Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
Ø²Î²ð ² ÂºÔàôîòÆ<br />
îºð–äºîðàêÚ²Ü<br />
(1885–1891)<br />
AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1885–Çó: гçáñ¹»É ¿ ¨áñ· ¸<br />
Îáëï³Ý¹ÝáõåáÉë»óáõÝ:<br />
ÌÝí»É ¿ 1813–Ç ³åñÇÉÇ 6–ÇÝ<br />
´ÇÃÉÇëÇ Ý³Ñ³Ý·Ç Â»Õáõï ·Ûáõ-<br />
ÕáõÙ: سѳó»É ¿ 1891–Ç ³åñÇÉÇ<br />
16–ÇÝ ì³Õ³ñß³å³ïáõÙ, ³Ù-<br />
÷á÷í»É سÛñ î³×³ñÇ µ³ÏáõÙ:<br />
êϽµÝ³Ï³Ý ÏñÃáõÃÛáõÝÝ ëï³ó»É<br />
¿ ÍÝݹ³í³ÛñÇ í³ñųñ³ÝáõÙ:<br />
1828–ÇÝ ÁݹáõÝí»É ¿ ¾çÙdzÍÝÇ Ä³é³Ý·³íáñ³ó<br />
¹åñáóÁ, áñÁ ÷³ÛÉáõÝ<br />
³é³ç³¹ÇÙáõÃÛ³Ùµ ³í³ñï»É ¿<br />
1834–ÇÝ: 1838–ÇÝ Ó»éݳ¹ñí»É ¿ ë³ñ-<br />
Ï³í³·, 1842–ÇÝ ëï³ó»É í³ñ¹³å»-<br />
ïÇ ³ëïÇ׳Ý: 1843–ÇÝ Ý߳ݳÏí»É ¿<br />
سÛñ ²ÃáéÇ ¹åñ³ÝáóÇ ï»ëáõã,<br />
1846–Çó` êÇÝá¹Ç ³Ý¹³Ù: 1847–ÇÝ<br />
Ý߳ݳÏí»É ¿ سÛñ ²ÃáéÇ Ù³ï»Ý³-<br />
¹³ñ³Ý³å»ï, ½·³ÉÇ ³ß˳ï³Ýù ¿<br />
ϳï³ñ»É ï³ñµ»ñ í³Ûñ»ñáõÙ óñí³Í<br />
·ñã³·Çñ Ù³ïÛ³ÝÝ»ñÝ ¾çÙdzÍÝáõÙ<br />
Ï»ÝïñáݳóÝ»Éáõ áõÕÕáõÃÛ³Ùµ, ³Û¹<br />
Ãíáõ٠ݳ¨ Ù³·³Õ³ÃÛ³ »ñϳó-<br />
·Çñ` ÷ÕáëÏñÛ³ ϳ½Ùáí 989–Ç ²í»-<br />
ï³ñ³ÝÁ: 1852–ÇÝ Ü»ñë»ë º ²ßï³ñ³Ï»óáõ<br />
ÏáÕÙÇó ûÍí»É ¿ »åÇëÏáåáë:<br />
1859–ÇÝ Ýñ³Ý ßÝáñÑí»É ¿ ³ñùáõÃÛ³Ý<br />
å³ïÇí ¨ ÝáõÛÝ Ãí³Ï³ÝÇÝ<br />
¿É Ý߳ݳÏí»É ¿ سÛñ î³×³ñÇ Éáõë³ñ³ñ³å»ï:<br />
ºÕ»É ¿ ìÇñ³Ñ³Ûáó<br />
(1864–1876) áõ Üáñ ܳËÇ稳ÝÇ ¨<br />
´»ë³ñ³µÇ³ÛÇ (1873–1885) гÛáó<br />
ûٻñÇ ³é³çÝáñ¹, Ý߳ݳÏí»É ²Ù»-<br />
ݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáëÇ ï»Õ³å³Ñ<br />
(1883–1885):<br />
1885–Ç ³åñÇÉÇ 21–ÇÝ ÁÝïñí»É ¿<br />
²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë, ûÍáõÙÁ<br />
ï»ÕÇ ¿ áõÝ»ó»É ÝáÛ»Ùµ»ñÇ 10–ÇÝ:<br />
γÃáÕÇÏáë ÁÝïñí»Éáõó Ñ»ïá<br />
Ëݹñ³·Çñ ¿ Ý»ñϳ۳óñ»É ²É»ùë³Ý¹ñ<br />
lll ó³ñÇÝ` éáõë³Ï³Ý ϳé³í³ñáõÃÛ³Ý<br />
ÏáÕÙÇó ÷³Ïí³Í (1884)<br />
ѳÛÏ³Ï³Ý ¹åñáóÝ»ñÁ í»ñ³µ³ó»-<br />
Éáõ ѳٳñ: Üñ³ ç³Ýù»ñÇ ßÝáñÑÇí ¿,<br />
áñ ѳÛÏ³Ï³Ý ¹åñáóÝ»ñÁ í»ñ³µ³óí»É<br />
»Ý: ´³ñ»É³íí»É ¿ ¨áñ·Û³Ý ×»-<br />
Ù³ñ³ÝÇ áõëáõÙݳéáõÃÛ³Ý ¹ñí³ÍùÁ,<br />
³ÛÝ Ñ³Ù³Éñí»É áõëáõóã³Ï³Ý ɳí³-<br />
·áõÛÝ Ï³½Ùáí (Ð. ÐáíѳÝÝÇëÛ³Ý,<br />
êï. ÈÇëÇóÛ³Ý, Ü. ø³ñ³ÙÛ³Ý, ². ܳ-<br />
ѳå»ïÛ³Ý, Ø. úñÙ³ÝÛ³Ý ¨ ³ÛÉù),<br />
áõŻճóí»É ³ëïí³Í³µ³Ý³Ï³Ý ³-<br />
é³ñϳݻñÇ ¹³ë³í³Ý¹áõÙÁ: Ö»Ù³ñ³ÝÇ<br />
É³í³·áõÛÝ ë³Ý»ñÇÝ áõÕ³ñÏ»É<br />
¿ ºíñáå³` µ³ñÓñ³·áõÛÝ ÏñÃáõÃÛáõÝ<br />
ëï³Ý³Éáõ (Î. î»ñ–ØÏñïãÛ³Ý, . âáñ»ùãÛ³Ý<br />
¨ áõñÇßÝ»ñ): Üñ³ ûñáù ³-<br />
é³çÇÝ ³Ý·³Ù ×»Ù³ñ³ÝÇ »ñ»ù<br />
155
Change language