Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
Ïßé³¹³ïáÕ ¨ Ëáѻ٠³ÝÓݳíáñáõ-<br />
ÃÛáõÝ, µ³ñ»ËÇÕ× ³ß˳ïáÕ, ²ÕÓÝÇùáõÙ<br />
ͳé³Û»Éáõó ÙÇÝ㨠ϳÃáÕÇÏáë<br />
¹³éݳÉÁ ѳßï ¿ñ ÇÝùݳϳÉáõÃÛ³Ý<br />
¨ Ïáõë³Ï³ÉáõÃÛ³Ý Ñ»ï ¨ »ñÏñÇ µ³ñûñáõÃÛ³Ý<br />
ѳٳñ û·ï³Ï³ñ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ<br />
ëï»ÕÍ»Éáõ Ýå³ï³Ï<br />
¿ñ Ñ»ï³åݹáõÙ: àõëïÇ Ý³ ãÇ<br />
ù³ç³É»ñ»É ÁÙµáëï ݳ˳ñ³ñÝ»ñÇÝ<br />
¨, ϳÝ˳ï»ë»Éáí ³å³·³ ³Õ»ï-<br />
Ý»ñÁ` Ï³Ý·Ý»É ¿ ²ßáï ´³·ñ³ïáõ-<br />
Ýáõ ÏáÕùÇÝ, ³ÛëÇÝùÝ` å³ßïå³Ý»É ¿<br />
³ñ³µÝ»ñÇ Ñ»ï ѳßïí»Éáõ ¨ ųٳ-<br />
ݳϳíñ»å ·áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇó Ñ»-<br />
éáõ ÙݳÉáõ áõÕ»·ÇÍÁ, áñÁ, ë³Ï³ÛÝ,<br />
ѳٳÏñáõÃÛ³Ý ãÇ ³ñųݳó»É:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ êÇáÝ ²<br />
´³íáÝ»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ ºë³ÛÇ ² º-<br />
ÕÇå³ïñáõß»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. úñÙ³ÝÛ³Ý Ø.,<br />
²½·³å³ïáõÙ, ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ,<br />
2001:<br />
ê²ÂºÜÆÎ ´²´²Ú²Ü<br />
êàÔàØàÜ ² ²èܺòÆ<br />
(Îñïë»ñ)<br />
(791–792)<br />
F ³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 791–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ Ðáí³µ ² ¸íÝ»óáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., ÍÝí»É ¿ ²Ûñ³ñ³ïÇ<br />
س½³½ ·³í³éÇ ³éÝÇ<br />
·ÛáõÕáõÙ, ٳѳó»É 792–ÇÝ ¸íÇ-<br />
ÝáõÙ: ²Ù÷á÷í»É ¿ ¸íÇÝáõÙ<br />
·ïÝíáÕ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáëÝ»ñÇ<br />
ѳݷëï³ñ³ÝáõÙ:<br />
§Æ Ù³ÝÏáõûݿ ³é»³É ½ÉáõÍ<br />
Ïñûݳõáñáõû³Ý¦ áõë³Ý»É ¿ »Õ³ñùáõÝÇùÇ<br />
Ñéã³Ï³íáñ سù»Ý³óíáó<br />
í³ÝùáõÙ, ³ß³Ï»ñï»É §Ð³Ûñ ѳñ³Ýó¦<br />
Ñáñçáñçí³Í êáÕáÙáÝ ²í³·<br />
í³ñ¹³å»ïÇÝ: àõëáõÙݳéáõÃÛ³Ý<br />
ÁÝóóùáõÙ ÑÙï³ó»É ¿ ÷ÇÉÇëá÷³-<br />
ÛáõÃÛ³Ý ³ñí»ëïÇ, ÇÝãå»ë ݳ¨ ë³Õ-<br />
Ùáë³Ýí³· »ñ·»óáÕáõÃÛ³Ý µÝ³·³í³éÝ»ñáõÙ`<br />
§í³ñÅ»³É ÇëÏ ¿ñ Ç ÷Ç-<br />
ÉÇëá÷³Û³Ï³Ý ³ñáõ»ëïë »õ ÑÙáõï<br />
É»³É ÷ë³Õïáõû³Ýó Ïñóݳó¦: à-<br />
ñáß Å³Ù³Ý³Ï ³Ýó êáÕáÙáÝ ²í³·Á<br />
Ñ»é³ó»É ¿ سù»Ý³óíáó í³ÝùÇó ¨<br />
³ß³Ï»ñïÝ»ñÇ ÙÇ Ù»Í ËÙµÇ Ñ»ï ï»-<br />
Õ³÷áËí»É æ³í³ËùÇ ¼ñ»ëÏÇ í³ÝùÁ:<br />
êáÕáÙáÝ Îñïë»ñÁ Ñ»ï¨»É ¿ Çñ<br />
áõëáõóãÇÝ ¨ ëï³ÝÓÝ»É ¿ ¼ñ»ëÏÇ ³-<br />
é³çÝáñ¹áõÃÛáõÝÁ: Ðáí³µ ² ¸íÝ»óáõ<br />
Ù³ÑÇó Ñ»ïá سÛñ ²ÃáéÇ Ùdzµ³Ýáõ-<br />
ÃÛáõÝÁ áñáßáõÙ ¿ §½êáÕáÙáÝ ³Í»³É<br />
ϳóáõó³Ý»É Û³ÃáéÝ ëñµáõû³Ý¦:<br />
ÀÝïñáõÃÛáõÝÁ ѳٳӳÛÝ»óí»É ¿ г-<br />
Ûáó ÇßË³Ý ²ßáï Øë³Ï»ñÇ ¨ ÙÛáõë<br />
ݳ˳ñ³ñÝ»ñÇ Ñ»ï: γÃáÕÇÏáë ¿<br />
ÁÝïñí»É ½³é³ÙÛ³É` §Í»ñ³ó»³É<br />
ÛáÛŦ, ѳë³ÏáõÙ ¨ ѳ½Çí Ù»Ï ï³ñÇ<br />
·³Ñ³Ï³É»Éáõó Ñ»ïá ٳѳó»É:<br />
³Õí»É ¿ ¸íÇÝÇ Ï³ÃáÕÇÏáë³Ï³Ý<br />
ѳݷëï³ñ³ÝáõÙ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ êáÕá-<br />
ÙáÝ ² ³éÝ»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ ¨áñ·<br />
² ´Ûáõñ³Ï³ÝóÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ÐáíѳÝÝ»ë ¸ñ³ë-<br />
˳ݳϻñïóÇ, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, º-<br />
ñ¨³Ý, 1996: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
ºÔ²Ø ´²¸²ÈÚ²Ü<br />
227
Change language