Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
íáõñù¦–Ç ïå³·ñáõÃÛ³ÝÁ` ѳٳ-<br />
Ó³ÛÝ î»ñ Æëñ³Û»ÉÇ ÁÝïÇñ ûñÇݳÏÇ<br />
(1834): 1835–ÇÝ ÁÝïñí»É ¿ ´áõñë³ÛÇ,<br />
1841–ÇÝ` ¼ÙÛáõéÝdzÛÇ ³é³çÝáñ¹:<br />
1838–ÇÝ ûÍí»É ¿ »åÇëÏáåáë:<br />
1844–Ç ÑáõÉÇëÇ 1–ÇÝ ÁÝïñí»É ¿<br />
Î. äáÉëÇ Ð³Ûáó å³ïñdzñù ¨ ³ñ¹»Ý<br />
ÑáõÉÇëÇ 23–ÇÝ ³é³çÇÝ ÇëÏ å³ï³ñ³·Ç<br />
Å³Ù³Ý³Ï »ñϳñ Áݹѳïáõ-<br />
ÙÇó Ñ»ïá ÑÇß³ï³Ï»É ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³-<br />
Ûáó ϳÃáÕÇÏáëÇ (Ü»ñë»ë º ²ßï³ñ³Ï»óÇ)<br />
³ÝáõÝÁ ¨ ϳñ·³íáñ»É ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ<br />
سÛñ ²Ãáé ê. ¾ç-<br />
ÙdzÍÝÇ Ñ»ï: êÏǽµ ¿ ¹ñ»É Î. äáÉëáõÙ<br />
·áñÍáÕ ÙÛáõë ÅáÕáíñ¹Ý»ñÇ<br />
å³ïñdzñùÝ»ñÇ ¨ ÏñáÝ³Ï³Ý Ñ³-<br />
Ù³ÛÝùÝ»ñÇ Õ»Ï³í³ñÝ»ñÇ ÙÇç¨ ÷á-<br />
˳Ûó»ÉáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ, áñáí µ³ñÓñ³óñ»É<br />
¿ гÛáó å³ïñdzñù³ñ³ÝÇ<br />
Ñ»ÕÇݳÏáõÃÛáõÝÁ: áñÍݳϳÝáõÙ ¨<br />
ï»ë³Ï³Ýáñ»Ý ·³Õ³÷³ñ³Ï³Ý<br />
å³Ûù³ñ ¿ ÙÕ»É µáÕáù³Ï³ÝÝ»ñÇ ¨<br />
ϳÃáÉÇÏÝ»ñÇ ¹³í³Ý³Ï³Ý ÝÏñïáõÙ-<br />
Ý»ñÇ ¹»Ù: 1845–ÇÝ í»ñ³µ³ó»É ¿ ¹»-<br />
é¨ë 1841–Çó ÷³Ïí³Í êÏÛáõï³ñÇ<br />
гÛáó ×»Ù³ñ³ÝÁ, ÑÇÙݳ¹ñ»É Ýáñ<br />
¹åñáóÝ»ñ: Üñ³ å³ïñdzñùáõÃÛ³Ý<br />
Å³Ù³Ý³Ï ³ÏïÇí³ó»É ¿ í³ñųñ³ÝÝ»ñÇ,<br />
ïå³ñ³ÝÝ»ñÇ ¨ å³ñµ»-<br />
ñ³Ï³ÝÝ»ñÇ ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝÁ:<br />
سïûáë âáõ˳×Û³Ý å³ïñdzñùÇ<br />
ûñáù (1847–Ç Ù³ÛÇëÇ 7–ÇÝ)<br />
ëï»ÕÍí»É »Ý Ðá·¨áñ ¨ »ñ³·áõÛÝ<br />
ÅáÕáíÝ»ñÁ, áñáÝù ³ñ¨Ùï³Ñ³Û»ñÇ<br />
³å³·³ ë³Ñٳݳ¹ñ³Ï³Ý ϳéáõÛó-<br />
Ý»ñÇ ÑÇÙùÝ »Õ³Ý: ²ñųݳÑÇß³ï³Ï<br />
¿ ³ÛÝ ÷³ëïÁ, áñ ѻﳷ³ÛáõÙ<br />
Ñ»Ýó Ýñ³ ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý ûñáù<br />
ÁݹáõÝí»ó ³ñ¨Ùï³Ñ³Û»ñÇ ²½·³ÛÇÝ<br />
ë³Ñٳݳ¹ñáõÃÛáõÝÁ:<br />
ä³ïñdzñùáõÃÛ³Ý ßñç³ÝáõÙ<br />
سïûáë âáõ˳×Û³ÝÁ ѳÛïÝÇ ¿ñ<br />
áñå»ë áõëáõÙݳë»ñ ¨ áõëáõÙݳϳÝ<br />
»Ï»Õ»ó³Ï³Ý, áõÝ»ñ ϳñáÕ ¨ ·áñ-<br />
ÍáõÝÛ³ ³ÝÓÇ ¨ Ð³Û »Ï»Õ»óáõ ¹³í³-<br />
ÝáõÃÛ³Ý Ý³Ë³ÝÓ³ÑáõÛ½ å³ßïå³-<br />
ÝÇ, ¹Åí³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³éç¨ ãÁÝÏñ-<br />
ÏáÕ, Ýáñ Ó»éݳñÏÝ»ñÇ Ñ»ï³Ùáõï<br />
Ñá·¨áñ³Ï³ÝÇ Ñ³Ùµ³í, Ñéã³Ïí³Í<br />
¿ñ ÑÙáõï ³ëïí³Í³µ³Ý ¨ ù³ñá½Çã:<br />
²ÙÇñ³Ý»ñÇ ×ÝßÙ³Ý Ý»ñùá سï-<br />
ûáë âáõ˳×Û³ÝÁ 1848–Ç ë»åï»Ù-<br />
µ»ñÇ 21–ÇÝ Ññ³Å³ñ³Ï³Ý ïí»ó<br />
å³ïñdzñùÇ å³ßïáÝÇó, áñÇó Ñ»ïá<br />
Ý߳ݳÏí»ó Î. äáÉëÇ úñó·ÛáõÕ Ã³-<br />
ÕÇ ê. ²ëïí³Í³ÍÇÝ »Ï»Õ»óáõ ù³ñá-<br />
½Çã: 1853–Ç Ù³ÛÇëÇ 11–ÇÝ ÁÝïñí»É ¿<br />
²ñÙ³ßÇ í³Ý³Ñ³Ûñ ¨ ÜÇÏáÙǹdzÛÇ<br />
³é³çÝáñ¹ ¨ ³Û¹ å³ßïáÝÁ í³ñ»É<br />
ÙÇÝ㨠1854–Ç ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 14–Á:<br />
1855–ÇÝ ÁÝïñí»É ¿ Ðá·¨áñ ÅáÕáíÇ<br />
³ï»Ý³å»ï: ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳÃá-<br />
ÕÇÏáë ¿ ÁÝïñí»É 1858–Ç Ù³ÛÇëÇ<br />
158
Change language