DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Brak pracy
Stopa bezrobocia
Diagnoza społeczna 2015 174
4.10. Trudności ze znalezieniem zatrudnienia po ukończeniu szkoły
Aleksandra Wilczyńska
4.10.1. Wstęp
Bezrobocie osób młodych stanowi poważny problem w Europie, a także w Polsce. Według danych Eurostatu,
stopa bezrobocia ogółu siły roboczej wynosi w Polsce 9 proc. i jest niższa od średniej stopy bezrobocia Unii Europejskiej
o 1.2 punktów procentowych (Komisja Europejska, 2014). Jednakże, w grupie wiekowej 15-24 lata, zarówno w
Polsce jak i w całej Europie, stopa bezrobocia jest znacznie wyższa. Wynosi ona odpowiednio 23.9 proc. oraz 22.2
proc.. Brak możliwości znalezienia pracy przez młodych absolwentów, szczególnie absolwentów szkół wyższych,
podważa renomę instytucji edukacyjnych oraz ich potencjał do kształcenia wykwalifikowanych specjalistów. Częstą
konsekwencją braku pracy w zawodzie jest podejmowanie przez osoby młode pracy poniżej swoich kompetencji.
Ponadto, trudności ze znalezieniem zatrudnienia, na które napotykają się ludzie młodzi w Polsce, mogą skłaniać ich
do wyjazdów zarobkowych. Należy monitorować zatrudnienie osób młodych aby ustalić, która grupa jest najbardziej
narażona na problem ze znalezieniem zatrudnienia. Poniższa analiza ma na celu przedstawienie uwarunkowań oraz
potencjalnych konsekwencji związanych z trudnościami w znalezieniu pracy po ukończeniu szkoły. Należy nadmienić,
iż analiza dotyczy absolwentów wszystkich szczebli edukacji. Trudności w znalezieniu pracy zostały ustalone na
podstawie samooceny respondentów. Mianowicie, respondenci Diagnozy Społecznej mieli odpowiedzieć na pytanie
"Czy w minionym roku nie mogłem/am znaleźć pracy po ukończeniu szkoły?". Badanie zostało przeprowadzone jedynie
na respondentach, których problem ten dotyczy, to jest na osobach, które w minionym roku ukończyły szkołę oraz
poszukiwały zatrudnienia.
4.10.2. Brak pracy dla absolwentów w Polsce w latach 2000-2015
W ramach analizy, zbadano zmiany w trudności absolwentów w znalezieniu zatrudnienia w latach 2000-2015.
Zmiany odsetka osób, które zmagały się z brakiem pracy po ukończeniu szkoły wśród ogółu absolwentów, przedstawia
wykres 4.10.1. W roku 2000 osoby, które nie mogły znaleźć zatrudnienia po zakończeniu szkoły stanowiły 37
proc. wszystkich absolwentów. W kolejnych latach odsetek ten stopniowo spadał do roku 2009, w którym wynosił 17
proc.. W latach 2011 i 2013 procent absolwentów z trudnościami w znalezieniu pracy ponownie wzrósł. W roku 2015
ponownie zmalał, o 5 punktów procentowych w porównaniu z poprzednią falą, wynosząc 19 proc.. Na Wykresie 1
przedstawiona została także stopa bezrobocia w latach 2000-2015. Trend braku pracy dla absolwentów skorelowany
jest z ogólną stopą bezrobocia w Polsce. Jedynie w latach 2000-2003, mimo że stopa bezrobocia znacząco wzrosła (o
6 punktów procentowych), procent osób mających problem po ukończeniu szkoły nieznacznie zmalał.
40%
30%
Brak pracy po ukończeniu szkoły
Stopa bezrobocia
25%
20%
15%
20%
10%
37%
35%
28%
21%
17%
22%
24%
19%
10%
5%
0%
2000 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
0%
Źródło: Dane GUS (Główny Urząd Statystyczny, 2015), obliczenia własne na podstawie Diagnozy Społecznej
Wykres 4.10.1. Procent osób nie mogących znaleźć zatrudnienia po ukończeniu szkoły i stopa bezrobocia w latach
2000-2015
© Rada Monitoringu Społecznego