Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ÎÆð²Îàê ² ìÆð²äºòÆ<br />
(ÎÇñ³Ïáë ÊÉáÝó)<br />
(1441–1443)<br />
AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1441–Çó: гçáñ¹»É ¿ ñÇ·áñ Â<br />
Øáõë³µ»ÏÛ³ÝóÇÝ:<br />
ÌÝí»É ¿ Ùáï 1370–ÇÝ ì³ëåáõñ³Ï³ÝÇ<br />
ø³çµ»ñáõÝÛ³ó ·³í³éÇ<br />
ʳ鳵³ëï ·ÛáõÕáõÙ: س-<br />
ѳó»É ¿ 1448–ÇÝ:<br />
ܳËÝ³Ï³Ý áõëáõÙÝ ëï³ó»É ¿<br />
ÍÝݹ³í³ÛñÇ êáõ˳ñáõ í³ÝùáõÙ`<br />
ê³ñ·Çë ²åñ³ÏáõÝ»óÇ ¨ ì³ñ¹³Ý<br />
Ðá·áó»óÇ í³ñ¹³å»ïÝ»ñÇ Ñ»ï: ²-<br />
é³ÝÓÝáõÃÛ³Ý ¨ ×·ÝáõÃÛ³Ý Ýå³ï³-<br />
Ïáí ÃáÕÝáõÙ ¿ ì³ëåáõñ³Ï³ÝÁ ¨<br />
1409–ÇÝ Ñ³ëï³ïíáõÙ ²Ûñ³ñ³ïÇ<br />
Êáñ íÇñ³å í³ÝùáõÙ (³Ûëï»ÕÇó ¿É`<br />
³Ýí³ÝáõÙÁ): Ö·ÝáõÃÛ³Ý Ù»ç ³í»ÉÇ<br />
Ëëï³Ï»óáõÃÛáõÝ ÙïóÝ»Éáõ Ýå³ï³-<br />
Ïáí ѳëï³ïíáõÙ ¨ ÑÇÙÝáõÙ ¿ Çñ<br />
׷ݳñ³ÝÁ ²ñ³ñ³ïÇ ëïáñáïáõÙ<br />
·ïÝíáÕ ²ÏáéÇ ·ÛáõÕÇó áã Ñ»éáõ` ì³-<br />
ݳëï³Ý Ïáãí³Í í³ÛñáõÙ:<br />
سëݳÏó»É ¿ 1441–Ç ê. ¾çÙdzÍ-<br />
ÝÇ ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáëÇ<br />
ÁÝïñáõÃÛ³Ý Ï³å³ÏóáõÃÛ³Ùµ Ññ³íÇñí³Í<br />
²½·³ÛÇÝ–»Ï»Õ»ó³Ï³Ý Åá-<br />
ÕáíÇÝ: γÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý Ã»Ïݳ-<br />
ÍáõÇ ßáõñç í³ëåáõñ³Ï³ÝóÇÝ»ñÇ ¨<br />
ëÛáõÝ»óÇÝ»ñÇ ÙÇç¨ Í³·³Í Ñáõ½áõÙ-<br />
Ý»ñÁ ѳݹ³ñï»óÝ»Éáõ ѳٳñ ³-<br />
é³ç³¹ñíáõÙ ¿ ÎÇñ³Ïáë ² ìÇñ³å»óáõ<br />
ûÏݳÍáõÃÛáõÝÁ ¨ ѳí³Ýáõ-<br />
ÃÛ³Ý ³ñųݳÝáõÙ: ÄáÕáíÇó Ñ»ïá<br />
ëï³ÝáõÙ ¿ ͳÛñ³·áõÛÝ í³ñ¹³å»-<br />
ï³Ï³Ý ³ëïÇ׳Ý, ûÍíáõ٠ݳË` »-<br />
åÇëÏáåáë, ³å³` ϳÃáÕÇÏáë ²Ù»-<br />
ݳÛÝ Ð³Ûáó:<br />
ÀÝïñí»Éáõó ³ÝÙÇç³å»ë Ñ»ïá<br />
ÎÇñ³Ïáë ² ìÇñ³å»óÇÝ Ï³ï³ñáõÙ ¿<br />
ØÛáõéáÝûñÑÝáõÃÛáõÝ: Ð³Û »Ï»Õ»óáõ<br />
ÙdzëÝáõÃÛáõÝÁ å³Ñ»Éáõ ѳٳñ ²Õ-<br />
óٳñÇ ³ÃáéÝ ³½³ïáõÙ ¿ 1113–Ç<br />
ê¨ É»é³Ý γñÙÇñ í³ÝùÇ »Ï»Õ»ó³-<br />
Ï³Ý ÅáÕáíÇ Ý½áíùÇó ¨ Ññ³å³ñ³-<br />
Ïáõ٠ѳÛñ³å»ï³Ï³Ý ³ÃáéÁ ÎÇÉÇ-<br />
ÏdzÛÇó ê. ¾çÙdzÍÇÝ ÷á˳¹ñáõ-<br />
ÃÛáõÝÝ ³í»ïáÕ Ïáݹ³Ï:<br />
1441–ÇÝ ê. ¾çÙdzÍÝÇ ÅáÕáíáõÙ<br />
ÎÇñ³Ïáë ² ìÇñ³å»óáõ ÁÝïñáõ-<br />
ÃÛ³Ùµ ųٳݳϳíáñ³å»ë í»ñç<br />
¹ñí»ó ϳÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ³ÃáéÝ»ñÇ<br />
µ³Å³ÝÙ³Ý ËݹñÇÝ: êëÇ ¨ ²ÕóٳñÇ<br />
ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ѳٳ-<br />
Ó³ÛÝáõÃÛ³Ý ·³Éáí, êáõñµ ¾çÙdzÍÝÇ<br />
ϳÃáÕÇÏáëÇÝ ×³Ý³ã»É »Ý Ùdzѻ-<br />
Í³Ý ·ÉáõË Ð³Û ²é³ù»É³Ï³Ý »Ï»Õ»-<br />
óáõ` ³é³Ýó Áݹ¹ÇÙ³¹ÇñÝ»ñÇ ¨ ѳ-<br />
ϳÃáéÝ»ñÇ:<br />
سÛñ ²ÃáéÇ ³é³ù»ÉáõÃÛáõÝÁ ½áñ³óÝ»Éáõ<br />
Ýå³ï³Ïáí ÎÇñ³Ïáë ²<br />
ìÇñ³å»óÇÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ ¿ ßÇݳñ³ñáõÃÛáõÝ<br />
(¿çÙdzÍÝÇ í³ÝùáõÙ ¨<br />
³ÛÉáõñ), ïÝï»ë³Ï³Ý ¨ ÍÇë³¹³í³-<br />
Ý³Ï³Ý µ³ñ»Ýáñá·áõÙÝ»ñ:<br />
102
Change language