Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
Õ³·ë ëÇñáÛ »õ ëñµáõû³Ý, áñáí åïÕ³-<br />
µ»ñÇÝ ³ñ³ñ³Íù, ì³Õ³ñß³å³ï, 1903:<br />
Ö³éù ¨ γÝáÝù, ï»°ë سï»Ý³·Çñù<br />
гÛáó, ѳï. ² (º ¹³ñ), ²ÝÃÇÉdzë–ÈÇ-<br />
µ³Ý³Ý, 2003, ¿ç 1159–1288:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ê³ñ·ÇëÛ³Ý ´.,<br />
øÝݳ¹³ïáõÃÛáõÝ ÐáíÑ³Ý Ø³Ý¹³ÏáõÝíá<br />
¨ Çñ »ñϳëÇñáõÃÛ³Ýó íñ³, ì»Ý»ïÇÏ,<br />
1895: î»ñ–ØÏñïãÛ³Ý Î., ÐáíÑ³Ý Ø³Ý-<br />
¹³ÏáõÝÇ ¨ ÐáíÑ³Ý Ø³Ûñ³·áÙ»óÇ, §Þá-<br />
ճϳæ, ì³Õ³ñß³å³ï, 1913: ²ÏÇÝ-<br />
Û³Ý Ü., î»ñ–äáÕáëÛ³Ý ä., ÐáíѳÝÝ»ë ²<br />
ϳÃáÕÇÏáë (سݹ³ÏáõÝÇ, 480–502),<br />
§Ð³Ý¹»ë ³ÙëûñÛ³¦, 1971, ¹ 4–12:<br />
زøêÆØ Î²îì²ÈÚ²Ü<br />
ÐàìвÜÜºê ´ ²´ºÔºÜòÆ<br />
(³µ»Õ»Ý³óÇ, ³µ»ÕÛ³Ý)<br />
(557–574)<br />
F ³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 557–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ Ü»ñë»ë ´ ´³·ñ¨³Ý¹óáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., ·. êÛáõÝÓ»ÕáõÝ<br />
(²ÝÓ»Õí³Ý), ²Ûñ³ñ³ïÇ ³µ»Õ-<br />
Û³Ýù ·³í³é: سѳó»É ¿ 574–ÇÝ<br />
Îáëï³Ý¹ÝáõåáÉëáõÙ, áñï»Õ ¿É<br />
ÑáõÕ³ñϳíáñí»É ¿:<br />
Üñ³ ûñáù, Ùáï 564–ÇÝ êÛáõÝÇùÇ<br />
ì³Ñ³Ý Çß˳ÝÁ ¹áõñë ¿ »Ï»É г۳ëï³ÝÇ<br />
Ù³ñ½å³ÝÇ Ñå³ï³ÏáõÃÛáõ-<br />
ÝÇó ¨ »ÝóñÏí»É ²ïñå³ï³Ï³ÝÇ<br />
Ù³ñ½å³ÝÇÝ: êÛáõÝÛ³ó ¨ ²ñó³ËÇ »-<br />
ϻջóÇÝ»ñÁ ¹áõñë »Ý »Ï»É гÛáó »-<br />
ϻջóáõ ÝíÇñ³å»ï³Ï³Ý ѳٳ-<br />
ϳñ·Çó, áñÇ Ñ»ï¨³Ýùáí ³Ûë »ñÏñ³Ù³ë»ñáõÙ<br />
áõŻճó»É ¿ Ý»ëïáñ³-<br />
ϳÝÝ»ñÇ ³½¹»óáõÃÛáõÝÁ: ÐáíѳÝ-<br />
Ý»ë ´ ³µ»Õ»ÝóÇÝ ÂÕÃáí ¹ÇÙ»É ¿<br />
êÛáõÝÇùÇ ìñÃ³Ý»ë »åÇëÏáåáëÇÝ ¨<br />
ì³Ñ³Ý Çß˳ÝÇÝ` ½·áõß³óÝ»Éáí<br />
Ý»ëïáñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ¨ ÙÛáõë Ñ»ñÓí³ÍÝ»ñÇ<br />
ëå³éݳÉÇùÇó: ܳ سï-<br />
ûáë »ñ»óÇÝ áõÕ³ñÏ»É ¿ êÛáõÝÇù`<br />
Ñáñ¹áñ»Éáõ ѳí³ï³ñÇÙ ÙÝ³É Ð³-<br />
Ûáó »Ï»Õ»óáõ ¹³í³ÝáõÃÛ³ÝÁ, å³Ûù³ñ<br />
ï³Ý»É Ý»ëïáñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ¨<br />
ù³ÕÏ»¹áݳϳÝáõÃÛ³Ý ¹»Ù:<br />
570–³Ï³ÝÝ»ñÇ ëϽµÝ»ñÇÝ ê³ë³ÝÛ³Ý<br />
³ñùáõÝÇùÁ ç³Ý³ó»É ¿ ²Õí³ÝÇó<br />
»Ï»Õ»óÇÝ Ñ³Ý»É Ð³Ûáó »Ï»-<br />
Õ»óáõ »ÝóϳÛáõÃÛáõÝÇó, áõëïÇ<br />
ÐáíѳÝÝ»ë ´ ³µ»Õ»ÝóÇÝ Ñ³ïáõÏ<br />
ÃÕÃáí ²Õí³ÝÇó ϳÃáÕÇÏáë ²µ³ëÇÝ<br />
¨ Ûáà »åÇëÏáåáëÝ»ñÇ ½·áõß³óñ»É ¿<br />
Ý»ëïáñ³Ï³ÝÝ»ñÇ ¨ ù³ÕÏ»¹áݳ-<br />
ϳÝÝ»ñÇ íï³Ý·Çó, Ñáñ¹áñ»É ѳí³ï³ñÇÙ<br />
ÙÝ³É Ñ³Û ¨ ³Õí³ÝÇó »Ï»-<br />
Õ»óÇÝ»ñÇ ¹³í³Ý³Ï³Ý ÙÇáõÃÛ³ÝÁ:<br />
гÛáó ϳÃáÕÇÏáëÇ ÃáõÕÃÁ ¹ñ³Ï³Ý<br />
³½¹»óáõÃÛáõÝ ¿ áõÝ»ó»É: ÐáíѳÝÝ»ë<br />
´ ³µ»Õ»Ýóáõ ûñáù ºñáõë³Õ»ÙÇ<br />
500 Ñ³Û ÏñáݳíáñÝ»ñÇ Ñáõݳó<br />
å³ïñdzñùÁ ѳñϳ¹ñ»É ¿ ¹³í³Ý»É<br />
ù³ÕÏ»¹áݳϳÝáõÃÛáõÝ: Îñáݳíáñ-<br />
Ý»ñÁ ¹ÇÙ»É »Ý ÐáíѳÝÝ»ë ´ ³µ»-<br />
Õ»ÝóáõÝ, Ëݹñ»É û·Ý»É Çñ»Ýó: ì»ñçÇÝë<br />
å³ï³ëË³Ý ÃÕÃáí Ñáñ¹áñ»É ¿<br />
ãÑݳ½³Ý¹í»É å³ïñdzñùÇÝ ¨ ѳñÏ<br />
»Õ³Í ¹»åùáõÙ Ñ»é³Ý³É ºñáõë³Õ»-<br />
ÙÇó:<br />
571–ÇÝ Ð³Û³ëï³Ýáõ٠ͳ·³Í<br />
³åëï³ÙµáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï Ðáí-<br />
ѳÝÝ»ë ´ ³µ»Õ»ÝóÇÝ ·áñÍݳϳÝ<br />
ù³ÛÉ»ñÇ ¿ ¹ÇÙ»É Ñ³Û–µÛáõ½³Ý¹³Ï³Ý<br />
¹³ßÇÝù ϳ۳óÝ»Éáõ ѳٳñ ¨ Ù»ÏÝ»É<br />
Î. äáÉÇë: ÐáõëïÇÝáë ll ϳÛëñÁ ÅáÕáí<br />
¿ ·áõÙ³ñ»É, áñï»Õ ÐáíѳÝÝ»ë ´<br />
³µ»Õ»ÝóÇÝ ÁݹáõÝ»É ¿ Ýñ³ ¨ å³ïñdzñùÇ<br />
ÏáÕÙÇó ³é³ç³ñÏí³Í »ñÏáõ<br />
»Ï»Õ»óÇÝ»ñÇ ¹³í³Ý³Ï³Ý ÙÇáõ-<br />
ÃÛ³Ý å³Ñ³ÝçÁ ¨ ѳÕáñ¹í»É ϳÛë»ñ<br />
127
Change language