DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza Społeczna 2015 151
na: http://ec.europa.eu/social/), a wzrost odsetka osób w wieku 25-64 lat uczestniczących w kształceniu ustawicznym
przynajmniej do 15 proc. do 2020 roku jest jednym z celów Strategii Europa 2020.
W tej części raportu zajmiemy się wpływem dokształcania się na sytuację osób na rynku pracy, w szczególności
interesują nas różnego rodzaju formy podnoszenia kwalifikacji po zakończeniu formalnej edukacji i rozpoczęciu aktywności
na rynku pracy. Niezmiernie cennym walorem analiz prowadzonych w ramach Diagnozy Społecznej jest ich
porównywalność w czasie, która pozwala w dwuletnich okresach identyfikować i śledzić zachodzące zmiany.
Najpierw zajmiemy się zasięgiem dokształcania się osób w wieku powyżej 25 lat, czyli aktywnością edukacyjną
osób rozpatrywanych według różnych cech. W dalszym kroku przedstawimy najczęstsze formy podejmowanej aktywności
edukacyjnej. W kolejnych częściach analizować będziemy wpływ poziomu kwalifikacji na szeroko pojętą
sytuację na rynku pracy. W pierwszej kolejności zweryfikujemy powody bycia niepracującym, w szczególności w
odniesieniu do braku niezbędnych kwalifikacji odpowiadającym pracodawcom. Jako uzupełnienie tej części posłuży
analiza warunków podjęcia pracy. Kolejny krok analizy to weryfikacja wpływu dokształcania się na zmiany statusu
na rynku pracy oraz wpływu dokształcania się na osiągane dochody przez pracujących. Rozważania kończy modelowe
ujęcie determinant dokształcania się, które podsumowuje wyniki analiz w tej części.
4.9.6.1. Zasięg dokształcania zawodowego
Na podstawie danych z wcześniejszych edycji Diagnozy Społecznej możliwa jest analiza aktywności związanej z
podnoszeniem przez respondentów swoich kwalifikacji zawodowych czy innych umiejętności w okresach 2005-2007,
2007-2009, 2009-2011 oraz 2011-2013 oraz 2013-2015 40 .
Zaledwie blisko 9 proc. osób w wieku 25 lat i więcej uczestniczyło w latach 2013-2015 w jakiejkolwiek aktywności
związanej z podnoszeniem swoich kwalifikacji zawodowych czy innych umiejętności, a więc nieco rzadziej niż
wskazywały na to wyniki z lat poprzednich. Analiza struktury osób, które w Diagnozie Społecznej 2007, 2009,
2011,2013 i 2015 zadeklarowały taką aktywność, wskazuje na wysoką i utrzymującą się selektywność procesu dokształcania
się głównie ze względu na wiek, poziom wykształcenia oraz miejsce zamieszkania (tabela 4.9.16).
Tabela 4.9.16. Struktura osób w wieku 25 lat i więcej uczestniczących w jakiejkolwiek aktywności związanej z podnoszeniem
swoich kwalifikacji zawodowych czy innych umiejętności w latach 2005-2007, 2007-2009, 2009-
2011,2011-2013 oraz 2013-2015 według płci, wykształcenia, miejsca zamieszkania i wieku (w proc.)
Cechy demograficznospołeczne
Odsetek osób w wieku 25 lat i więcej uczestniczących w podnoszeniu swoich
kwalifikacji zawodowych czy innych umiejętności w latach
2005-2007 2007-2009 2009-2011 2011-2013 2013-2015
Ogółem 11,7 11,9 10,7 9,6 8,7
Kobiety 56,8 51,9 54,0 56,1 54,6
Mężczyźni 43,2 48,1 46,0 43,9 45,4
Wyższe i policealne 57,5 57,4 62,2 63,4 68,2
Średnie 28,5 29,0 24,7 25,2 22,6
Zasadnicze zawodowe 11,8 11,9 10,6 9,5 7,1
Podstawowe i poniżej 2,2 1,7 2,5 1,9 2,1
Miasta powyżej 500 tys. 23,6 24,1 25,2 27,3 25,3
Miasta od 200 do 500 tys. 17,0 17,2 17,2 16,9 21,5
Miasta od 100 do 200 tys. 8,4 8,0 8,0 8,4 8,5
Miasta od 20 do 100 tys. 19,6 19,2 20,0 18,4 18,4
Miasta poniżej 20 tys. 11,8 10,4 10,6 10,6 9,0
Wieś 19,6 21,0 19,0 18,4 17,4
25-29 lat 25,8 27,3 25,7 22,8 20,7
30-34 lata 20,9 18,7 19,9 19,8 17,6
35-39 lat 14,3 16,4 16,2 16,6 17,2
40-44 lata 12,8 12,0 12,6 12,7 15,2
45-49 lat 10,4 10,6 9,2 9,2 9,1
50-54 lata 9,3 8,4 8,0 8,5 8,3
55 lat i więcej 6,4 6,6 8,5 10,3 12,0
Wśród osób podnoszących swe umiejętności w latach 2013-2015 większość wciąż stanowiły kobiety (prawie 55
proc.), a ich udział w całym rozpatrywanym okresie pozostawał stale powyżej 50 proc. Około 68 proc. osób dokształcających
się w ciągu ostatnich dwóch lat miało wykształcenie wyższe lub policealne, znacząco więcej niż w rundach
40
Wyników otrzymanych w Diagnozie Społecznej 2007, 2009, 2011,2013 i 2015 nie można porównywać bezpośrednio z wynikami badania BAEL
dotyczącymi aktywności edukacyjnej dorosłych. W Diagnozie Społecznej pytano o aktywność edukacyjną w ciągu ostatnich dwóch lat, natomiast w
BAEL pomiar dotyczy ostatnich 4 tygodni przed badaniem. Ponadto pytanie o aktywność związaną z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych czy
innych umiejętności w Diagnozie obejmuje zarówno aktywność w systemie szkolnym jak i pozaszkolnym, natomiast w przypadku BAEL obie kategorie
rozpatrywane są odrębnie. Ponadto w niniejszej części opracowania analiza aktywności w zakresie doskonalenia zawodowego obejmuje osoby w
wieku 25 lat i więcej.
© Rada Monitoringu Społecznego