DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza społeczna 2015 438
Tabela 9.2.23. Analiza regresji wielokrotnej dla poziomu cywilizacyjnego
Współczynniki niestandaryzowane
Współczynnik
standaryzowany
Predyktor
t Istotność
Błąd standardowy
B
Beta
(Stała) 1,788 ,030 60,421 ,000
Wiek -,034 ,000 -,611 -68,107 ,000
Płeć (1 M, 2 K) -,063 ,010 -,031 -6,332 ,000
Klasa miejscowości (1 największe miasta, 6 wieś) -,123 ,003 -,217 -43,257 ,000
Renciści -,088 ,025 -,022 -3,525 ,000
Rolnicy ,052 ,025 ,012 2,080 ,038
Pracownicy sektora prywatnego ,670 ,019 ,227 35,068 ,000
Pracownicy sektora publicznego ,316 ,016 ,144 19,614 ,000
Emeryci ,144 ,022 ,059 6,419 ,000
Przedsiębiorcy ,714 ,026 ,153 27,514 ,000
Dzieci na utrzymaniu -,017 ,005 -,019 -3,560 ,000
Bezrobotni -,046 ,024 -,011 -1,931 ,053
Małżeństwo ,355 ,014 ,175 24,927 ,000
Wdowcy ,010 ,024 ,003 ,434 ,664
Rozwód ,187 ,026 ,039 7,217 ,000
Konkubinat ,114 ,040 ,014 2,833 ,005
R 2 = 0,52
Przyjęte tu kryteria jakości życia nie są w pełni obiektywne, ale też dobre życie to nie tylko życie zgodne z jakimiś obiektywnymi
standardami (zamożności, zdrowia, szacunku itd.), ale także życie szczęśliwe. Otwarte zresztą pozostaje pytanie, co
miałoby być miarą prawdy w odniesieniu do dobrego życia. Spory na ten temat między naukowcami reprezentującymi różne
dziedziny wiedzy trwają od dawna (por. Czapiński, 2002b, 2004b; Lewicka, 2005), a w ostatniej dekadzie dały impuls do rozwoju
nowej gałęzi badań zwanej psychologią pozytywną.
9.3. Czy polskie społeczeństwo staje się coraz bardziej rozwarstwione?
Wzrost gospodarczy kraju względnie ubogiego powinien zdaniem wielu ekonomistów skutkować wzrostem ekonomicznego rozwarstwienia
społeczeństwa. Istotnie stosunek dochodu 20 proc. najbogatszych gospodarstw domowych do 20 proc. najuboższych
wzrastał w okresie realizacji Diagnozy Społecznej do 2009 r. (tabela 9.3.1). Warto zauważyć, że ten wzrost rozwarstwienia wynikał
przede wszystkim z szybszego tempa wzrostu najwyższych dochodów (wykres 9.3.1). Wartość dziewiątego decyla dochodu
gospodarstw na jednostkę ekwiwalentną w cenach stałych wzrosła w latach 2000-2009 o 45,6 proc., czyli znacznie więcej niż
średnia dla całych prób (38,9 proc.), a wartość pierwszego decyla wzrosła w tym czasie o 27,6 proc. W kolejnych dwóch latach
jednak wzrost realnych dochodów pierwszego decyla był po raz pierwszy od początku badania szybszy od wzrostu dziewiątego
decyla (odpowiednio 8 proc. i 4 proc.) i tym samym zmniejszył się stosunek dziewiątego decyla do pierwszego (tabela 9.3.1).
Między 2011 i 2013 rokiem nastąpił spadek realnego dochodu zarówno pierwszego jak i dziewiątego decyla o podobną wielkość.
Można zatem uznać, że mimo kryzysu ekonomicznego rozwarstwienie dochodowe utrzymywało się na poziomie mniejszym niż
przed kryzysem. W ostatnich dwóch latach nastąpiło dalsze zmniejszanie się różnic dochodowych. W 2015 są one najmniejsze
w całym badanym okresie. Dzisiaj skumulowana procentowa zmiana dochodu ekwiwalentnego 10 najuboższych gospodarstw
domowych dogoniła niemal zmianę dochodu 10 proc. gospodarstw najbogatszych (wykres 9,3,1).
Tabela 9.3.1. Zróżnicowanie dochodów netto gospodarstw domowych w latach 2003-2015 w całych próbach
Rok badania
Stosunek kwintyla 4 do 1 dochodu gospodarstwa
na jednostkę ekwiwalentną
2003 2,33 3,94
2005 2,36 3,98
2007 2,41 4,15
2009 2,48 4,10
2011 2,46 3,96
2013 2,43 4,09
2015 2,28 3,79
Różnica między:
2015 i 2003 -0,05 -0,19
2015 i 2013 -0,15 -0,30
Stosunek decyla 9 do 1 dochodu gospodarstwa
na jednostkę ekwiwalentną
© Rada Monitoringu Społecznego