DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza społeczna 2015 351
A
B
R 2 = 0,82
R 2 = 0,88
Wykres 6.4.9. Procent głosów oddanych na PiS (panel A) i na PO (panel B) w wyborach parlamentarnych w 2015r.
ze względu na odsetek konserwatystów w przekroju wojewódzkim
A
B
R 2 = 0,50 R 2 = 0,58
Wykres 6.4.10. Procent głosów oddanych na PiS (panel A) i na PO (panel B) w wyborach parlamentarnych w 2015r.
ze względu na procent osób praktykujących religijnie w przekroju wojewódzkim
Tak więc wydaje się, że o wyniku wyborów parlamentarnych (i prawdopodobnie także wyborów prezydenckich)
w 2015 r. zdecydowały głównie zmiany w mentalności Polaków, a nie sprawność kampanii wyborczej czy też inne,
poprzedzające wprost wybory zdarzenia, takie jak np. kryzys związany z falą uchodźców z Bliskiego Wschodu. Chociaż
zarówno sama kampania i sprawa uchodźców mogły wyostrzyć różnice w wynikach wyborów.
Korelacja postaw konserwatywnych i ksenofobicznych oraz praktyk religijnych z wynikami wyborów w przekroju
16 zaledwie jednostek (województw) może być uznana za zbyt słaby, choćby istotny statystycznie dowód na
niepozorną zależność między orientacją prawicową i poparciem dla dwóch głównych na scenie politycznej partii.
Można jednak ten dowód wzmocnić, schodząc na poziom analiz indywidualnych. Co prawda nie mamy na tym poziomie
twardego wskaźnika behawioralnego (na jakie ugrupowanie dana osoba oddała głos w wyborach), a jedynie
wskazanie którejś z partii jako najbliższej respondentowi, ale za to możemy minimalizować zarzut pozorności
związku poprzez kontrolę wielu dodatkowych zmiennych, potencjalnie skorelowanych z religijnością, konserwatyzmem
czy ksenofobią, takich jak płeć, wiek, klasa miejscowości zamieszkania, wykształcenie i status społeczno-zawodowy.
Regresja logistyczna pokazuje, że wszystkie te zmienne wyjaśniają łącznie w 26 proc. identyfikację z Prawem
i Sprawiedliwością (tabela 6.4.2) i w 19 proc. identyfikację z Platformą Obywatelską (tabela 6.4.3). Efekt netto
religijności i konserwatyzmu, po wyłączeniu wpływu pozostałych zmiennych społeczno-demograficznych, pozostaje
istotny.
Prawdopodobieństwo identyfikacji z PiS konserwatystów jest dwuipółkrotnie większe niż niekonserwatystów.
Także udział w uroczystościach religijnych wiąże się ze skłonnością poparcia dla PiS przy kontroli wszystkich pozostałych
zmiennych. Niemal sześciokrotnie częściej identyfikują się z PiS osoby chodzące do kościoła więcej niż 4
razy w miesiącu w porównaniu z tymi, które w ogóle do kościoła nie chodzą. Jest istotna interakcja między konserwatyzmem
i poziomem wykształcenia, jeśli chodzi o skłonność do identyfikacji z PiS-em (wykres 6.4.11). Różnica
między konserwatystami i niekonserwatystami rośnie z wykształceniem tak, że w grupie osób z wyższym wykształceniem
jest ona ponad dwukrotnie większa niż w grupie osób z wykształceniem podstawowym.
© Rada Monitoringu Społecznego