Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
¿` ø³ÕÏ»¹áÝÇ ÅáÕáíÝ ÁݹáõÝ»Éáõ ³-<br />
é³ç³ñÏáí: γÃáÕÇÏáëÇ Ñ³ÝÓݳñ³ñáõÃÛ³Ùµ<br />
å³ï³ëË³Ý ÃáõÕÃÁ,<br />
ѳÝáõÝ Ð³Û »Ï»Õ»óáõ, ·ñ»É ¿ ÇÝùÁ`<br />
êï»÷³Ýáë êÛáõÝ»óÇÝ` å³ßïå³Ý»-<br />
Éáí øñÇëïáëÇ Ù»Ï µÝáõÃÛ³Ý ¹³í³-<br />
ÝáõÃÛáõÝÁ, áñáí Ù»ñÅ»É ¿ ÙÇáõÃÛ³Ý<br />
³é³ç³ñÏÁ: ºñÏáõ ÃÕûñÝ ¿É å³Ñå³Ýí»É<br />
»Ý §Çñù ÃÕÃáóáõÙ¦:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ ¸³íÇÃ<br />
² ²ñ³ÙáÝ»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ îñ¹³ï<br />
² àÃÙë»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ÐáíѳÝÝ»ë ¸ñ³ë-<br />
˳ݳϻñïóÇ, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, º-<br />
ñ¨³Ý, 1996: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
²Ü²ÐÆî ²ÜîàÜÚ²Ü<br />
¸²ìÆ ´ ββԺòÆ<br />
(806–833)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 806–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ Ðáíë»÷ ´ ö³ñå»óáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., ÍÝí»É ¿ ²Ûñ³ñ³ïÇ<br />
س½³½ ·³í³éÇ Î³Ï³Õ<br />
·ÛáõÕáõÙ), ٳѳó»É 833–ÇÝ ¸íÇ-<br />
ÝáõÙ:<br />
êáíáñ»É ¿ ¸íÇÝÇ Ï³ÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÇ<br />
¹åñ»í³ÝùáõÙ: ²Ûñ³ñ³ïÇ<br />
ï³ñµ»ñ ·³í³éÝ»ñáõÙ ½µ³Õ»óñ»É ¿<br />
Ñá·¨áñ µ³ñÓñ å³ßïáÝÝ»ñ: ºÕ»É ¿<br />
سÛñ ²ÃáéÇ Ùdzµ³Ý: Ðáíë»÷ ´<br />
ö³ñå»óáõ Ù³ÑÇó Ñ»ïá ϳÃáÕÇÏáë³Ï³Ý<br />
·³Ñ ¿ µ³ñÓñ³ó»É Çß˳ݳó<br />
ÇßË³Ý ²ßáï Øë³Ï»ñÇ ³é³ç³ñÏáõ-<br />
ÃÛ³Ùµ: ºÕ»É ¿ ݳ˳ӻéÝáõÃÛáõÝÇó<br />
½áõñÏ ¨ Ãáõɳϳ٠³ÝÓݳíáñáõ-<br />
ÃÛáõÝ: áñÍáõÝ ¹»ñ ãÇ Ë³Õ³ó»É »ñÏñÇ<br />
ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý–ù³Õ³ù³Ï³Ý<br />
ÏÛ³ÝùáõÙ: гٳ·áñͳÏó»É ¿ гÛáó<br />
ëå³ñ³å»ï êÙµ³ï ´³·ñ³ïáõÝáõ<br />
Ñ»ï, ë³Ï³ÛÝ í»ñçÇÝÇë µ³ñÓñ³óñ³Í<br />
ѳϳ³ñ³µ³Ï³Ý »ÉáõÛÃÇ Å³-<br />
Ù³Ý³Ï ãÇ ûųݹ³Ï»É Ýñ³Ý: г۳ëï³ÝÇ<br />
áëïÇÏ³Ý ÐáÉÇ Ñ³ÝÓݳñ³ñáõÃÛ³Ùµ<br />
µ³Ý³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñ ¿ í³ñ»É<br />
³åëï³ÙµÝ»ñÇ Ñ»ï ¨ ÷áñÓ»É<br />
§µ³ÝÇõù µ³½Ùûù ½Ýáë³ Ñ³Ùá½»³É<br />
»õ ³Õ³ã»³É¦ ½»ÝùÁ í³Ûñ ¹Ý»É: ܳ-<br />
˳ñ³ñÝ»ñÁ ã»Ý »ÝóñÏí»É ϳÃá-<br />
ÕÇÏáëÇ Ñáñ¹áñÝ»ñÇÝ, ¨ ݳ §Û³õ¿ï<br />
ïñïÙ»³É¦ í»ñ³¹³ñÓ»É ¿ ¸íÇÝ:<br />
ÊéáíáõÃÛ³Ý ×ÝßáõÙÇó Ñ»ïá ϳÃá-<br />
ÕÇÏáëÇ ÙÇçÝáñ¹áõÃÛ³Ùµ áëïÇϳÝÁ<br />
Ù»ÕÙ ¿ í»ñ³µ»ñí»É ³åëï³ÙµÝ»ñÇÝ,<br />
³Ý·³Ù êÙµ³ï ëå³ñ³å»ïÁ Ùݳó»É<br />
¿ Çñ å³ßïáÝáõÙ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ ¸³íÇÃ<br />
´ γϳջóáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ ÐáíѳÝ-<br />
Ý»ë ¸ àí³Û»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ÐáíѳÝÝ»ë ¸ñ³ë-<br />
˳ݳϻñïóÇ, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, º-<br />
ñ¨³Ý, 1996: êï»÷³Ýáë î³ñáÝ»óÇ ²ëá-<br />
ÕÇÏ, ä³ïÙáõÃÛáõÝ ïÇ»½»ñ³Ï³Ý, º-<br />
ñ¨³Ý, 2000: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
²ðØ²Ü ë³ñÏ³í³· äàÔàêÚ²Ü<br />
¸²ìÆ ¸ ì²Ô²ðÞ²ä²îòÆ<br />
(1590–1629)<br />
AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1590–Çó: гçáñ¹»É ¿ ñÇ·áñ Ä´<br />
ì³Õ³ñß³å³ïóáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., ì³Õ³ñß³å³ï,<br />
ٳѳó»É ¿ 1633–Ç û·áëïáëÇ<br />
17–ÇÝ êå³Ñ³ÝáõÙ:<br />
71
Change language