DIAGNOZA SPOŁECZNA 2015

Diagnoza Społeczna 2015 137
4.9.1.5 Wyniki analizy sekwencji zdarzeń
Celem analizy sekwencji zdarzeń w niniejszej pracy jest identyfikacja najpopularniejszych wzorców karier zawodowych
osób badanych w kolejnych rundach Diagnozy Społecznej z lat 2009-2015. W szczególności metoda ta pozwala
na analizę wzorców karier zawodowych osób na rynku pracy. Tego rodzaju podejście pozwala na ustalenie, w jakim
stopniu bardziej i mniej stabilne formy świadczenia pracy zaobserwowane w postaci danych zagregowanych dotyczą
tylko określonych osób (segmentacja rynku pracy), a w jakim stopniu są cechą polskiego rynku pracy dotyczącą
wszystkich osób na rynku pracy.
Analiza sekwencji przeprowadzona została ze względu na wielkość próby dla danych z lat 2009-2014. Spośród
około 30 tys. osób ankietowanych w 2009 roku dla ponad 11 tys. osób (37 proc.) można było odtworzyć status na
rynku pracy tych samych osób w kolejno 2011, 2013 i 2015 roku. W analizie wyników należy uwzględnić fakt, że ze
względu na utratę stosunkowo dużej części obserwacji oraz brak stosowania wag wyniki oparte na tym panelu mogą
nie odpowiadać dokładnie wynikom opartym na danych zagregowanych.
W analizie uwzględniono następujące stany na rynku pracy (w nawiasach numery stosowane w dalszej części
tekstu): bierność zawodowa (0), bezrobocie (9), praca na podstawie umowy na czas nieokreślony (1), praca na podstawie
umowy na czas określony (2), prowadzenie firmy zatrudniającej ludzi (3), samozatrudnienie poza rolnictwem
(4), praca w rolnictwie (5), praca na podstawie umów krótkookresowych np.: staże, umowy cywilnoprawne, umowy
ustne (7). Stabilność kontraktów jest zależna od wieku, dlatego analizą objęto rozwój karier zawodowych w ciągu 6
lat osób, które w 2009 roku miały: 15-19 lat, 25-29 lat, 35-39 lat oraz 45-49 lat.
Wyniki analizy (Tabela 4.9.7) wskazują, że wśród osób w wieku 15-19 lat w 2009 roku, które pod koniec okresu
obserwacji miały 21-25 lat, najliczniejsza (36 proc.) była grupa osób, które przez całe 6 lat pozostawały cały czas
poza rynkiem pracy (sekwencja 0>0>0>0). Tak duży odsetek można wiązać z wysokim udziałem osób młodych
kształcących się w publicznym szkolnictwie wyższym. Pozostałe najpopularniejsze sekwencje obserwacji wiązały
się w większości w przechodzeniem po 2-4 latach od 2009 roku do bezrobocia lub pracy na podstawie umowy krótkookresowe
(typu 2 i 7). Wśród 10 najpopularniejszych ścieżek rozwoju kariery jedynie jedna kończyła się znalezieniem
pracy na podstawie umowy na czas nieokreślony (0>0>0>1) i dotyczyła około 2 proc. osób.
Tabela 4.9.7. Najczęstsze sekwencje* statusu na rynku pracy tych samych osób obserwowanych w latach 2009, 2011,
2013 i 2015 według ich wieku w 2009 roku
Ranking
częstości
sekwencji
Wiek w 2009 roku
15-19 25-29 30-34 45-49
Częstość
Częstość
Częstość
Częstość
Sekwencja (proc.) Sekwencja (proc.) Sekwencja (proc.) Sekwencja (proc.)
1 0>0>0>0 36,2 1>1>1>1 13,8 1>1>1>1 26,2 1>1>1>1 27,8
2 0>0>0>2 5,9 0>0>0>0 6,4 0>0>0>0 7,2 0>0>0>0 10,0
3 0>0>0>9 3,9 2>1>1>1 5,0 5>5>5>5 6,3 5>5>5>5 8,4
4 0>0>9>0 3,2 5>5>5>5 3,7 2>1>1>1 3,1 1>1>1>2 2,6
5 0>0>2>0 3,0 2>2>2>1 2,5 1>1>1>2 2,8 2>1>1>1 2,3
6 0>0>2>2 2,7 1>2>1>2 2,2 1>2>1>1 2,4 1>2>1>1 2,1
7 0>0>0>7 2,6 1>1>1>2 2,2 1>2>2>1 2,4 1>2>2>1 1,5
8 0>0>0>1 2,3 2>2>1>2 1,9 1>1>1>0 1,3 1>1>1>0 1,5
9 0>0>9>9 2,2 1>2>2>1 1,6 7>7>7>7 1,3 7>7>7>7 1,4
10 0>0>9>2 2,1 0>1>1>1 1,5 1>2>2>2 1,2 4>4>4>4 1,0
Pozostałe 35,8 Pozostałe 59,2 Pozostałe 45,8 Pozostałe 41,4
*Ze względu na oszczędność miejsca status na rynku pracy został oznaczony za pomocą liczb: 0 – bierność na rynku pracy, 1 – umowa o pracę na
czas nieokreślony, 2- umowa o prace na czas określony, 3 – przedsiębiorca zatrudniający ludzi, 4- samozatrudnienie poza rolnictwem, 5 –praca w
rolnictwie (właściciel, osoba pomagająca w gospodarstwie), 7 – krótkoterminowe umowy inne niż typowa umowa o pracę (zawiera umowy cywilnoprawne
i ustne), 9 – bezrobocie. Znak > rozdziela oznaczenia statusu w kolejnych obserwacjach.
W przypadku pozostałych analizowanych grup wieku w 2009 roku najpopularniejsze sekwencje zmian statusu na
rynku pracy były podobne. Najczęściej występującą ścieżką kariery zawodowej była przez cały analizowany czas
praca na podstawie umowy na czas nieokreślony (1>1>1>1), brak aktywności na rynku pracy (0>0>0>0) oraz stabilizacja
w zatrudnieniu w rolnictwie (5>5>5>5). W pracy na umowie na czas nieokreślony pozostało przez 6 lat obserwacji
14 proc. osób w wieku 25-29 lat w 2009 roku oraz 26 proc. i 28 proc. osób, które w 2009 roku miały odpowiednio
30-34 lata oraz 45-49 lat. Udział osób, które pozostawały na stałe poza rynkiem pracy, także rośnie wraz z wiekiem,
co można tłumaczyć wzrastającym prawdopodobieństwem niepełnosprawności lub organizacją pracy w gospodarstwie
domowym, w którym jedna z osób rezygnowała z aktywności zawodowej. Podobnie w starszych grupach
© Rada Monitoringu Społecznego