Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ñ»ÝÇùÇ ³½³ï³·ñáõÃÛ³Ý áõ »Ï»Õ»-<br />
óáõ ¹³í³Ý³ÝùÇ å³ßïå³ÝáõÃÛ³-<br />
ÝÁ, ·ñ»É ¿ ï³Õ»ñ, áñ ³Ù÷á÷í³Í »Ý<br />
§Çñù Ýáñ³µáÛë, áñ ÏáãÇ »ñ·³ñ³Ý¦<br />
(1737), §Çñù ³ÕûÃÇó, áñ ÏáãÇ ²ëïáõ³Í³Õ»ñë¦<br />
(1744):<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ô³-<br />
½³ñ ² æ³ÑÏ»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ ØÇ-<br />
Ý³ë ² ²ÏÝ»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. êÇÙ»áÝ ºñ¨³ÝóÇ,<br />
æ³Ùµé, ì³Õ³ñß³å³ï, 1873: гñáõÃÛáõÝÛ³Ý<br />
ì., êáõñµ ¾çÙdzÍÝÇ ßÇݳñ³ñ<br />
·³Ñ³Ï³ÉÝ»ñÁ, ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 1996:<br />
úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ, ѳï. ´,<br />
ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001: ²Ûí³½Û³Ý ²., гÛáó<br />
»Ï»Õ»óÇÝ XVIII ¹³ñÇ Ñ³Û ³½³ï³·ñ³-<br />
Ï³Ý ß³ñÅÙ³Ý ù³éáõÕÇÝ»ñáõÙ, ºñ¨³Ý,<br />
2003:<br />
ä²ìºÈ âà´²ÜÚ²Ü<br />
Ôºìàܸ ² ºè²êîºòÆ<br />
(545–548)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 545–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ øñÇëï³÷áñ ² îÇñ³éÇçóáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., ÍÝí»É ¿ ì³ëåáõñ³Ï³ÝÇ<br />
²éµ»ñ³ÝÇ ·³í³éÇ<br />
öáùñ ºé³ëï (²é»ëï) ·ÛáõÕáõÙ:<br />
سѳó»É ¿ 548–ÇÝ:<br />
ܳ˳å»ë »Õ»É ¿ ¸íÇÝÇ »åÇë-<br />
Ïáåáë: øñÇëï³÷áñ ² îÇñ³éÇçóÇ<br />
ϳÃáÕÇÏáëÇ Ñáíí³å»ï³Ï³Ý »ñ-<br />
ϳñ³ï¨ ³Ûó»ÉáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ßñç³-<br />
ÝáõÙ í³ñ»É ¿ ϳÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÇ ·áñ-<br />
Í»ñÁ:<br />
Ô¨áݹ ² ºé³ëï»óáõ ·³Ñ³Ï³É-<br />
Ù³Ý Å³Ù³Ý³Ï³ßñç³ÝáõÙ ä³ñë-<br />
ϳëï³ÝáõÙ ¨ ´Ûáõ½³Ý¹Ç³Ûáõ٠ѳ-<br />
ٻٳﳵ³ñ ³Ý¹áññ ¿ñ: ÐáõëïÇ-<br />
ÝdzÝáë l ϳÛëñÁ ß³ñáõݳÏáõÙ ¿ñ<br />
ù³ÕÏ»¹áݳϳÝáõÃÛ³Ý ËݹÇñÁ Éáõ-<br />
Í»Éáõ ѳٳñ ÐéáÙÇ ¨ Î. äáÉëÇ ³-<br />
ÃáéÝ»ñÁ ѳٻñ³ßËáõÃÛ³Ý µ»ñ»É:<br />
²ÛëåÇëáí г۳ëï³ÝÇ »ñÏáõ Ù³ë»-<br />
ñáõÙ ¿É ѳëï³ïí»É ¿ñ ˳ճÕáõ-<br />
ÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï³ßñç³Ý, ÇÝãÁ Ýå³ëï³íáñ<br />
»Õ³í »Ï»Õ»ó³Ï³Ý íÇ׳ÏÇ<br />
µ³ñ»É³íÙ³Ý Ñ³Ù³ñ, ÇëÏ ¹³í³Ý³-<br />
Ï³Ý í»×»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É íϳÛáõ-<br />
ÃÛáõÝÝ»ñ ãϳÝ: 546–ÇÝ ÐáõëïÇÝdz-<br />
Ýáë l ϳÛëñÁ Ññáí³ñï³Ï ³ñӳϻó<br />
Ýáñ ÁݹѳÝáõñ ÅáÕáí Ññ³íÇñ»Éáõ<br />
ѳٳñ: àñ¨¿ ÑÇß³ï³ÏáõÃÛáõÝ ãϳ,<br />
û ³ñ¹Ûáù гÛáó ѳÛñ³å»ï Ô¨áݹ<br />
² ºé³ëï»óáõÝ ¿É ¿ Ññ³í»ñ áõÕ³ñÏí»É`<br />
ÅáÕáíÇÝ Ù³ëݳÏó»Éáõ ϳÙ<br />
å³ï·³Ù³íáñ áõÕ³ñÏ»Éáõ ѳٳñ:<br />
Ô¨áݹ ² ºé³ëï»óáõ »é³ÙÛ³<br />
å³ßïáݳí³ñáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ áñ¨¿<br />
ÑÇß³ï³ÏáõÃÛáõÝ Ù»½ ãÇ Ñ³ë»É:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ô¨áݹ<br />
² ºé³ëï»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ Ü»ñë»ë ´<br />
´³·ñ¨³Ý¹óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. êï»÷³Ýáë î³ñáÝ»óÇ<br />
²ëáÕÇÏ, ä³ïÙáõÃÛáõÝ ïÇ»½»-<br />
ñ³Ï³Ý, ºñ¨³Ý, 2000: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½-<br />
·³å³ïáõÙ, ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
ê²ÂºÜÆÎ ´²´²Ú²Ü<br />
ÔàôÎ²ê ² βðܺòÆ<br />
(1780–1799)<br />
AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1780–Çó: гçáñ¹»É ¿ êÇÙ»áÝ ² º-<br />
ñ¨³ÝóáõÝ:<br />
152
Change language