DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Jakość życia
Jakość życia
Diagnoza społeczna 2015 431
Różnice miedzy kategoriami respondentów wyróżnionymi przez niektóre kryteria mogą być pozorne, w tym sensie, że decyduje
o nich jakieś inne, skorelowane z danym, kryterium podziału na grupy. Przykładem może być płeć. We wszystkich pomiarach
mężczyźni uzyskują wyższy wskaźnik jakości życia. Wynikać to jednak może z faktu, że kobiety żyją dłużej, a jakość
życia spada z wiekiem. Istotnie w próbie z 2013 r. przeciętny wiek kobiet był o ponad 3 lata wyższy od przeciętnego wieku
mężczyzn, a w grupie osób najstarszych (65+ lat), którą charakteryzuje najniższy wskaźnik jakości życia, przewaga odsetka
kobiet nad odsetkiem mężczyzn jest niemal dwukrotna (62 do 38 proc.). Wyniki analizy wariancji dowodzą, że istotnie o różnicy
w poziomie jakości życia między mężczyznami i kobietami przesądza w znacznym stopniu wiek (wykres 9.2.9). Tylko w grupie
osób najstarszych jakość życia mężczyzn jest znacząco lepsza od jakości życia kobiet 107 ; w innych grupach wieku płeć nie różnicuje
jakości życia
Różnicująca jakość życia rola wieku także może być zawyżona ze względu na silny w Polsce związek między wiekiem i
poziomem wykształcenia 108 , który niewątpliwie ma wpływ na jakość życia. Pytanie zatem brzmi, czy niska jakość życia osób
starszych wynika jedynie z ich wieku, czy także z faktu, że są one przeciętnie znaczniej gorzej wykształcone od osób młodszych.
Okazuje się, że siła determinacji wieku w analizie regresji spada po włączeniu do równania poziomu wykształcenia prawie trzykrotnie
(z 13,1 proc. samodzielnie wyjaśnionego zróżnicowania jakości życia do 4,6 proc.). Analiza wariancji pokazuje istotny
efekt interakcji wieku i wykształcenia w zakresie jakości życia (wykres 9.2.10). Wyższe wykształcenie wyraźnie amortyzuje
negatywny wpływ wieku na jakość życia; różnica między lepiej i gorzej wykształconymi w grupie najstarszej jest niemal czterokrotnie
większa niż w grupie najmłodszej, z powodu dużej zmiany jakości życia z wiekiem wśród słabo wykształconych i praktycznie
braku takiej zmiany wśród lepiej wykształconych.
0,6
0,4
0,2
0
-0,2
-0,4
-0,6
-0,8
Mężczyźni
Kobiety
do 24 lat 25-34 lata 35-44 lata 45-59 lat 60-64 lata 65+ lat
Wiek
UWAGI: efekt główny wieku F(5, 16047)=320,732, p