Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ÝÁ ³Ýѳßï å³Ûù³ñ ¿ ÙÕ»É Ñ³Û Ñá-<br />
·¨áñ ¹³ëÇ ³ÛÝ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ<br />
¹»Ù, áíù»ñ ³é³çÇÝ ù³ÛÉ»ñÝ ¿ÇÝ Ï³ï³ñáõÙ<br />
سÛñ êÃáéÇó ³Ýç³ïí»Éáõ ¨<br />
§Ãáõñù³Ñ³Û ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛáõݦ<br />
ëï»ÕÍ»Éáõ áõÕÕáõÃÛ³Ùµ: ¸ñ³ÝÇó<br />
½³ï Ý»ñ»Ï»Õ³ó³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ Ñ³-<br />
ϳë³Ï³Ý ÙÇïáõÙÝ»ñ ¿ÇÝ Ó¨³íáñí»É<br />
ݳ¨ سÛñ ²Ãáé ê. ¾çÙdzÍÝÇ,<br />
ÇÝãå»ë ݳ¨ ÙÇÙÛ³Ýó ¹»Ù úëÙ³ÝÛ³Ý<br />
ëáõÉóÝáõÃÛ³Ý ï³ñ³ÍùáõÙ ·áñÍáÕ<br />
êëÇ Ï³ÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý, ºñáõë³Õ»ÙÇ<br />
¨ Î. äáÉëÇ å³ïñdzñùáõÃÛáõÝÝ»ñÇ<br />
Ùñó³ÏóáõÃÛ³Ý ï»ëùáí: ¸»é¨ë ß³ñáõݳÏíáõÙ<br />
¿ñ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ÝíÇñ³å»ïáõÃÛáõÝÇó<br />
³ÝÏ³Ë ºñáõë³-<br />
Õ»ÙÇ å³ïñdzñùáõÃÛ³Ý ·áñÍáõ-<br />
Ý»áõÃÛáõÝÁ: ȳñí³Í ѳñ³µ»ñáõ-<br />
ÃÛáõÝÝ»ñ ¿ÇÝ Ó¨³íáñí»É êëÇ ÇÝùݳ-<br />
Ïáã ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý ¨ Î. äáÉëÇ<br />
å³ïñdzñùáõÃÛ³Ý ÙÇç¨:<br />
²ñ¨Ùï³Ñ³Û ÝíÇñ³å»ï³Ï³Ý<br />
Ï»ÝïñáÝÝ»ñÇ ¨ سÛñ ²ÃáéÇ ÙÇç¨<br />
ϳÝáÝ³Ï³Ý ÃáõÛÉ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝ-<br />
Ý»ñÇ, »ñµ»ÙÝ ¿É` ¹ñ³Ýó µ³ó³Ï³Ûáõ-<br />
ÃÛ³Ý å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ Ù»ÏÁ ÙÛáõëÇ Ñ»-<br />
ï¨Çó ¾çÙdzÍݳå³ïÏ³Ý Ã»Ù»ñÝ<br />
³ÝóÝáõÙ ¿ÇÝ Î. äáÉëÇ Ð³Ûáó å³ïñdzñùáõÃÛ³Ý<br />
·»ñÇß˳ÝáõÃÛ³Ý<br />
ï³Ï: ¸ñ³Ï³ÝÝ ³Ûëï»Õ ûñ¨ë ³ÛÝ<br />
¿ñ, áñ Î. äáÉëÇ å³ïñdzñùáõÃÛ³Ý<br />
Ñá·¨áñ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Í³í³ÉáõÙÝ<br />
áõÕ»ÏóíáõÙ ¿ñ êëÇ Ï³ÃáÕÇÏáëáõ-<br />
ÃÛ³Ý Ñ»ï ϳÝáÝ³Ï³Ý Ñ³ñ³µ»ñáõ-<br />
ÃÛáõÝÝ»ñÇ Ãáõɳóٳٵ ¨ سÛñ ²ÃáéÇ<br />
Ñ»ï ³ëïÇ׳ݳµ³ñ ÁݹɳÛÝíáÕ<br />
ϳå»ñÇ ³Ùñ³åݹٳٵ: سÛñ ²Ãáé<br />
ê. ¾çÙdzÍÝÇ ¨ Î. äáÉëÇ å³ïñdzñùáõÃÛ³Ý<br />
ϳÝáݳϳñ·³ÛÇÝ Ñ³ñ³-<br />
µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ëïÇ×³Ý³Ï³Ý Í³í³ÉáõÙÁ<br />
¹³ñ³Ï³½ÙÇÏ Ý߳ݳÏáõ-<br />
ÃÛáõÝ áõÝ»ó³í ѽáñ³óáÕ úëÙ³ÝÛ³Ý<br />
ëáõÉóÝáõÃÛ³Ý ï³ñ³ÍùáõÙ Ð³Û »-<br />
ϻջóáõ ÙdzíáñÇã ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝÁ<br />
¨ ³½·³å³Ñå³ÝáõÃÛ³Ý ·áñÍÁÝ-<br />
óóÝ»ñÁ ËóݻÉáõ ·áñÍáõÙ:<br />
XV ¹³ñÇ í»ñç»ñÇÝ Ïñáݳù³-<br />
Õ³ù³Ï³Ý Ùdzݷ³Ù³ÛÝ Ýáñ Çñ³íÇ-<br />
×³Ï Ó¨³íáñí»ó ³Ï-ÏáÛáõÝÉáõÝ»ñÇ ¨<br />
ûëÙ³ÝÛ³Ý ëáõÉóÝáõÃÛ³Ý ³í»ñÇã<br />
å³ï»ñ³½ÙÝ»ñÇó Ñ»ïá: êáõÉóÝáõ-<br />
ÃÛáõÝÁ ë³ÑÙ³ÝÝ»ñÝ Áݹ³ñӳϻó ³-<br />
ñ¨»ÉùáõÙ, ¨ г۳ëï³ÝÇ å³ïÙ³-<br />
Ï³Ý ï³ñ³ÍùÝ»ñÇ Ù»Í³·áõÛÝ Ù³ëÁ<br />
ÑáÍ ³½·³µÝ³ÏãáõÃÛ³Ùµ ³Ýó³í ûë-<br />
Ù³ÝÛ³Ý ·»ñÇß˳ÝáõÃÛ³Ý Ý»ñùá:<br />
²Û¹ å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇ Ã»É³¹ñ³Ýùáí ²-<br />
ñ¨ÙïÛ³Ý Ð³Û³ëï³ÝÇ Ñá·¨áñ ÏÛ³ÝùÁ<br />
Ù³ëݳÏÇ Ï»ñå³ñ³Ý³÷áËáõ-<br />
ÃÛ³Ý »ÝóñÏí»ó, áñÇ ³é³ÝóùÁ<br />
ÐáíѳÝÝ»ë ¾ ²ç³ÏÇñÇ í»Ñ³å»ïáõ-<br />
ÃÛ³Ý ßñç³ÝáõÙ ¹³ñÓ³í Î. äáÉëÇ<br />
å³ïñdzñùáõÃÛáõÝÁ: ²ñ¨Ùï³Ñ³Û<br />
Ñá·¨áñ ¨ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ<br />
Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ÝíÇñ³å»ïáõÃÛ³Ý<br />
ϳñ·³íÇ׳Ïáí ·áñÍáÕ Î. äáÉëÇ<br />
å³ïñdzñùáõÃÛáõÝÁ µ»ÕáõÝ ·áñÍáõ-<br />
Ý»áõÃÛáõÝ Í³í³É»ó ÇÝãå»ë »Ï»Õ»-<br />
ó³Ï³Ý ϳéáõÛóÝ ³Ùñ³åݹ»Éáõ,<br />
³ÛÝå»ë ¿É Ã»Ù³Ï³Ý íÇ׳ÏÝ»ñ<br />
ëï»ÕÍ»Éáõ áõÕÕáõÃÛ³Ùµ: ²ñ¨Ùï³-<br />
Ñ³Û Ã»Ù³Ï³Ý Ï³éáõÛóÝ»ñÇ` ݳËÏÇ-<br />
ÝáõÙ å³ïñdzñù³Ï³Ý ÷á˳Ýáñ¹-<br />
Ý»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳Ïáí Çñ³Ï³Ý³óíáÕ<br />
ջϳí³ñáõÃÛáõÝÁ ³ëïÇ׳ݳ-<br />
µ³ñ Çñ ï»ÕÁ ½Çç»ó Ã»Ù³Ï³É ³é³ç-<br />
Ýáñ¹áõÃÛ³ÝÁ: ÎñáÝ³Ï³Ý ¨ ³½·³ÛÇÝ<br />
³ëïÇ׳ݳϳñ·í³Í ³Û¹ ϳéáõÛó-<br />
Ý»ñÇ ³ÙµáÕç³óáõÙÝ áõ ¹ñ³Ýó ÙÇç¨<br />
ϳÝáÝ³Ï³Ý Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ<br />
ѳëï³ïáõÙÁ ã³÷³½³Ýó ϳñ¨áñ<br />
¹»ñ ϳï³ñ»óÇÝ ëáõÉóÝáõÃÛ³Ý<br />
ï³ñ³ÍùáõÙ ³ñÙ³ï³íáñí³Í Ïñá-<br />
Ý³Ï³Ý Ëïñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ¨ ùñÇëïá-<br />
140
Change language