Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
øðÆêî²öàð ² îÆð²èÆæòÆ<br />
(539–545)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 539–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ê³Ñ³Ï ´ àõÕÏ»óáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., ²Ûñ³ñ³ïÇ<br />
´³·ñ¨³Ý¹ ·³í³éÇ îÇñ³éÇç<br />
·ÛáõÕáõÙ: سѳó»É ¿ 545–ÇÝ ¸íÇ-<br />
ÝáõÙ:<br />
êï³ó»É ¿ ÷³ÛÉáõÝ ÏñÃáõÃÛáõÝ,<br />
Ñáñçáñçí»É ¿ §÷ÇÉÇëá÷³¦ ïÇïÕáëáí:<br />
ܳ˳å»ë »Õ»É ¿ ¸íÇÝÇ Ñ³Ûñ³å»ï³ÝáóÇ<br />
³ãùÇ ÁÝÏÝáÕ Ñá·¨áñ³-<br />
ϳݻñÇó, ϳñ¨áñ ¹»ñ ˳ճó»É<br />
ÇÝãå»ë Øáõß» ² ²Ûɳµ»ñóÇ, ³ÛÝå»ë<br />
¿É ê³Ñ³Ï ´ àõÕÏ»óÇ Ï³ÃáÕÇÏáëÝ»-<br />
ñÇ ûñáù: γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³Ñ ¿<br />
µ³ñÓñ³ó»É гÛáó Ù³ñ½å³Ý ØÅ»Å<br />
ÝáõÝáõ Ñáí³Ý³íáñáõÃÛ³Ùµ: л-<br />
ï¨áÕ³Ï³Ý å³Ûù³ñ ¿ ÙÕ»É Ý»ëïáñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý<br />
¨ ù³ÕÏ»¹áݳϳÝáõ-<br />
ÃÛ³Ý ¹»Ù: Ø͵ÇÝÇ ³Ãáé³Ï³É Âáí-<br />
Ù³ë ´³ñÍáõÙ³Ý ¹»é¨ë 535–Çó ɳÛÝ<br />
ù³ñá½ã³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ ¿ñ<br />
ͳí³É»É ²ëáñÇùÇ, ä³ñëϳëï³ÝÇ<br />
¨ гñ³í³ÛÇÝ Ð³Û³ëï³ÝÇ ùñÇëïáÝ۳ݻñÇ<br />
ßñç³ÝáõÙ: ²Û¹ µáÉáñÁ<br />
ëå³éÝáõÙ ¿ñ гÛáó »Ï»Õ»óáõ ÇÝù-<br />
ÝáõñáõÛÝáõÃÛ³ÝÁ: øñÇëï³÷áñ ²<br />
îÇñ³éÇçóÇÝ Ý³Ë Ëñ³ï³Ï³Ý ݳ-<br />
Ù³Ïáí ¹ÇÙ»É ¿ ï»ÕÇ ùñÇëïáÝ۳ݻ-<br />
ñÇÝ` §ØÇ° ˳éÝÇÉ Áݹ Ý»ëïáñ³-<br />
ϳÝë¦, ³å³ ·Ý³ó»É îǽµáÝ` Ý»ñ-<br />
ϳ۳ó»É Êáëñáí I ²ÝáõßÇñí³Ý ó-<br />
·³íáñÇÝ ¨ ϳñáÕ³ó»É гÛáó »Ï»-<br />
Õ»óáõ Ñ»ï¨áñ¹Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ ³å³-<br />
Ñáíí»É å»ï³Ï³Ý å³ßïå³Ýáõ-<br />
ÃÛáõÝ: Ðáíí³Ï³Ý áõ ³é³ù»É³Ï³Ý<br />
³Ûó»ÉáõÃÛáõÝ ¿ ïí»É ØÇç³·»ïùÇ, ²-<br />
ëáñÇùÇ ¨ ä³ñëϳëï³ÝÇ Ñ³Ûϳ-<br />
Ï³Ý ¨ ³ëáñ³Ï³Ý ѳٳÛÝùÝ»ñÇÝ,<br />
ù³ñá½»É º÷»ëáëÛ³Ý áõÕÕ³÷³é ¹³í³ÝáõÃÛáõÝÁ,<br />
ÙËÇóñ»É áõ á·¨áñ»É<br />
ѳí³ï³óÛ³ÉÝ»ñÇÝ, ϳï³ñ»É Ó»é-<br />
ݳ¹ñáõÃÛáõÝÝ»ñ, ϳéáõó»É Ñá·¨áñ<br />
ßÇÝáõÃÛáõÝÝ»ñ: Æñ »é³Ý¹áõÝ ·áñÍáõ-<br />
Ý»áõÃÛ³Ùµ ³Ùñ³åݹ»É ¿ гÛáó »Ï»-<br />
Õ»óáõ ·»ñ³Ï³ ¹ÇñùÁ ²ñ¨»ÉÛ³Ý áõÕ-<br />
Õ³÷³é »Ï»Õ»óÇÝ»ñÇ Ù»ç, áñÝ Çñ³íáõÝù<br />
¿ ïí»É å³ïÙÇãÇÝ Ýñ³ ϳÃá-<br />
ÕÇÏáëáõÃÛ³Ý ßñç³ÝÝ ³Ýí³Ý»É<br />
§å³ÝͳÉÇ Ï³ÃáÕÇÏáëáõÃÇõݦ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ øñÇëï³÷áñ<br />
² îÇñ³éÇçóáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿<br />
Ô¨áݹ ² ºé³ëï»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ÐáíѳÝÝ»ë ¸ñ³ë-<br />
˳ݳϻñïóÇ, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, º-<br />
ñ¨³Ý, 1996: êï»÷³Ýáë î³ñáÝ»óÇ ²ëá-<br />
ÕÇÏ, ä³ïÙáõÃÛáõÝ ïÇ»½»ñ³Ï³Ý, º-<br />
ñ¨³Ý, 2000: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
вÎഠвðàôÂÚàôÜÚ²Ü<br />
øðÆêî²öàð ´ ²ä²ÐàôÜÆ<br />
(øñÇëï³÷áñ ²å³ÑáõÝ»óÇ)<br />
(628–630)<br />
F ³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 628–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ÎáÙÇï³ë ² ²Õó»óáõÝ:<br />
ÌÝݹ۳Ý, Ù³Ñí³Ý Ãí³Ï³Ý-<br />
Ý»ñÝ áõ í³Ûñ»ñÁ ³ÝѳÛï »Ý:<br />
ê»ñ»É ¿ ²å³ÑáõÝÛ³ó ݳ˳ñ³ñ³Ï³Ý<br />
ÁÝï³ÝÇùÇ Ïñïë»ñ` ²µñ³-<br />
ѳÙÛ³Ý ×ÛáõÕÇó: ºÕ»É ¿ ²å³ÑáõÝÇù<br />
·³í³éÇ »åÇëÏáåáëÁ: гٳ·áñ-<br />
ͳÏó»É ¿ ²µñ³Ñ³Ù ² ²Õµ³Ã³Ý»óáõ<br />
Ñ»ï, Ù³ëݳÏó»É §ä³ï³ë˳ÝÇ<br />
247
Change language