Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ê»ñáõÙ ¿ سݹ³ÏáõÝÇ Ý³Ë³ñ³ñ³Ï³Ý<br />
ïáÑÙÇó: ²ß³Ï»ñï»É ¿ ê³-<br />
ѳϖسßïáóÛ³Ý ¹åñáóáõÙ, µ³ñÓñ³·áõÛÝ<br />
ÏñÃáõÃÛáõÝÁ ß³ñáõݳϻÉ<br />
Ðáõݳëï³ÝáõÙ, ûÅïí»É Ñáõݳñ»Ý<br />
É»½íÇ ¨ ųٳݳÏÇ ·ñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý<br />
Ëáñ ÇÙ³óáõÃÛ³Ùµ: гÛáó ϳÃáÕÇ-<br />
ÏáëÇ ³ÃáéÇÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ Ûáõï ² ²-<br />
ñ³Ñ»½³óáõÝ` гÛáó ëå³ñ³å»ï<br />
ì³Ñ³Ý سÙÇÏáÝÛ³ÝÇ Ñáñ¹áñ³Ýùáí:<br />
ä³ñëÇó ê³ë³ÝÛ³ÝÝ»ñÇ ¹»Ù<br />
µáñµáùí³Í ì³Ñ³Ý³Ýó ³½³ï³·-<br />
ñ³Ï³Ý å³ï»ñ³½ÙÇ ï³ñÇÝ»ñÇÝ<br />
(481–484) ÐáíѳÝÝ»ë ² سݹ³Ïáõ-<br />
ÝÇÝ »Õ»É ¿ ѳÛñ»Ý³ë»ñ áõÅ»ñÇ »-<br />
é³Ý¹áõÝ ÏáÕÙݳÏÇóÝ áõ á·»ßÝãáÕÁ:<br />
гçáñ¹ ï³ñÇÝ»ñÇÝ Ý߳ݳíáñí»É ¿<br />
ßÇݳñ³ñ³Ï³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñáí:<br />
ä³ïÙ³·Çñ Ô³½³ñ ö³ñå»óáõ í»-<br />
ñ³Ï³óáõÃÛ³Ùµ Ýáñá·»É ¿ ì³Õ³ñß³å³ïÇ<br />
ê. γÃáÕÇÏ»Ý: 485–ÇÝ Ð³Ûáó<br />
Ù³ñ½å³ÝÇ å³ßïáÝáõÙ ì³Ñ³Ý س-<br />
ÙÇÏáÝÛ³ÝÇ ×³Ý³ãÙ³Ý ³éÃÇí Ðáí-<br />
ѳÝÝ»ë ² سݹ³ÏáõÝÇÝ Ñ³Ûñ³å»-<br />
ï³Ï³Ý ³ÃáéÁ ï»Õ³÷áË»É ¿ ¸íÇÝ,<br />
áñÇ Ýáñ³ÑÇÙÝ ê. γÃáÕÇÏ» »Ï»Õ»-<br />
óáõÙ Ù»Í Ñ³Ý¹Çë³íáñáõÃÛ³Ùµ Ýᯐ ¿<br />
³Û¹ ïáÝ³Ï³Ý Çñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÁ,<br />
³ñï³ë³Ý»É Çñ ³ï»Ý³µ³ÝáõÃÛáõ-<br />
ÝÁ:<br />
ÐáíѳÝÝ»ë ² سݹ³ÏáõÝÇÝ<br />
Ý߳ݳíáñí»É ¿ ݳ¨ »Ï»Õ»ó³Ï³Ý<br />
ϳÝáÝÝ»ñÇ ¨ Í»ë»ñÇ Ùß³Ïٳٵ,<br />
ųٳ·ñùÇ ¨ §Ø³ßïáó¦ ÍÇë³Ï³Ý<br />
ÅáÕáí³ÍáõÇ Ï³ñ·³íáñٳٵ áõ<br />
ѳñëï³óٳٵ: ÐáíѳÝÝ»ë ² سÝ-<br />
¹³ÏáõÝáõÝ »Ý í»ñ³·ñíáõÙ ·Çß»ñ³-<br />
ÛÇÝ Å³Ù»ñ·áõÃÛ³Ý §¼ù¿Ý ·áѳ-<br />
ݳÙù¦ ³ÕáÃùÁ ¨ Ý߳ݳíáñ §¼³ñ-<br />
Ãáõó»³Éùë¦ ù³ñá½Á, Ö³ßáõ »ññáñ¹,<br />
í»ó»ñáñ¹, ÇÝÝ»ñáñ¹ ųٻñÇ Å³Ù»ñ-<br />
·áõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ø»ÍÇ å³Ñáó Ù»Í ù³ñá½Ý<br />
áõ ³ÕáÃùÁ, »ñ»ÏáÛ³Ý Å³Ù»ñ-<br />
·áõÃÛ³Ý Ñá·»½Ù³ÛÉ §ÈáÛë ½áõ³ñæ<br />
ûñÑÝ»ñ·áõÃÛáõÝÁ: ÌÇë³ñ³ÝÇ Ï³-<br />
ÝáÝÝ»ñÇó ÐáíѳÝÝ»ë ² سݹ³Ïáõ-<br />
ÝáõÝ í»ñ³·ñíáõÙ »Ý ÙÏñïáõÃÛ³Ý<br />
ϳñ·Á, ë³ñÏ³í³·Ç, ù³Ñ³Ý³ÛÇ ¨ »-<br />
åÇëÏáåáëÇ Ó»éݳ¹ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ<br />
ϳñ·Á, »Ï»Õ»óáõ ÑÇÙݳñÏ»ùÝ áõ<br />
ûñÑÝáõÃÛáõÝÁ, ųÙѳñÇ, ˳ãÇ, ³-<br />
í³½³ÝÇ, ·ñùÇ, ëÏÇÑÇ, Ù³Õ½Ù³ÛÇ<br />
ûñÑÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ˳ÕáÕûñÑÝ»ùÇ,<br />
åë³ÏÇ ¨ ³å³ß˳ñáõÃÛ³Ý Ï³ÝáÝ-<br />
Ý»ñÁ, óÕÙ³Ý Ï³ñ·Á: ÐáíѳÝÝ»ë ²<br />
سݹ³ÏáõÝÇÝ Ï³ñ·³íáñ»É ¿ ݳ¨ »-<br />
ϻջó³Ï³Ý ïáÝ»ñÝ áõ å³Ñù»ñÁ:<br />
ÐáíѳÝÝ»ë ² سݹ³ÏáõÝÇÝ ¹³ï³å³ñï»É<br />
¿ ¨ ËÇëï å³ïųÙÇçáóÝ»-<br />
ñáí ³ñ·»É»É ³Ýáõë ¨ ³Ý³ñųÝ<br />
Ù³ñ¹Ï³Ýó Ó»éݳ¹ñáõÃÛáõÝÁ:<br />
ÐáíѳÝÝ»ë ² سݹ³ÏáõÝáõÝ ¿<br />
í»ñ³·ñíáõÙ ÐéÇ÷ëÇÙÛ³Ýó ݳѳï³ÏáõÃÛ³ÝÁ<br />
ÝíÇñí³Í ß³ñ³Ï³ÝÁ:<br />
Üñ³ ³ÝáõÝáí å³Ñå³Ýí»É ¨ Ññ³ï³ñ³Ïí»É<br />
»Ý 28 Ëñ³ï³Ï³Ý áõ<br />
í³ñ¹³å»ï³Ï³Ý ׳é»ñ:<br />
Ðáõݳñ»ÝÇó óñ·Ù³Ý»É ¿ ñÇ-<br />
·áñ ܳ½Ç³Ý½³óáõ ä³ï³ñ³·³Ù³ïáõÛóÁ,<br />
ÝáñÏï³Ï³ñ³ÝÛ³Ý å³ñ³-<br />
ϳÝáÝ ·ñù»ñ (äáÕáë ³é³ùÛ³ÉÇ<br />
ÎáñÝóóÇÝ»ñÇÝ áõÕÕí³Í ÃáõÕÃÁ,<br />
§Ð³Ý·Çëï ëñµáÛÝ ÚáíѳÝÝáõ ³é³ù»ÉáÛ¦):<br />
ÐáíѳÝÝ»ë ² سݹ³ÏáõÝÇÝ<br />
Çñ³í³Ùµ ³ñųݳó»É ¿ ųٳݳ-<br />
ϳÏÇóÝ»ñÇ Ù»Í³ñ³ÝùÝ»ñÇÝ, ׳-<br />
ݳãí»É ٻͳ·áñÍ Ñ³Ûñ³å»ï, ³½-<br />
·³ÛÇÝ ¨ »Ï»Õ»ó³Ï³Ý µ³ñ»ñ³ñ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ðáí-<br />
ѳÝÝ»ë ² سݹ³ÏáõÝáõÝ Ñ³çáñ¹»É<br />
¿ ´³µÏ»Ý ² àÃÙë»óÇÝ:<br />
ºñÏ»ñ. Ö³éù, ì»Ý»ïÇÏ, 1860: Ú³-<br />
126
Change language