DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza Społeczna 2015 166
mniejsze prawdopodobieństwo znalezienia pracy niż osoby zamieszkujące na wsi. Szczególne znaczenie dla tego
rodzaju przepływu na rynku pracy miał posiadany poziom wykształcenia, ale kierunek wpływu okazał się nieintuicyjny
– osoby bezrobotne charakteryzujące się wykształceniem co najwyżej zasadniczym zawodowym lub gimnazjalnym
miały wyższe prawdopodobieństwo znalezienia pracy w porównaniu z osobami z wykształceniem wyższym.
Efekt ten jest wywołany najprawdopodobniej dużą stabilnością zatrudnienia osób z wyższym wykształceniem w tej
grupie wieku. Nie zaobserwowano natomiast istotnego wpływu dokształcania się na przejście z bezrobocia do zatrudnienia.
Kolejny rozpatrywany rodzaj poprawy statusu na rynku pracy dotyczy przejścia z bierności zawodowej do zatrudnienia.
Wpływ wieku, analogicznie jak dla przejścia z bezrobocia do zatrudnienia, okazał się istotny - wraz ze
wzrostem wieku malało prawdopodobieństwo podjęcia pracy przez osoby bierne zawodowo. Wynikało to z faktu, że
osoby młode, które zakończyły formalny etap edukacji, podczas którego w znacznej części były bierne zawodowo
znajdują pracę, a przy jej zmianie okres nieposiadania pracy jest na tyle krótki, że nie został w wielu wypadkach
uchwycony przez badanie. Także dla tej zmiany statusu na rynku pracy oddziaływanie płci okazało się nieistotne.
Miejsce zamieszkania nie miało o wpływu na prawdopodobieństwo przepływu z bierności do zatrudnienia. Poziom
posiadanego wykształcenia miał istotne znaczenie, natomiast jego kierunek jest odmienny niż miało to miejsce dla
przepływów z bezrobocia do zatrudnienia. Osoby bierne charakteryzujące się wykształceniem zasadniczym zawodowym
lub gimnazjalnym oraz średnim miały mniejsze prawdopodobieństwo zatrudnienia porównaniu z osobami z
wykształceniem wyższym. Należy podkreślić, iż potwierdziły się ustalenia analizy opisowej przepływów – dokształcanie
zawodowe pozytywnie wpływa na szanse podjęcia pracy przez osoby bierne zawodowo w analizowanym okresie.
Dla przejścia z bierności zawodowej do bezrobocia wiek jest nadal zmienną istotnie różnicującą szansę tej zmiany
statusu na rynku pracy – ze wzrostem wieku maleje prawdopodobieństwo zmiany statusu z biernego zawodowo na
osobę bezrobotną. Warto odnotować także silny wpływ płci – mężczyźni mają zdecydowanie mniejsze prawdopodobieństwo
aktywizacji poprzez wejście do bezrobocia niż kobiety. Wskazania wymaga także silny pozytywny wpływ
wykształcenia zasadniczego na prawdopodobieństwo przepływu z bierności zawodowej do bezrobocia w porównaniu
z wykształceniem wyższym, co wraz z wynikiem dotyczącym przejścia z bierności do zatrudnienia potwierdza znacznie
mniejsze szanse na rynku pracy osób z tą kategoria wykształcenia. Nie zidentyfikowano wpływu dokształcania
się na rozpatrywaną zmianę statusu na rynku pracy.
Generalne potwierdził się wpływ dokształcania zawodowego dla wyjścia z bierności zawodowej, który został ,
zidentyfikowany w analizie tablic przepływów.
4.9.6.6. Aktywność edukacyjna a zmiana dochodów gospodarstw domowych osób pracujących w okresie 2009-2015
W dotychczasowej analizie skupiono się na badaniu zmian statusu na rynku pracy osób aktywnych i biernych
edukacyjnie. Istotnym uzupełnieniem tej analizy jest sprawdzenie, czy poprawa kwalifikacji jest powiązana ze zmianami
sytuacji dochodowej osób pracujących, które podjęły wysiłek dokształcania się, a ich status na rynku pracy w
ciągu dwóch ostatnich lat nie zmienił się. W badaniach z kolejnych lat 2007, 2009, 2011, 2013 i 2015 w kwestionariuszu
indywidualnym zawarte jest pytanie o osobisty dochód netto respondenta z ostatnich trzech miesięcy. W analizach
z wcześniejszych rund Diagnozy Społecznej konieczne było posłużenie się dochodem na osobę w gospodarstwie
domowym przy równoczesnej kontroli liczby osób w gospodarstwie domowym. Jednak na dochód w gospodarstwie
domowym wpływają także zmiany dochodów uzyskiwanych przez innych członków gospodarstwa domowego,
czego nie można było uwzględnić w analizie dynamiki zmian sytuacji dochodowej respondentów dokształcających
się i niedokształcających się w latach 2005-2007.
Niemniej jednak poniższa analiza sytuacji dochodowej respondenta na podstawie jego dochodu osobistego stanowi
jedynie opis korelacji pomiędzy zmianami dochodu osobistego a dokształcaniem się i nie pozwala na interpretację
przyczynowo–skutkową. Tym bardziej, że dochody te są silnie skorelowane z innymi cechami, jak np. poziom
wykształcenia.
W tabelach 4.9.27 i 4.9.28 przedstawiony jest rozkład dochodów osobistych netto 48 pracujących w latach 2007,
2009, 2011, 2013 oraz 2015 dla dwóch grup respondentów: tych, którzy podnosili swoje kwalifikacje w ciągu ostatnich
dwóch lat oraz tych, którzy tego nie czynili, a także dynamika dochodów w latach 2007-2009, 2009-2011, 2011-
2013 oraz 2013-2015. Ze względu na różne zmienne określające dochód użyte w analizach w poprzednich rundach
badania nie są możliwe bezpośrednie porównania zmian dynamiki dochodu pomiędzy okresami 2005-2007 (zawartymi
w poprzednich opracowaniach Diagnozy) a 2007-2009, 2009-2011, 2011-2013 i 2013-2015.
Dynamika zmian dochodów z obu wyróżnionych grup respondentów różni się na niekorzyść osób biernych edukacyjnie,
dla których w okresie 2013-2015 nastąpił wzrost dochodów o 2 proc. w porównaniu z 4 proc. wzrostem dla
osób aktywnych edukacyjnie. Wynik ten stanowi odwrócenie tendencji z okresu 2011-2013, kiedy dla osób aktywnych
edukacyjnie zanotowano spadek o 14 proc. w porównaniu z około 7 proc. wzrostu dla osób biernych edukacyjnie.
48
Do obliczeń zastosowano średni dochód netto respondenta z ostatnich trzech miesięcy.
© Rada Monitoringu Społecznego