Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
Ù³ëï³ëÇñ³Ï³Ý, ³½·³ÛÇݖѳë³ñ³Ï³Ï³Ý,<br />
ù³Õ³ù³Ï³Ý, Ïñáݳ-<br />
ϳÝ, ÁÝÏ»ñ³ÛÇÝ µ³½áõÙ ËݹÇñÝ»ñ:<br />
1930–³Ï³Ý ¨ ѳçáñ¹ ï³ñÇÝ»ñÇ<br />
ê÷ÛáõéùÇ ³ÝÑ»é³Ýϳñ Çñ³Ï³Ýáõ-<br />
ÃÛ³Ý Ù»ç ³ß˳ï»É ¿ ³ñÃáõÝ å³Ñ»É<br />
ѳÛñ»Ý³ÏÇóÝ»ñÇ á·ÇÝ, ÑáõÛë áõ ѳí³ï<br />
Ý»ñßÝã»É Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç áõ Ýñ³<br />
³å³·³ÛÇ Ýϳïٳٵ, ß»ßï»É, áñ »-<br />
ñÇï³ë³ñ¹ ë»ñÝ¹Ç Ñ»Ý³ñ³ÝÁ гÛñ»ÝÇùÁ<br />
åÇïÇ ÉÇÝÇ` ³ÝÏ³Ë Ïáõë³ÏóáõÃÛáõÝÇó<br />
áõ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ϳñ-<br />
·Çó. ¹³ ¿ ³½·³å³Ñå³ÝáõÃÛ³Ý<br />
ÙÇ³Ï ×ßÙ³ñÇï ׳ݳå³ñÑÁ: г۳å³Ñå³ÝáõÃÛ³Ý,<br />
ë»ñáõݹݻñÇ Ñ³Û»-<br />
óÇ ¹³ëïdzñ³ÏáõÃÛ³Ý, ѳÛáó<br />
å³ïÙáõÃÛ³Ý Ï³ñ¨áñ³·áõÛÝ Ñ³Ý·ñí³ÝÝ»ñÇ<br />
³Ûɨ³ÛÉ ÑÇÙݳËݹÇñÝ»ñ<br />
»Ý ³ñͳñÍí³Í Ýñ³ §²ÝÓݳíáñáõ-<br />
ÃÛ³Ý ·³Õ³÷³ñÇ Ù³ëÇÝ. Ùï³ÍáõÙ-<br />
Ý»ñ¦ (1939), §Øáõë³ É»ñ³Ý ѳۻñÁ<br />
üñ³Ýó ì»ñý»ÉÇ í»åÇÝ Ù»ç¦ (1940),<br />
§ÊñÇÙÛ³Ý Ð³ÛñÇÏ áñå»ë ¹³ëïdzñ³Ï¦<br />
(1943), §êáõñµ ñÇ·áñ ܳñ»-<br />
ϳóǦ (1955) áõëáõÙݳëÇñáõÃÛáõÝ-<br />
Ý»ñÁ, §Êáëù гÛñ»ÝÇùÇ Ù³ëÇݦ<br />
Ññ³å³ñ³Ï³ÛÇÝ »ÉáõÛÃÝ»ñÇ, ù³ñá½-<br />
Ý»ñÇ ÅáÕáí³ÍáõÝ (1945): ØÇ ù³ÝÇ<br />
Ññ³ï³ñ³ÏáõÃÛáõÝ ¿ áõÝ»ó»É гÛáó<br />
ê. ä³ï³ñ³·Ç` Ýñ³ Ù»ÏÝáճϳÝ<br />
·áÕïñÇÏ ³ß˳ï³ÝùÁ: ñ»É ¿ ݳ¨<br />
׳ݳå³ñÑáñ¹³Ï³Ý Ýáûñ, áõñ<br />
å³ïÙ³Ï³Ý íÇ׳ϳ·ñ³Ï³Ý ï»Õ»-<br />
ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ¿ ѳÕáñ¹áõÙ éáõÙÇݳ-<br />
Ñ³Û ¨ µáõÉÕ³ñ³Ñ³Û ѳٳÛÝùÝ»ñÇ<br />
í»ñ³µ»ñÛ³É, å³ïÙáõ٠ѳ۳ëï³Ý-<br />
Û³Ý ×³Ý³å³ñÑáñ¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇó<br />
ëï³ó³Í ïå³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: ²Ûë<br />
·áñÍ»ñÁ »ñ¨³Ý »Ý µ»ñáõ٠ѳٳÏáÕ-<br />
Ù³ÝÇáñ»Ý ½³ñ·³ó³Í »ñÇï³ë³ñ¹<br />
Ùï³íáñ³Ï³ÝÇ µ³½Ù³ÏáÕÙ³ÝÇ<br />
ÑÙïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, Ñá·»µ³Ý³Ï³Ý,<br />
Ù³Ýϳí³ñÅ³Ï³Ý ·Çï»ÉÇùÝ»ñÁ,<br />
·»Õ³·Çï³Ï³Ý Ýáõñµ ׳߳ÏÁ, ³ñ-<br />
Å»ùÝ»ñÁ ÙÇç³½·³ÛÇÝ ã³÷³ÝÇßÝ»-<br />
ñáí ùÝÝ»Éáõ ¨ ·Ý³Ñ³ï»Éáõ ϳñá-<br />
ÕáõÃÛáõÝÁ: È.–Î. ä³É×Û³ÝÁ ³Ý¹³-<br />
Ù³Ïó»É ¿ èáõÙÇÝdzÛáõÙ ·ïÝíáÕ Ñ³Û<br />
é³½Ù³·»ñÇÝ»ñÇÝ û·ÝáÕ ÏáÙÇï»ÇÝ<br />
(1942–1944):<br />
1943–Ç ë»åï»Ùµ»ñÇ 30–ÇÝ ²-<br />
ûÝùáõÙ Ðáõݳëï³ÝÇ Ã»ÙÇ ³é³ç-<br />
Ýáñ¹ γñ³å»ï ³ñù»åë. س½ÉÁÙ-<br />
Û³ÝÇ Ó»é³Ùµ γñ³å»ï ä³É×Û³ÝÁ<br />
ûÍí»É ¿ Ïáõë³ÏñáÝ ù³Ñ³Ý³` î»ñ<br />
ì³½·»Ý ³ÝáõÝáí: ÜáõÛÝ Ãí³Ï³ÝÇ<br />
ÝáÛ»Ùµ»ñÇ 28–ÇÝ êáõã³í³ÛÇ ê. г×-<br />
ϳï³ñ í³ÝùáõÙ Ù³ïáõó»É ¿ Çñ ³-<br />
é³çÇÝ ä³ï³ñ³·Á: ܳ ëï³ÝÓÝ»É ¿<br />
éáõÙÇÝ³Ñ³Û Ã»ÙÇ ³é³çÝáñ¹³Ï³Ý<br />
ï»Õ³å³ÑÇ (1943–1947), ³ÛÝáõÑ»-<br />
ï¨ ³é³çÝáñ¹Ç (1947–1955) å³ßïáÝÝ»ñÁ,<br />
ÇëÏ ÷áùñ ³Ýó, 1954–Ç<br />
¹»Ïï»Ùµ»ñÇÝ` ݳ¨ µáõÉÕ³ñ³Ñ³Û<br />
ûÙÇ ³é³çÝáñ¹Ç å³ñï³Ï³Ýáõ-<br />
ÃÛáõÝÝ»ñÁ: 1945–ÇÝ Ø³Ûñ ²ÃáéáõÙ<br />
Ù³ëݳÏó»É ¿ ϳÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ÁÝï-<br />
235
Change language