Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ: 1948–ÇÝ Ý³ ëï³ó»É<br />
¿ ͳÛñ³·áõÛÝ í³ñ¹³å»ï³Ï³Ý ³ëïÇ׳Ý,<br />
ÇëÏ 1951–Ç ÑáõÉÇëÇ 3–ÇÝ<br />
¨áñ· ¼ âáñ»ùãÛ³ÝÇ Ó»é³Ùµ ûÍí»É<br />
»åÇëÏáåáë: 1954–ÇÝ ÁÝïñí»É ¿<br />
ê. ¾çÙdzÍÝÇ »ñ³·áõÛÝ Ñá·¨áñ<br />
ËáñÑñ¹Ç ³Ý¹³Ù:<br />
1955–Ç ë»åï»Ùµ»ñÇ 30–ÇÝ ²½-<br />
·³ÛÇÝ–»Ï»Õ»ó³Ï³Ý ÅáÕáíÁ ê. ¾ç-<br />
ÙdzÍÝáõÙ Ó³ÛÝ»ñÇ µ³ó³ñÓ³Ï Ù»-<br />
ͳٳëÝáõÃÛ³Ùµ ì³½·»Ý »åÇëÏáåáë<br />
ä³É×Û³ÝÇÝ ÁÝïñ»É ¿ ²Ù»Ý³ÛÝ<br />
гÛáó ϳÃáÕÇÏáë:<br />
ì³½·»Ý ² ä³É×Û³ÝÁ Ù»Í ³-<br />
í³Ý¹ áõÝÇ Ð³Û »Ï»Õ»óáõ ÙdzëÝáõ-<br />
ÃÛ³Ý Ñ³ëï³ïÙ³Ý, ÙÇç»Ï»Õ»ó³-<br />
Ï³Ý Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÁݹɳÛÝ-<br />
Ù³Ý ³ëå³ñ»½Ý»ñáõÙ: Üñ³ ç³Ýù»-<br />
ñáí Ð³Û »Ï»Õ»óÇÝ ¹³ñÓ»É ¿ ºÏ»Õ»-<br />
óÇÝ»ñÇ Ñ³Ù³ß˳ñѳÛÇÝ ËáñÑñ¹Ç ¨<br />
ºíñáå³Ï³Ý »Ï»Õ»óÇÝ»ñÇ Ñ³Ù³Åá-<br />
ÕáíÇ ³Ý¹³Ù:<br />
ÈÇÝ»Éáí ÙÇç»Ï»Õ»ó³Ï³Ý` ¿Ïáõ-<br />
Ù»ÝÇÏ ß³ñÅÙ³Ý ³é³ç³Ù³ñïÇÏÝ»-<br />
ñÇó Ù»ÏÁ` ì³½·»Ý ² ä³É×Û³ÝÁ ϳñ-<br />
ÍáõÙ ¿ñ, áñ ³ÛÝ, Çñ ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ýå³ï³ÏÝ»ñÇó<br />
½³ï, ë»ñïáñ»Ý ³éÝãíáõÙ<br />
¿ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³ÝÁ Ñáõ½áÕ µáÉáñ<br />
ѳñó»ñÇÝ` ÇÝãå»ë ˳ճÕáõÃÛ³Ý<br />
å³ßïå³ÝáõÃÛáõÝÁ, ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ<br />
Ë³Õ³Õ ·áÛ³ÏóáõÃÛáõÝÁ` ³ÝϳË<br />
¹³í³Ý³ÝùÇó ¨ ³ÛÉ å³ñ³·³Ý»ñÇó:<br />
øáõÛñ »Ï»Õ»óÇÝ»ñÇ Ñ³Ù³·áñͳÏóáõÃÛáõÝÇó<br />
áã å³Ï³ë ϳñ¨áñ ¿ñ ѳ-<br />
Ù³ñáõÙ Ð³Û ³é³ù»É³Ï³Ý »Ï»Õ»óáõ<br />
í»ñ³ÙdzíáñáõÙÁ: ²½·Çë §¹³ëïdzñ³ÏÝ»ñÇó<br />
áõ ·ñãÇ Ù³ñ¹Ï³ÝóÇó¦ ݳ<br />
³ÏÝϳÉáõÙ ¿ñ §Ù»ñ µ³Å³ÝÛ³É ÑáïÇ<br />
Ù³ñÙÇÝÁ Ñá·»å»ë Ùdzíáñ»É, å³Ñ»-<br />
Éáõ, Ç ÙÇ ÓáõÉ»Éáõ ½³ÛÝ Ù»ñ ëñµáõ-<br />
ÃÛáõÝ ëñµáó ê. ¾çÙdzÍÝÇ ¨ سÛñ<br />
гÛñ»ÝÇùÇ ëÇñá Ïñ³Ïáí¦:<br />
ì³½·»Ý ² ä³É×Û³ÝÇ Ï³ñ¨áñ³-<br />
·áõÛÝ ·áñÍ»ñÇó ¿ñ ³½·³ÛÇÝ ³ñÅ»ù-<br />
Ý»ñÇ å³Ñå³ÝáõÃÛáõÝÁ, ӻ鳷Çñ<br />
Ù³ïÛ³ÝÝ»ñÇ, Ï»ñå³ñí»ëïÇ, ÏÇñ³é³Ï³Ý<br />
³ñí»ëïÇ ·ÉáõË·áñÍáóÝ»ñÇ,<br />
³ß˳ñѳë÷Ûáõé ٻͳï³Õ³Ý¹<br />
·áñÍÇãÝ»ñÇ, ³ñí»ëï³·»ïÝ»ñÇ<br />
ѳÛñ»Ý³¹³ñÓÁ: ì³½·»Ý ² ä³É×Û³-<br />
ÝÇ ßÝáñÑÇí ÷ñÏí»É ¨ سßïáóÛ³Ý<br />
سï»Ý³¹³ñ³ÝÇÝ »Ý ѳÝÓÝí»É<br />
§ì»Ñ³÷³éǦ ¨ §îÇñ³Ùáñ¦ ³Ýí³Ýí³Í<br />
²í»ï³ñ³ÝÝ»ñÁ, Âáñáë èáëÉÇ-<br />
ÝÇ Í³ÕÏ³Í §¼»ÛÃáõÝÇ ²í»ï³ñ³-<br />
ÝÁ¦, §Ø³É³ÃdzÛÇ ²í»ï³ñ³ÝÁ¦ ¨<br />
µ³½Ù³ÃÇí ³ÛÉ Ó»é³·ñ»ñ: Üñ³Ý ¿ñ<br />
íÇ׳Ïí³Í µ³½Ù³ÃÇí ѳݷ³Í »Ï»-<br />
Õ»óÇÝ»ñÇ áõ í³Ýù»ñÇ í»ñ³½³ñÃÝ»-<br />
óáõÙÁ. Ýáñá·»ó áõ µ³ñ»½³ñ¹»ó ì³-<br />
Õ³ñß³å³ïÇ í³Ýù»ñÁ, ú߳ϳÝÇ<br />
ê. Ø»ëñáå, ºñ¨³ÝÇ ê. ê³ñ·Çë, ê.<br />
¨áñ·, ê. ¼áñ³í³ñ, ì³ñ¹»ÝÇëÇ ê.<br />
²ëïí³Í³ÍÇÝ, ´çÝÇÇ, ºÕ»·Ý³ÓáñÇ,<br />
êÇëdzÝÇ, Ðñ³½¹³ÝÇ, ÞÇñ³ÏÇ ¨ ³ÛÉ<br />
í³Ûñ»ñÇ »Ï»Õ»óÇÝ»ñÁ:<br />
ì³½·»Ý ² ä³É×Û³ÝÇ Ý³Ë³Ó»é-<br />
ÝáõÃÛ³Ùµ »Ý ëï»ÕÍí»É µ³½Ù³ÃÇí<br />
Ýáñ Ñá·¨áñ Ï»ÝïñáÝÝ»ñ ¨ ûٻñ`<br />
Ðݹϳëï³ÝÇ ¨ ̳Ûñ³·áõÛÝ ²ñ¨»ÉùÇ<br />
ѳÛñ³å»ï³Ï³Ý å³ïíÇñ³-<br />
ÏáõÃÛáõÝÁ (1958), ²íëïñ³ÉdzÛÇ ¨<br />
Üáñ ¼»É³Ý¹Ç³ÛÇ (1968), ²Ý·ÉdzÛÇ<br />
(1974), γݳ¹³ÛÇ, ²ñ·»ÝïÇݳÛÇ,<br />
´ñ³½ÇÉdzÛÇ ¨ àõñáõ·í³ÛÇ (µáÉáñÁ`<br />
1984–ÇÝ) ûٻñÁ: Üñ³Ý íÇ׳Ïí³Í<br />
¿ñ, Ç í»ñçá, í»ñ³Ñ³ëï³ï»É ²ñó³-<br />
ËÇ (1989) ¨ í»ñ³µ³ó»É êÛáõÝÇùÇ áõ<br />
áõ·³ñùÇ Ã»Ù»ñÁ: ´³½ÙÇóë ²ñó³-<br />
ËÁ سÛñ гÛñ»ÝÇùÇÝ í»ñ³Ùdzíáñ»Éáõ<br />
Ëݹñáí ¹ÇÙ»É ¿ ÊêÐØ Õ»Ï³í³ñáõÃÛ³ÝÁ,<br />
ÙÇç³½·³ÛÇÝ ¨ ËáñÑñ-<br />
¹³ÛÇÝ ³ïÛ³ÝÝ»ñáõÙ Ý»ñϳ۳óñ»É ¨<br />
å³ßïå³Ý»É Ô³ñ³µ³ÕÛ³Ý Ñ³ñóÁ:<br />
236
Change language