Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
ÇÝùÝáõñáõÛÝáõÃÛ³Ý å³Ñå³ÝÙ³ÝÁ:<br />
ä³Ûù³ñ»É ¿ Ý»ëïáñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý<br />
¹»Ù: ì³Ë׳Ýí»É ¿ Í»ñ ѳë³ÏáõÙ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ø»ÉÇï»<br />
² سݳ½Ï»ñïóáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿<br />
Øáíë»ë ² سݳ½Ï»ñïóÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. Ô³½³ñ ö³ñå»-<br />
óÇ, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, »ñ¨³Ý, 1982:<br />
úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ, ѳï. ²,<br />
ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
ìðºÄ ì²ð¸²ÜÚ²Ü<br />
غÈøÆ꺸ºÎ ²èܺòÆ<br />
ϳÃáÕÇÏáë,<br />
³Ãáé³ÏÇó ¸³íÇà ¸<br />
ì³Õ³ñß³å³ïóáõ<br />
(1590–1629)<br />
غêðàä ² ²ðî²¼ºòÆ<br />
(1359–1372)<br />
AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1359–Çó: гçáñ¹»É ¿ гÏáµ ´ ²-<br />
ݳí³ñ½»óáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ¨ í³ÛñÁ ³ÝÑï., ٳѳó»É<br />
¿ 1372–ÇÝ êëáõÙ: ²Ù÷á÷í»É ¿<br />
êÇë ù³Õ³ùÇ Ñ³Ûñ³å»ï³Ï³Ý<br />
ѳݷëï³ñ³ÝáõÙ:<br />
Ø»ëñáå ²ñï³½»óÇÝ Ý³Ë³å»ë<br />
»Õ»É ¿ ²ñï³½Ç Ã»ÙÇ ³é³çÝáñ¹ ¨<br />
ê. ³¹»Ç í³ÝùÇ í³Ý³Ñ³Ûñ: Îáëï³Ý¹ÇÝ<br />
λë³ñ³óáõ (1307–1322)<br />
ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý ³é³çÇÝ ï³ñÇÝ»-<br />
ñÇó ëÏë³Í` 1307–Ç êëÇ ¨ 1309–Ç ²-<br />
¹³Ý³ÛÇ ÅáÕáíÝ»ñÇ É³ïÇݳÙáÉ áñáßáõÙÝ»ñÇ<br />
ѻ勉Ýùáí (гÕáñ¹áõ-<br />
ÃÛ³Ý µ³Å³ÏÇÝ çáõñ ˳éÝ»É, êáõñµ<br />
ÌÝáõݹÁ ïáÝ»É ¹»Ïï»Ùµ»ñ 25–ÇÝ ¨<br />
³ÛÉÝ), Ñáõ½áõÙÝ»ñ ¿ÇÝ ³é³ç »Ï»É Åá-<br />
Õáíñ¹Ç ¨ Ñá·¨áñ³Ï³ÝÝ»ñÇ ÙÇç¨: Æñ<br />
ѳÛñ³å»ï³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ùµ<br />
Ø»ëñáå ² ²ñï³½»óÇÝ å³Ûù³ñ»É ¿<br />
ɳïÇݳÙáÉáõÃÛ³Ý ¹»Ù ¨ å³ßïå³-<br />
Ý»É Ð³Û »Ï»Õ»óáõ ³í³Ý¹áõÃÛáõÝÁ,<br />
¹³í³ÝáõÃÛáõÝÝ áõ Ñݳí³Ý¹ Í»ëÁ:<br />
1361–ÇÝ Îáëï³Ý¹ÇÝ IV ó·³íáñÇ<br />
Ñ»ï ѳٳËáñÑáõñ¹ ݳ ·áõÙ³ñ»É ¿<br />
êëÇ ÅáÕáíÁ` ÅáÕáíñ¹Ç ¨ Ñá·¨áñ³-<br />
ϳÝÝ»ñÇ ÙÇç¨ Í³·³Í Ñáõ½áõÙÝ»ñÁ<br />
ѳñûÉáõ ¨ ϳÃáÉÇÏ³Ï³Ý Í»ë»ñÇ<br />
¹»Ù å³Ûù³ñ»Éáõ ѳٳñ:<br />
Ø»ëñáå ² ²ñï³½»óáõ ϳÃáÕÇ-<br />
ÏáëáõÃÛ³Ý ï³ñÇÝ»ñÇÝ áõÝÇÃáñ³-<br />
Ï³Ý ß³ñÅáõÙÁ ãϳñáÕ³ó³í Áݹ³ñ-<br />
Ó³Ïí»É ÎÇÉÇÏdzÛáõÙ: öá˳ñ»ÝÁ<br />
ϳÃáÉÇÏáõÃÛáõÝÝ Çñ ¹Çñù»ñÁ ½áñ³óñ»É<br />
¿ ²ñ¨»ÉÛ³Ý Ð³Û³ëï³ÝÇ ·³í³é-<br />
Ý»ñáõÙ, áõñ ѳëï³ïí»É ¿ñ ÂáíÙ³ë<br />
¨ ê³Ùí»É æ³ÑÏ»óÇ »Õµ³ÛñÝ»ñÇ<br />
ç³Ýù»ñáí` 7 í³Ýù»ñáõÙ áõݻݳÉáí<br />
100–Ç ã³÷ Ùdzµ³ÝÝ»ñ:<br />
1364–ÇÝ Ø»ëñáå ² ²ñï³½»óÇÝ<br />
ѳïáõÏ Ïáݹ³Ïáí ÑÇÙÝ»É ¿ ɻѳѳ-<br />
Ûáó ³ñù»åÇëÏáåáë³Ï³Ý ûÙÁ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ø»ëñáå<br />
² ²ñï³½»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ Îáëï³Ý¹ÇÝ<br />
º êë»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. â³ÙãÛ³Ý Ø.,<br />
ä³ïÙáõÃÇõÝ Ð³Ûáó, ѳï. , ì»Ý»ïÇÏ,<br />
1786: êÇÙáÝ ºñ¨³ÝóÇ, æ³Ùµé, ì³Õ³ñß³å³ï,<br />
1873: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ´, ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
غêðàä ³µ»Õ³ ä²ðê²ØÚ²Ü<br />
165
Change language