Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
é³ñϳÝ: 1972–ÇÝ Ó»é³Ùµ »ñ³ßÝáñÑ<br />
î. îÇñ³Ý ³ñù»å. Ü»ñëáÛ³ÝÇ,<br />
Ó»éݳ¹ñí»É ¿ Ïáõë³ÏñáÝ ù³Ñ³Ý³`<br />
í»ñ³Ýí³Ýí»Éáí ³ñ»·ÇÝ: ÜáõÛÝ<br />
Ãí³Ï³ÝÇÝ ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇ-<br />
Ïáë ì³½·»Ý ²–Ç ïÝûñÇÝáõÃÛ³Ùµ<br />
Ù»ÏÝ»É ¿ ìÇ»Ýݳ` áõëáõÙÁ ß³ñáõݳ-<br />
Ï»Éáõ ï»ÕÇ Ñ³Ù³Éë³ñ³ÝÇ ³ëïí³Í³µ³Ý³Ï³Ý<br />
ý³ÏáõÉï»ïáõÙ:<br />
1975–ÇÝ Ý߳ݳÏí»É ¿ »ñÙ³ÝdzÛÇ<br />
Ñ³Û Ñ³Ù³ÛÝùÇ Ñá·¨áñ ÑáíÇí, Ùdz-<br />
Å³Ù³Ý³Ï ß³ñáõÝ³Ï»É ³ëïí³Í³-<br />
µ³Ý³Ï³Ý áõëáõÙÁ ´áÝÝÇ Ñ³Ù³Éë³ñ³ÝáõÙ:<br />
1979–ÇÝ í»ñ³¹³ñÓ»É ¿<br />
سÛñ ²Ãáé ¨ ì³½·»Ý ² ϳÃáÕÇÏáëÇ<br />
ïÝûñÇÝáõÃÛ³Ùµ Ù»ÏÝ»É ¼³·áñëÏ áõëáõÙݳéáõÃÛáõÝÁ<br />
ß³ñáõݳϻÉáõ èáõë<br />
áõÕÕ³÷³é »Ï»Õ»óáõ Ñá·¨áñ ³Ï³-<br />
¹»ÙdzÛÇ ³ëåÇñ³Ýïáõñ³ÛáõÙ:<br />
1980–ÇÝ Ý߳ݳÏí»É ¿ ²ñ³ñ³ï-<br />
Û³Ý Ð³Ûñ³å»ï³Ï³Ý ûÙÇ ³é³ç-<br />
Ýáñ¹³Ï³Ý ÷á˳Ýáñ¹Ç û·Ý³Ï³Ý,<br />
1983–ÇÝ ³åñÇÉÇÝ` ³é³çÝáñ¹³Ï³Ý<br />
÷á˳Ýáñ¹: ÜáõÛÝ ï³ñí³ ÑáÏï»Ù-<br />
µ»ñ ³ÙëÇÝ Ó»éݳ¹ñí»É ¿ »åÇëÏáåáë,<br />
ÇëÏ 1992–ÇÝ ëï³ó»É ³ñùáõ-<br />
ÃÛ³Ý å³ïÇí ¨ ïÇïÕáë: 1989–ÇÝ ²-<br />
ñ³ñ³ïÛ³Ý Ð³Ûñ³å»ï³Ï³Ý ûÙÇ<br />
Ñáí³Ýáõ Ý»ñùá ³ñ»·ÇÝ ³ñù»å.<br />
Ü»ñëÇëÛ³ÝÁ ÑÇÙÝ»É ¿ ꨳÝÇ ì³½-<br />
·»ÝÛ³Ý Ñá·¨áñ ¹åñ³ÝáóÁ: 1992–ÇÝ<br />
Ýñ³ ç³Ýù»ñÇ ßÝáñÑÇí Ù³Ûñ³ù³Õ³ùáõÙ<br />
·ïÝíáÕ Ý³ËÏÇÝ åÇáÝ»ñ–å³-<br />
ɳïÝ»ñÇó »ñ»ùÁ í»ñ³Ï³Ï³½Ù³íáñí»É<br />
»Ý ǵñ¨ гÛáñ¹Û³ó ïÝ»ñ:<br />
лﳷ³Ûáõ٠г۳ëï³ÝÇ ³ÛÉ ù³-<br />
Õ³ùÝ»ñáõÙ ¨ë µ³óí»óÇÝ Ð³Ûáñ¹Û³ó<br />
ïÝ»ñ, áñï»Õ ѳ½³ñ³íáñ »ñ»Ë³-<br />
Ý»ñ ëï³ÝáõÙ »Ý Ñá·¨áñ ¨ ·»Õ³·Çï³Ï³Ý<br />
ÏñÃáõÃÛáõÝ: 1990–ÇÝ ²ñ³ñ³ïÛ³Ý<br />
гÛñ³å»ï³Ï³Ý ûÙáõÙ<br />
³ñ»·ÇÝ ³ñù»å. ÑÇÙÝ»É ¿ øñÇëïá-<br />
Ý»³Ï³Ý ¹³ëïdzñ³ÏáõÃÛ³Ý Ï»ÝïñáÝ:<br />
1990–Çó ÜáñÇÝ êñµáõÃÛáõÝÁ »-<br />
ñ³·áõÛÝ Ñá·¨áñ ËáñÑñ¹Ç ³Ý¹³Ù ¿:<br />
1998–ÇÝ ³ñ»·ÇÝ ² ϳÃáÕÇÏáëÇ<br />
ÏáÕÙÇó Ý߳ݳÏí»É ¿ ϳÃáÕÇÏáë³-<br />
Ï³Ý ÁݹѳÝáõñ ÷á˳Ýáñ¹: 1999–Ç<br />
ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 27–ÇÝ ²½·³ÛÇÝ–»Ï»Õ»-<br />
ó³Ï³Ý ëñµ³·áõÙ³ñ ÅáÕáíáõÙ ³ñ»·ÇÝ<br />
³ñù»å. Ü»ñëÇëÛ³ÝÝ ÁÝïñí»É<br />
¿ ̳Ûñ³·áõÛÝ ä³ïñdzñù ¨ γÃá-<br />
ÕÇÏáë ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó` ÝáÛ»Ùµ»ñÇ<br />
4–ÇÝ ëï³Ý³Éáí ϳÃáÕÇÏáë³Ï³Ý<br />
Ó»éݳ¹ñáõÃÛáõÝ ¨ ûÍáõÙ:<br />
ÜáñÇÝ êñµáõÃÛáõÝÁ ·³Ñ³Ï³Éáõ-<br />
ÃÛ³Ý Ñ³çáñ¹ ³ÙÇëÝ»ñÇó ëÏëí³Í<br />
å³ñµ»ñ³µ³ñ ³Ûó»ÉáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÛ³Ûó<br />
²é³ù»É³Ï³Ý »Ï»Õ»óáõ<br />
ѳ۳ëï³ÝÛ³Ý, ÇÝãå»ë ¨ ê÷ÛáõéùÇ<br />
ûٻñ, ѳÛÏ³Ï³Ý ·³Õóí³Ûñ»ñ:<br />
2001–ÇÝ ²ØÜ Ï³ï³ñ³Í ³é³çÇÝ<br />
ѳÛñ³å»ï³Ï³Ý ³ÛóÇ ÁÝóóùáõÙ<br />
ì»Ñ³÷³é гÛñ³å»ïÁ ѳݹÇåáõÙÝ»ñ<br />
áõÝ»ó³í ²ØÜ Ý³Ë³·³Ñ<br />
æáñç ´áõßÇ ¨ Ø²Î–Ç ·É˳íáñ ù³ñ-<br />
32