Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
Ðàìêºö ² ÐàÔàòغòÆ<br />
(Ðáíë»÷ ÐáÕáóÇÙóÇ,<br />
êáõñµ Ðáíë»÷ ì³ÛáóÓáñóÇ)<br />
(440–452)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 440–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ê³Ñ³Ï ² ä³ñèÇÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., ÍÝí»É ¿ êÛáõÝÇùÇ<br />
ì³Ûáó Óáñ ·³í³éÇ ÐáÕáóÇÙù<br />
·ÛáõÕáõÙ: ܳѳï³Ïí»É ¿ ä³ñëÇó<br />
²å³ñ ³ß˳ñÑáõÙ 452–Ç Ñáõ-<br />
ÉÇëÇ 25–ÇÝ:<br />
²ß³Ï»ñï»É ¨ ѳٳ·áñͳÏó»É ¿<br />
Ø»ëñáå سßïáóÇÝ: ܳ˳å»ë Ýß³-<br />
ݳÏí»É ¿ ²Ûñ³ñ³ï §³ß˳ñÑǦ »-<br />
åÇëÏáåáë, ÇëÏ 439–Çó` гÛáó ϳ-<br />
ÃáÕÇÏáëÇ ï»Õ³å³Ñ: γÃáÕÇÏáë ¿<br />
ÁÝïñí»É гÛáó Ù³ñ½å³Ý ì³ë³Ï<br />
êÛáõÝáõ ¨ гÛáó ѳ½³ñ³å»ï ì³-<br />
Ñ³Ý ²Ù³ïáõÝáõ ³ç³ÏóáõÃÛ³Ùµ:<br />
Ðáíë»÷ ² ÐáÕáóÙ»óÇÝ 444–Ç û-<br />
·áëïáëÇ 7–ÇÝ ´³·ñ¨³Ý¹ ·³í³éÇ<br />
޳ѳåÇí³Ý ³í³ÝáõÙ ·áõÙ³ñ»É ¿<br />
ÅáÕáí, áñÇÝ Ù³ëݳÏó»É »Ý 40 »åÇë-<br />
Ïáåáë (³ÛÉ íϳÛáõÃÛ³Ùµ` 20), µ³½-<br />
Ù³ÃÇí ݳ˳ñ³ñÝ»ñ, Ïáõë³Ï³ÉÝ»ñ,<br />
10 - ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó γÃáÕÇÏáëÝ»ñ<br />
½³Ý³½³Ý å³ßïáÝ۳ݻñ, ³Û¹<br />
ÃíáõÙ` Ù³ñ½å³Ý ì³ë³Ï êÛáõÝÇÝ,<br />
ëå³ñ³å»ï ì³ñ¹³Ý سÙÇÏáÝÛ³-<br />
ÝÁ, ²ñß³íÇñ γÙë³ñ³Ï³ÝÁ, س-<br />
ݳ×ÇÑñ èßïáõÝÇÝ, ¼Çù ¸ÇÙ³ùëÛ³ÝÁ<br />
¨ áõñÇßÝ»ñ: ÄáÕáíÝ ÁݹáõÝ»É ¿ 20<br />
ϳÝáݳ¹Çñ áñáßáõÙ, áñáÝóáõÙ<br />
Ëëïáñ»Ý ¹³ï³å³ñïí»É »Ý<br />
ÙÍÕÝ»³Ï³Ý ³Õ³Ý¹Ç Ñ»ï¨áñ¹Ý»ñÁ:<br />
ÄáÕáíÁ ¹³ï³å³ñï»É ¿ »Ï»Õ»ó³-<br />
Ï³Ý ¹³ëÇ ³ÛÝ ëå³ë³íáñÝ»ñÇÝ, á-<br />
ñáÝù ï³é³å»É »Ý ½³Ý³½³Ý ÙáÉáõ-<br />
ÃÛáõÝÝ»ñáí, ϳ߳éùáí Ó»éݳ¹ñ»É<br />
Ñá·¨áñ³Ï³ÝÝ»ñ, ûñÑÝ»É Ù»ñÓ³íáñ-<br />
Ý»ñÇ ³ÙáõëÝáõÃÛáõÝÁ ¨ ³ÛÉÝ: ¸³ï³å³ñïí»É<br />
»Ý ÏݳÃáÕáõÃÛáõÝÁ, ³Ûñ³-<br />
ÃáÕáõÃÛáõÝÁ, ϳ˳ñ¹áõÃÛáõÝÁ, ¹Ûáõ-<br />
ÃáõÃÛáõÝÁ, ѳñóáõÏÝ»ñÇÝ ¹ÇÙ»ÉÁ,<br />
³Ýí³Û»Éáõã ɳóÝ áõ ÏáÍÁ ¨ ³ÛÉÝ:<br />
Ðáíë»÷ ² ÐáÕáóÙ»óÇÝ 449–ÇÝ<br />
²ñï³ß³ïáõÙ Ññ³íÇñ»É ¿ ³ß˳ñ-<br />
ÑÇÏ ¨ Ñá·¨áñ ٻͳٻÍÝ»ñÇ ÅáÕáí,<br />
áñÁ ÙdzӳÛÝ Ù»ñÅ»É ¿ å³ñëÇó ê³ë³ÝÛ³Ý<br />
³ñù³ г½Ï»ñï II–Ç Ññáí³ñï³ÏÁ,<br />
áñÁ ѳÛ, íñ³ó ¨ ³Õí³-<br />
ÝÇó ϳé³í³ñÇãÝ»ñÇÝ å³ñï³¹ñ»É<br />
¿ áõñ³Ý³É ùñÇëïáÝ»áõÃÛáõÝÁ ¨ ¹³í³Ý»É<br />
½ñ³¹³ßï³Ï³Ý ÏñáÝÁ: 450–Ç<br />
³åñÇÉÇÝ Ðáíë»÷ ² ÐáÕáóÙ»óÇÝ<br />
ûñÑݳÝùÝ»ñáí áõ Ñáñ¹áñÝ»ñáí ׳-<br />
ݳå³ñÑ»É ¿ îǽµáÝÇ ¹³ï³ëï³-<br />
ÝÇÝ Ï³Ýãí³Í Ñ³Û »ñ¨»ÉÇ Ý³Ë³ñ³ñ-<br />
Ý»ñÇÝ ¨ µ³ñÓñ³·áõÛÝ å³ßïáÝ۳ݻ-<br />
ñÇÝ: îǽµáÝáõÙ Ù³Ñí³Ý ¨ ³ùëáñÇ<br />
ëå³éݳÉÇùÇ Ý»ñùá ѳÛïÝí³Í ѳ-<br />
Ûáó ϳé³í³ñÇãÝ»ñÁ í×é»É »Ý ³é»-<br />
ñ»ë áõñ³óáõÃÛ³Ý ·Ýáí §½»ñͳݻÉ<br />
Ûáñá·³Ûÿݦ, í»ñ³¹³éÝ³É ¨ ·É˳íáñ»É<br />
å³Ûù³ñÁ å³ñëÏ³Ï³Ý íï³Ý-<br />
·Ç ¹»Ù: Ðáíë»÷ ² ÐáÕáóÙ»óÇÝ Çñ<br />
ѳí³ï³ñÇÙ Ñá·¨áñ³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ³-<br />
Ù³·áñͳÏóáõÃÛ³Ùµ ÅáÕáíñ¹ÇÝ Ñáñ-<br />
145
Change language