DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Indeks zdrowia finansowego
Diagnoza Społeczna 2015 79
Głowy gospodarstw domowych o niższym zdrowiu finansowym znacznie częściej deklarowały, że odczuwają
niepewność i niestałość źródła dochodu. W tych gospodarstwach, dla których indeks zdrowia finansowego mieścił się
w przedziale 60-100 punktów, więcej niż połowa głów gospodarstw deklarowała, iż nigdy zaznała takich odczuć.
Zidentyfikowano również postawy i opinie respondentów będących głowami gospodarstw o lepszym zdrowiu
finansowym. Osoby te są bardziej zadowolone ze swojego dotychczasowego życia, a pieniądze nie są dla nich warunkiem
szczęśliwego życia. W przypadku kłopotów i trudnych sytuacji osoby te mobilizują się i przystępują do działania,
nie poddają się, jak również nie uciekają w alkohol czy środki uspokajające.
W celu oceny znaczenia poszczególnych aspektów zdrowia finansowego przeanalizowano średnie wartości każdej
z dziewięciu składowych indeksu zdrowia finansowego (wykres 4.3.20). Spośród wszystkich elementów uwzględnionych
w konstrukcji indeksu najlepiej wypada terminowość regulowania płatności - przeciętne gospodarstwo domowe
uzyskało 97 punktów na 100 możliwych. Najgorzej wygląda wskaźnik dotyczący posiadania znacznych oszczędności
powyżej wartości dochodów z 3 lat (średnia dla wszystkich gospodarstw domowych to 1 punkt na 100
możliwych) oraz oszczędzania długoterminowego z myślą o zabezpieczeniu na starość (średnia to 20 punktów).
Nadwyżka dochodu nad wydatkami
Terminowe regulowanie płatności
Racjonalne gospodarowanie pieniędzmi
45
75
97
Oszczędności >6 mies. doch.
Przystępne raty kredytu
Ubezpieczenie domu/mieszkania
Ubezpieczenie na życie
34
55
62
90
Oszczędzanie na starość
Oszczędności >3-letnich doch.
1
20
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Wykres 4.3.20. Średnie wartości poszczególnych składowych indeksu zdrowia finansowego w 2015 roku
Jak już wcześniej wspomniano, ze względu na brak niektórych zmiennych w poprzednich edycjach Diagnozy
Społecznej nie było możliwe obliczenie indeksu zdrowia finansowego za ubiegłe lata według zaproponowanej metody.
Aby dokonać analizy zmian w czasie zdrowia finansowego gospodarstw skonstruowano indeks zdrowia finansowego
złożony tylko z 5 elementów: nadwyżka dochodów nad wydatkami, terminowość opłacania rachunków, racjonalne
gospodarowanie dochodem, wartość oszczędności, oszczędzanie na starość. Wartości tego indeksu dla lat
2009 – 2015 ukazują tendencję wzrostową, która szczególnie wyraźnie zaznaczyła się pomiędzy rokiem 2013 i 2015
(wykres 4.3.21).
54,0
52,9
52,0
50,0
48,0
47,4 47,5
46,0
45,5
44,0
2009 2011 2013 2015
Wykres 4.3.21. Dynamika zmian średniej wartości indeksu zdrowia finansowego (5 składowych) w latach 2009-2015
© Rada Monitoringu Społecznego