Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
Ýáñ µ³óíáÕ ¨áñ·Û³Ý ×»Ù³ñ³ÝÇ<br />
ѳٳñ ³ß³Ï»ñïÝ»ñ ÁÝïñáÕ,<br />
1874–Ç ë»åï»Ùµ»ñÇ 28–Çó ÙÇÝã¨<br />
1875–Ç ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 1–Á` ¨áñ·Û³Ý<br />
×»Ù³ñ³ÝÇ ÁݹѳÝáõñ å³ïÙáõÃÛ³Ý<br />
¨ ³ß˳ñѳ·ñáõÃÛ³Ý áõëáõóÇã:<br />
1875–Ç ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 5–Çó ÙÇÝã¨<br />
1876–Ç ÑáõÉÇëÇ 23–Á »Õ»É ¿ Ô³ñ³-<br />
µ³ÕÇ Ã»ÙÇ ³é³çÝáñ¹Ç ųٳݳϳíáñ<br />
å³ßïáݳϳï³ñ ¨ ï»ÕÇ Ñá-<br />
·¨áñ ë»ÙÇݳñdzÛÇ ï»ëáõã, 1874–Ç<br />
ÑáõÝí³ñÇ 31–Çó ÙÇÝ㨠1878–Ç ÑáÏï»Ùµ»ñÇ<br />
12–Á` ²·áõÉÇëÇ ê. ÂáíÙ³<br />
³é³ùÛ³ÉÇ í³ÝùÇ í³Ý³Ñ³Ûñ ¨ ï³ñ³ÍùÇ<br />
Ñá·¨áñ áõëáõÙݳñ³ÝÝ»ñÇ<br />
ï»ëáõã, 1878–Ç ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 12–Çó<br />
ÙÇÝ㨠1881–Ç Ù³ÛÇëÇ 1–Á` ²É»ùë³Ý¹ñ³åáÉÇ<br />
³é³çÝáñ¹³Ï³Ý ï»-<br />
Õ³å³Ñ: ܳ ²É»ùë³Ý¹ñ³åáÉÇ<br />
ê. öñÏÇ㠻ϻջóáõÝ ÏÇó ÑÇÙÝ»É ¿<br />
í³ñųñ³Ý ¨ í»ñ³Ï³Ý·Ý»É ê. ²ëïí³Í³ÍÇÝ<br />
»Ï»Õ»óÇÝ:<br />
1881–Ç ÑáõÝÇëÇ 1–Çó ÙÇÝã¨<br />
1887–Ç Ù³ÛÇëÇ 22–Á »Õ»É ¿ ºñ¨³ÝÇ<br />
ûÙÇ ³é³çÝáñ¹³Ï³Ý ÷á˳Ýáñ¹ ¨<br />
ÑÇÙݳíáñ³å»ë Ýáñá·»É ºñ¨³ÝÇ »-<br />
ϻջóÇÝ»ñÁ, ³é³çÝáñ¹³ñ³ÝÝ áõ<br />
ÏáÝëÇëïáñÇ³Ý áõ óáõó³µ»ñ»É ³ñ¹-<br />
Ûáõݳíáñ ϳ½Ù³Ï»ñåã³Ï³Ý ·áñ-<br />
ÍáõÝ»áõÃÛáõÝ` ϳñ·³íáñ»Éáí ûÙÇ<br />
¹åñáó³Ï³Ý, ýÇݳÝë³Ï³Ý áõ µ³ñ»Ï³ñ·ã³Ï³Ý<br />
íÇ׳ÏÁ, áõ Áëï<br />
³Û¹Ù` Ù»Í ÅáÕáíñ¹³Ï³ÝáõÃÛáõÝ í³-<br />
ۻɻÉ:<br />
1882–Ç Ù³ÛÇëÇ 9–ÇÝ ûÍí»É ¿ »-<br />
åÇëÏáåáë: 1887–Ç Ù³ÛÇëÇ 22–Çó<br />
ÙÇÝ㨠1894–Ç ÷»ïñí³ñÇ 3–Á »Õ»É ¿<br />
²ëïñ³Ë³ÝÇ Ã»ÙÇ ³é³çÝáñ¹ ¨ ³Ûëï»Õ<br />
¿É ³ßËáõųóñ»É ÍË³Ï³Ý ¹åñáóÇ<br />
·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝÁ: ²í»ÉÇÝ, Ýñ³<br />
ç³Ýù»ñÇ ßÝáñÑÇí ï»ÕÇ éáõë³Ï³Ý<br />
å»ï³Ï³Ý áõëáõÙÝ³Ï³Ý Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ<br />
å³ñï³íáñÇã ¿<br />
¹³ñÓí»É ѳÛáó É»½íÇ áõ ÏñáÝÇ ¹³ë³í³Ý¹áõÃÛáõÝÁ:<br />
ØÛáõë ÏáÕÙÇó,<br />
ѳÛïÝÇ »ñ³Åßï³·»ï øñÇëï³÷áñ<br />
γñ³–Øáõñ½³ÛÇ Ññ³íÇñٳٵ ϳñ-<br />
·³íáñ»É ¿ »Ï»Õ»ó³Ï³Ý »ñ·»óáÕáõ-<br />
ÃÛáõÝÁ:<br />
1894–Ç ÷»ïñí³ñÇ 3–Çó ÙÇÝã¨<br />
1904–Ç ÑáõÝí³ñÇ 8–Á »Õ»É ¿ ìñ³ëï³ÝÇ<br />
¨ ÆÙ»ñ»ÃÇ Ã»ÙÇ ³é³çÝáñ¹ ¨<br />
µ³ó»É Ýáñ ¹åñáóÝ»ñ: 1894–Ç ·áñ-<br />
ÍáõÕí»É ¿ ê. ä»ï»ñµáõñ·` áñå»ë ²-<br />
É»ùë³Ý¹ñ lll–Ç Ã³ÕÙ³Ý ¨ ÜÇÏáɳÛ<br />
ll–Ç ³ÙáõëÝáõÃÛ³Ý Ñ³Ý¹»ëÝ»ñÇÝ<br />
гÛáó ϳÃáÕÇÏáëÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇã:<br />
1894–1904–Ý»ñÇÝ »Õ»É ¿ ÂÇýÉÇëÇ<br />
ݳѳݷ³ÛÇÝ µ³ÝïÇ Ñá·³µ³ñÓáõ-<br />
Ý»ñÇ ËáñÑñ¹Ç ÷áËݳ˳·³Ñ: Üñ³<br />
ç³Ýù»ñÇ ßÝáñÑÇí ϳ½Ù³Ï»ñåí»É ¿<br />
§ÂÇýÉÇëÇ Ñ³Û ù³Ñ³Ý³Ý»ñÇ ÙÇáõ-<br />
ÃÛáõÝÁ¦: ÂÇýÉÇë ¿ Ññ³íÇñ»É ¨ Áëï<br />
³Ù»Ý³ÛÝÇ Ñáí³Ý³íáñ»É سϳñ ºÏ-<br />
Ù³ÉÛ³ÝÇÝ ¨ ûųݹ³Ï»É Ýñ³ Ùß³-<br />
40