Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
Ãí³ñÏíáõÙ ¨ ݽáííáõÙ »Ý µáÉáñ<br />
Ñ»ñÓí³ÍáÕÝ»ñÁ: гÛáó Ñ»ï Ùdz-<br />
ÝáõÙ »Ý ÞÇñÇÝ Ã³·áõÑÇÝ ¨ µÅßϳå»ïÁ:<br />
ºñϳñ íÇ׳µ³ÝáõÃÛáõÝÇó Ñ»ïá<br />
ÁݹáõÝí»É ¿ ÙdzÛÝ ÜÇÏdzÛÇ (325),<br />
Î. äáÉëÇ (381) ¨ º÷»ëáëÇ (431) Åá-<br />
ÕáíÝ»ñÇ ïÇ»½»ñ³Ï³Ý Ñ»ÕÇݳÏáõ-<br />
ÃÛáõÝÁ, Ù»ñÅí»É ¿ ø³ÕÏ»¹áÝÇ ÅáÕáíÁ,<br />
ÇÝãå»ë ݳ¨ Ý»ëïáñ³Ï³ÝáõÃÛáõ-<br />
ÝÁ: Ð³Û »Ï»Õ»óáõ ¹³í³Ý³ÝùÁ å³ñëÇó<br />
ï»ñáõÃÛ³Ý ë³ÑÙ³ÝÝ»ñáõÙ å³ßïáݳå»ë<br />
׳ݳãí»É ¿ ÙÇ³Ï áõÕÕ³-<br />
÷³é ùñÇëïáÝ»³Ï³Ý ¹³í³ÝáõÃÛáõ-<br />
ÝÁ: ¸³ µ³ñÓñ³óñ»É ¿ гÛáó ϳÃá-<br />
ÕÇÏáëÇ ¨ Ð³Û »Ï»Õ»óáõ Ñ»ÕÇݳÏáõ-<br />
ÃÛáõÝÁ: ä³ñëÇó ÅáÕáíÇó Ñ»ïá, Áëï<br />
ê³Ùáõ»É ²Ý»óáõ, §²ëáñ»ëï³ÝǦ »ñ-<br />
Ïáõ áõÕÕ³÷³é »åÇëÏáåáëÝ»ñ<br />
سñ–سñáõÃ³Ý ¨ ä»ïñáëÁ ·³ÉÇë<br />
»Ý ¸íÇÝ` ÎáÙÇï³ë ² ²Õó»óáõÝ ·Çñ<br />
Ý»ñϳ۳óÝ»Éáõ ¨ Çñ»Ýó ѳٳӳÛ-<br />
ÝáõÃÛáõÝÁ ѳÛïÝ»Éáõ ѳÛáó ѳí³ïÇÝ:<br />
ÎáÙÇï³ë ² ²Õó»óÇÝ »é³Ý¹áõÝ<br />
Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝ ¿ áõÝ»ó»É ųٳݳ-<br />
ÏÇ ¹³í³Ý³µ³Ý³Ï³Ý í»×»ñÇÝ,<br />
å³ßïå³Ý»É Ð³Û »Ï»Õ»óáõ ¹³í³-<br />
Ý³Ï³Ý ëϽµáõÝùÝ»ñÁ ù³ÕÏ»¹áݳ-<br />
ϳÝÝ»ñÇ, Ý»ëïáñ³Ï³ÝÝ»ñÇ, 먻-<br />
ñÇáëÛ³ÝÝ»ñÇ áïÝÓ·áõÃÛáõÝÝ»ñÇó:<br />
ÎáÙÇï³ë ² ²Õó»óáõ ûñáù ¨ Ýñ³ ³Ý-<br />
ÙÇç³Ï³Ý ջϳí³ñáõÃÛ³Ùµ ¿ ϳ½Ùí»É<br />
§²ñÙ³ï ѳõ³ïáÛ¦ (§Ð³õ³ï³ñÙ³ï¦)<br />
¹³í³Ý³µ³Ý³Ï³Ý Åá-<br />
Õáí³ÍáõÝ, áñÝ ³ÛÅ٠ѳÛïÝÇ ¿ §ÎÝÇù<br />
ѳõ³ïáÛ¦ ³Ýí³Ùµ: ÄáÕáí³ÍáõÝ<br />
ϳ½Ù»É ¨ ËÙµ³·ñ»É ¿ ųٳݳÏÇ<br />
Ý߳ݳíáñ ³ëïí³Í³µ³Ý ¨ ¹³í³-<br />
ݳµ³Ý îÇÙáûáë Îáõ½Ç §Ð³Ï³×³éáõÃÛáõÝ<br />
Áݹ¹»Ù ø³ÕÏ»¹áÝÇ ÅáÕáíǦ<br />
ѳϳù³ÕÏ»¹áݳϳÝ, ѳϳ-<br />
Ý»ëïáñ³Ï³Ý »ñÏÇ ÝÙ³ÝáõÃÛ³Ùµ, ¨<br />
Ýå³ï³ÏÝ ¿ñ å³ßïå³Ý»É Ð³Û »Ï»-<br />
Õ»óáõ áõÕÕ³÷³éáõÃÛáõÝÁ, ³Ùñ³åÝ-<br />
¹»É Ýñ³ ¹Çñù»ñÁ Vl ¹. í»ñçÇÝ Vll ¹.<br />
ëϽµÝ»ñÇÝ ëñí³Í ¹³í³Ý³Ï³Ý å³Ûù³ñáõÙ:<br />
ÎáÙÇï³ë ² ²Õó»óáõ ûñáù<br />
»Ý ѳí³ùí»É Ïñáݳ¹³í³Ý³Ï³Ý<br />
µÝáõÛÃÇ Ù»Ï ³ÛÉ ÅáÕáí³ÍáõÇ` §Çñù<br />
ÃÕÃáóǦ ÝÛáõûñÁ: §Çñù ÃÕÃáóáõÙ¦<br />
½»ï»Õí»É ¿ ݳ¨ ÎáÙÇï³ë ² ²Õó»-<br />
óáõ µ³Ý³í»×Á` §¼ñáÛóù¦–Á, Î. äáÉëÇ<br />
å³ïñdzñùÇ Ñ»ï, áñï»Õ ßáß³÷íáõÙ<br />
»Ý ¹³í³Ý³µ³Ý³Ï³Ý, í³ñ¹³å»ï³Ï³Ý,<br />
ÍÇë³Ï³Ý ѳñó»ñ: г-<br />
Ûáó ϳÃáÕÇÏáëÁ ѳñóáõå³ï³ë-<br />
˳ÝÇ Ó¨áí å³ßïå³ÝáõÙ ¿ Ð³Û »Ï»-<br />
Õ»óáõ ¹³í³Ý³Ï³Ý ëϽµáõÝùÝ»ñÁ,<br />
ÑÇÙݳíáñáõÙ Ýñ³ áõÕÕ³÷³éáõÃÛáõ-<br />
ÝÁ:<br />
껵»áëÇ §ä³ïÙáõÃ۳ݦ Ù»ç<br />
å³Ñå³Ýí»É ¿ ÎáÙÇï³ë ² ²Õó»óáõ<br />
ÃÕóÏóáõÃÛáõÝÁ ºñáõë³Õ»ÙÇ å³ïñdzñù³Ï³Ý<br />
ï»Õ³å³Ñ Øá¹»ëïáë<br />
»ñ»óÇ Ñ»ï, áñï»Õ ÝßíáõÙ ¿, áñ ѳ-<br />
Û»ñÝ Çµñ¨ áõËï³íáñÝ»ñ ÏñÏÇÝ<br />
ëÏë»É »Ý ѳëï³ïí»É ºñáõë³Õ»ÙáõÙ<br />
¨ ϳñ¨áñ ¹ÇñùÇ Ñ³ë»É: ºñáõë³Õ»ÙÇ<br />
ùñÇëïáÝ۳ݻñÁ гÛáó ϳÃáÕÇÏáëÇ<br />
å³ßïå³ÝáõÃÛ³ÝÝ »Ý ¹ÇÙáõÙ` ó³Ý-<br />
ϳݳÉáí, áñ ݳ §³ãùÁ ºñáõë³Õ»ÙÇ<br />
íñ³ ù³Õóñ å³ÑǦ, Ýñ³ÝÇó û·Ýáõ-<br />
ÃÛáõÝ ËݹñáõÙ` â³ñã³ñ³Ý³ó ï»Õ»-<br />
ñÇ íñ³ »Ï»Õ»óÇ Ï³éáõó»Éáõ ¨ ºñáõë³Õ»ÙÇ<br />
³Õù³ïÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ:<br />
ÎáÙÇï³ë ² ²Õó»óÇÝ Ý³¨ µ³-<br />
ݳëï»ÕÍ–»ñ³ÅÇßï ¿, Ñ³Û ß³ñ³Ï³-<br />
Ý»ñ·áõÃÛ³Ý Ý߳ݳíáñ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇó:<br />
Üñ³ ³Ù»Ý³Ñ³ÛïÝÇ ëï»Õ-<br />
ͳ·áñÍáõÃÛáõÝÁ ¾çÙdzÍÝÇ ê. ÐéÇ÷ëÇÙ»Ç<br />
í³ÝùÇ ûÍÙ³Ý Ï³å³Ïóáõ-<br />
ÃÛ³Ùµ ÐéÇ÷ëÇÙÛ³Ýó ÏáõÛë»ñÇ ÑÇß³ï³ÏÇÝ<br />
ÝíÇñí³Í §²ÝÓÇÝù ÝáõÇ-<br />
104
Change language