Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
ñ³óÝáõÙ, ³ÛÉ Áݹѳϳé³ÏÁ, ݳ »-<br />
ϻջóáõ ¨ ѳÛñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³ñdzëÇñï<br />
å³ßïå³ÝÝ ¿ »Õ»É: Ðݳñ³íáñ<br />
¿ áñ, ÎïñÇ× ¿ Ïáãí»É ¨ ·ñã³·ñ³Ï³Ý<br />
ë˳Éáí ¹³ñÓ»É Î³ñÇ×:<br />
Ðáíë»÷ ´ ö³ñå»óÇÝ Ï³ÃáÕÇ-<br />
ÏáëáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï ²ñÙÇÝdzÛÇ áëïÇϳÝ<br />
Êáõ½ÇÙ³Ý, ÅáÕáíñ¹ÇÝ Ï»Õ»-<br />
ù»Éáõó µ³óÇ, ëÏë»ó Ýáñ ³·³ñ³Ï-<br />
Ý»ñ ¨ ¹³ëï³Ï»ñïÝ»ñ Ûáõñ³óÝ»Éáõ<br />
ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝ í³ñ»É: гï-<br />
ϳå»ë ϳÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÇ »ñ»ù Ù»-<br />
Í³Ù»Í ¹³ëï³Ï»ñïÝ»ñÁ` ²ñï³ß³ïÁ,<br />
γí³Ï»ñïÁ ¨ ÐáéáÙáó Ù³ñ·Á:<br />
ܳ ³Ù»Ý ï»ë³Ï ×ÝßáõÙ áõ µéÝáõ-<br />
ÃÛáõÝ ¿ ·áñͳ¹ñ»É, ë³Ï³ÛÝ Ðáíë»÷<br />
´ ö³ñå»óÇÝ µ³ó³ñӳϳå»ë Ù»ñ-<br />
Å»É ¿ ¨ åݹ»É, áñ ¹³ å³ïϳÝáõÙ ¿<br />
»Ï»Õ»óáõÝ, ÇÝùÁ ãÇ áïݳѳñÇ »Ï»-<br />
Õ»óáõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ: гçáÕáõÃÛáõÝ-<br />
Ý»ñÇ ãѳëÝ»Éáí` Êáõ½ÇÙ³ áëïÇ-<br />
ϳÝÁ µ³Ýï³ñÏáõÙ ¿ Ðáíë»÷ ´<br />
ö³ñå»óáõÝ` ÑáõÛë áõݻݳÉáí<br />
Ïïï³ÝùÝ»ñÇ ÙÇçáóáí ѳçáÕáõÃÛ³Ý<br />
ѳëÝ»É: Ðáíë»÷ ´ ö³ñå»óÇÝ ãÇ<br />
Ñáõë³Ñ³ïí»É ¨ ³ÝÓ³Ùµ ¹ÇÙ»É ¿ гñáõÝ<br />
³É–è³ßǹ ˳ÉÇýÇÝ: ì»ñçÇÝë<br />
µ³ÝïÇó ³½³ï»É ¿ Ðáíë»÷ ´<br />
ö³ñå»óáõÝ: ºñϳñ³ï¨ å³Ûù³ñÇó<br />
Ñ»ïá γí³Ï»ñï ¨ ÐáéáÙáó Ù³ñ·<br />
¹³ëï³Ï»ñïÝ»ñÁ ÙÝáõÙ »Ý »Ï»Õ»-<br />
óáõ Çñ³í³ëáõÃÛ³Ý ï³Ï, ÇëÏ ²ñï³ß³ïÁ<br />
Ù»ÏÁݹÙÇßï ¹áõñë ¿ ÙÝáõÙ »-<br />
ϻջóáõ Çñ³í³ëáõÃÛáõÝÇó:<br />
²Ûë µáÉáñ ÷³ëï»ñÁ íϳÛáõÙ »Ý<br />
Ðáíë»÷ ´ ö³ñå»óáõ »Ï»Õ»óáõ ÝíÇñ³Ï³Ý<br />
Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ å³ßïå³Ý»-<br />
Éáõ ѳëï³ï³ÙïáõÃÛáõÝÁ:<br />
Ðáíë»÷ ´ ö³ñå»óÇÝ Ù³Ñ³ó»É ¿<br />
806–ÇÝ, ÇëÏ Ã» áñï»Õ ¿ óÕí³Í` ÑÇß³ï³Ïí³Í<br />
ã¿:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ðáíë»÷<br />
´ ö³ñå»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ ¸³íÇÃ<br />
´ γϳջóÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ÐáíѳÝÝ»ë ¸ñ³ë-<br />
˳ݳϻñïóÇ, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, º-<br />
ñ¨³Ý, 1996: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
ê²ÂºÜÆÎ ´²´²Ú²Ü<br />
ÐàôêÆÎ ² ä²ðºì<br />
(êáõñµ ÐáõëÇÏ ² ä³ñè)<br />
(341–347)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 341–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ìñÃ³Ý»ë ² ä³ñèÇÝ:<br />
ÌÝí»É ¿ 295–ÇÝ: êå³Ýí»É ¿<br />
347–ÇÝ Ìá÷ùÇ ´Ý³µ»Õ µ»ñ¹áõÙ,<br />
³Ù÷á÷í»É ¸³ñ³Ý³ÕÛ³ó ·³í³éÇ<br />
Âáñ¹³Ý ·ÛáõÕáõÙ:<br />
ñÇ·áñ ² Èáõë³íáñãÇ ÃáéÁ, гÛ<br />
³é³ù»É³Ï³Ý »Ï»Õ»óáõ ïáÝ»ÉÇ<br />
ëáõñµ: Àëï Øáíë»ë Êáñ»Ý³óáõ`<br />
ìñÃ³Ý»ë ² ϳÃáÕÇÏáëÇ Ù³Ñí³ÝÇó<br />
Ñ»ïá Ýñ³Ý ÷á˳ñÇÝ»ó Çñ Ïñïë»ñ<br />
áñ¹ÇÝ` ÐáõëÇÏÁ: Àëï ö³íëïáë ´áõ-<br />
½³Ý¹Ç` ÐáõëÇÏÝ Çñ »Õµáñ Ñ»ï Ù»-<br />
ͳó»É ¿ ³ñùáõÝÇùáõÙ` îÇñ³Ý ³ñù³-<br />
Ûáñ¹áõ ËݳٳϳÉáõÃÛ³Ùµ: îÇñ³ÝÁ<br />
Çñ ¹ëï»ñÁ (ѳí³Ý³µ³ñ ùñáçÁ)<br />
307–ÇÝ ÏÝáõÃÛ³Ý ¿ ïí»É ÐáõëÇÏÇÝ:<br />
ê³Ï³ÛÝ Ñ»ï³·³ÛáõÙ ÐáõëÇÏÁ ³éÇÃ<br />
¿ áõÝ»ÝáõÙ ³÷ëáë³Éáõ ³Ùáõëݳó³Í<br />
ÉÇÝ»Éáõ ѳٳñ, áñáíÑ»ï¨ Ý³Ë` ó-<br />
·³íáñÁ Ýñ³Ý ³Ùáõëݳóñ»É ¿ñ å³ï³ÝÇ<br />
ѳë³ÏáõÙ` å³ñï³¹ñ³Ýùáí,<br />
³ÛÝáõÑ»ï¨, ÇÝãå»ë »ñ³½áí Ýñ³Ý<br />
µ³ó³Ñ³Ûïí»É ¿ñ, Çñ »ñÏíáñÛ³Ï ½³í³ÏÝ»ñÁ<br />
³Ý³ñÅ³Ý ùñÇëïáÝ۳ݻñ<br />
¿ÇÝ ¹³éݳÉáõ, áñáÝù §³Ýѳ×á åÇïÇ<br />
ÁÉɳÛÇÝ ²ëïáõÍá¦:<br />
147
Change language