DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza Społeczna 2015 156
udział osób legitymujących się wykształceniem zasadniczym zawodowym lub gimnazjalnym, którzy nie pracowali z
powodu braku odpowiednich kwalifikacji – blisko 38 proc. w porównaniu z 32 proc. w okresie 2011-2013. Jednak
wzrost ten nie był na tyle silny, aby udział osób z tym poziomem wykształcenia powrócił do poziomu z poprzednich
okresów - 48 proc. w latach 2007-2011 i 40-42 proc. w latach 2000-2007 i 2005-2009. Łącznie osoby z wykształceniem
co najwyższej zasadniczym zawodowym stanowiły większość niepracujących z powodu braku kwalifikacji.
Nieco mniej niż jedna trzecia niepracujących w latach 2013-2015 w porównaniu około 32 proc. w latach 2011-2013
oraz z 27-28 proc. we wcześniejszych analizowanych okresach miała wykształcenie średnie, zaś najmniej było osób
z wykształceniem wyższym (6 proc. w latach 2000-2007, 9 proc. w latach 2005-2009, 7 proc. w latach 2007-2011,
11 proc. w latach 2011-2013 oraz 12 proc. w latach 2013-2015).
Tabela 4.9.20 Struktura osób niepracujących w latach 2000-2015, dla których przyczyną pozostawania bez pracy był
brak wymaganych przez pracodawcę kwalifikacji, według płci, wykształcenia, miejsca zamieszkania i wieku w
kolejnych podokresach lat 2000-2015 (proc.)
Cechy demograficzno-społeczne
Odsetek osób niepracujących z powodu braku kwalifikacji odpowiadających pracodawcom
(ocena subiektywna respondenta) w latach
2000-2007 2005-2009 2007-2011 2011-2013 2013-2015
Ogółem, w tym: 4,2 4,9 2,9 4,5 3,4
Kobiety 57,4 54,1 61,8 54,4 54,4
Mężczyźni 42,6 45,7 38,2 45,6 45,6
Wyższe i policealne 6,0 9,2 6,7 10,6 11,6
Średnie 28,6 27,0 27,1 32,5 30,7
Zasadnicze zawodowe i gimnazjalne 42,0 39,8 48,2 32,4 37,7
Podstawowe i poniżej 23,4 23,8 18,0 24,4 20,0
Miasta powyżej 500 tys. mieszkańców 7,2 8,3 8,4 7,9 12,0
Miasta od 200 do 500 tys. mieszkańców 14,5 9,7 8,8 10,5 5,7
Miasta od 100 do 200 tys. mieszkańców 5,6 7,6 7,7 7,6 8,1
Miasta od 20 do 100 tys. mieszkańców 22,9 20,2 20,7 17,4 22,0
Miasta poniżej 20 tys. mieszkańców 13,6 11,5 11,2 12,5 10,1
Wieś 36,2 42,7 43,2 44,2 42,1
do 24 lat 41,8 25,8 37,7 27,0 22,4
25-29 lat 9,3 16,3 11,3 15,2 12,8
30-34 lata 7,8 9,4 9,2 11,3 6,7
35-39 lat 7,5 7,3 5,6 7,4 10,8
40-44 lata 10,0 9,5 7,4 6,8 6,3
45-49 lat 7,4 9,4 6,0 8,2 5,8
50-54 lata 9,1 11,7 7,7 8,3 8,4
55 lat i więcej 7,1 10,6 15,1 15,7 26,9
Struktura respondentów o kwalifikacjach niewystarczających do wykonywania pracy zawodowej według miejsca
zamieszkania jest zbliżona w wyróżnionych okresach. Osoby niepracujące z powodu braku odpowiednich kwalifikacji
pochodziły głównie ze wsi (42 proc. w latach 2013-2015 i 44 proc. w latach 2011-2013 wobec 36 proc. w latach 2000-
2007) oraz miast liczących do 100 tys. mieszkańców (około 32 proc. w latach 2013-2015 i 30 proc. w latach 2011-
2013 wobec 37 proc. w latach 2000-2007). W latach 2013-2015 około 14 proc. osób o niewystarczających kwalifikacjach
pochodziło z miast od 100 do 500 tys. mieszkańców w porównaniu do około 17-20 proc. we pozostałych
analizowanych okresach. Odsetek osób o niewystarczających kwalifikacjach z miast największych zwiększył się do
12 proc. w okresie 2013-2015 w porównaniu z pozostałymi analizowanymi okresami, kiedy udział mieszkańców z
miast największych nie przekroczył 9 proc.
Struktury wieku osób niepracujących z powodu niewystarczających kwalifikacji różniły się głównie ze względu
na udział osób do 29 lat. W latach 2005-2009 znacząco zmniejszył się udział tej grupy wieku w porównaniu z okresem
2000-2007 (z 50 proc. do 42 proc.), by w latach 2007-2011 powrócić do poziomu około 50 proc. Natomiast w okresie
2011-2013 znowu zanotowano spadek - udział osób do 29 lat w strukturze niepracujących z powodu braku odpowiednich
kwalifikacji zmalał do 42 proc. Był on kontynuowany w okresie 2013-2015, osiągając 35 proc. Udział osób z
poszczególnych pięcioletnich grup wieku 30-54 lata był stosunkowo stabilny i oscylował między 7-12 proc., nie przekraczając
różnicy około 4 pp. dla wszystkich porównywanych okresów. Natomiast udział osób w wieku 55 lat i więcej
był stosunkowo stabilny w okresie 2011-2013 w porównaniu do okresu 2001-2011 (około 15-16 proc.), jednak znacznie
wyższy niż udziały zanotowane w okresie 2000-2007 i 2005-2009 (odpowiednio 7 proc. i 11 proc.). W obecnie
analizowanym okresie zanotowano znaczny wzrost udziału osób niepracujących z powodu niewystarczających kwalifikacji
w wieku 55 lat i więcej – do poziomu około 27 proc. Na strukturę osób niepracujących z powodu braku
odpowiednich kwalifikacji ma wpływ także struktura wieku populacji, niemniej jednak można wyróżnić dwie grupy
osób znajdujących się w trudniejszej sytuacji w związku z brakiem odpowiednich kwalifikacji – to osoby młode do
29 roku życia i osoby w wieku 55 lat i więcej.
Ponadto wśród niepracujących z powodu braku odpowiednich kwalifikacji w latach 2000-2007 jedynie około 26
proc. uczestniczyło w jakiejkolwiek aktywności związanej z podnoszeniem swoich kwalifikacji w ciągu dwóch ostatnich
lat poprzedzających daną rundę badania (kobiety blisko 24 proc., mężczyźni 29 proc.). Informacja ta jest niepełna,
ponieważ dane o podejmowaniu aktywności edukacyjnej nie dotyczą całego okresu, w którym kwalifikacje
© Rada Monitoringu Społecznego