trzech pomiarach utrzymywał się on na tym samym poziomie, a w latach 2013-
2015 znacząco spadł (w porównaniu z 2000 r. w 2015 r. był o niemal 30 proc. mniejszy; wykres 5.7.2). Zmiany te
wynikały częściowo ze zmian w strukturze gospodarstw domowych i w relacjach między ich członkami: ubywało
osób w podeszłym wieku (rodziców, teściów, krewnych), za opiekę nad którymi czuliby się odpowiedzialni inni
członkowie gospodarstwa domowego. W 2000 r. osób, które czuły się odpowiedzialne za opiekę nad starszymi krewnymi
było wśród respondentów indywidualnych 81 proc., a w 2015 r. już tylko 66 proc.
Podobnie jak w przypadku satysfakcji cząstkowych, dynamika niektórych rodzajów stresu (np. małżeńskiego i
finansowego) wskazuje na pewien kryzys w życiu respondentów w roku 2013. W roku 2015 nie było już śladu po tym
kryzysie.
2,00
1,80
1,60
1,40
1,20
1,00
0,80
0,60
0,40
0,20
0,00
małżeński rodzicielski ekologiczny zdrowotny
2000 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
Wykres 5.7.2. Przeciętne natężenie czterech rodzajów stresu w latach 2000-2015
© Rada Monitoringu Społecznego