Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
гÛùáõÙ ²ÝÇÇ Ï³ÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÇÝ<br />
å³ïϳÝáÕ ·³ÝÓ»ñÁ: ʳãÇÏ ´<br />
²Ý»óÇÝ Ñ³Ûñ³å»ï³ÝáóÇ »åÇëÏáåáëÝ»ñÇ<br />
Ñ»ï ÙdzëÇÝ ÏñÏÇÝ ï³ñí»ó<br />
Î. äáÉÇë, áñï»Õ Ýñ³Ý íÇ׳Ïí³Í<br />
¿ ѳñϳ¹ñ³µ³ñ ³ÝóϳóÝ»É ¨ë<br />
»ñ»ù ï³ñÇ: ²Û¹ ųٳݳϳÙÇçáóáõÙ<br />
гÛáó ϳÃáÕÇÏáëÁ µ³½Ù³ï»-<br />
ë³Ï ×ÝßáõÙÝ»ñÇ »ÝóñÏí»ó, ù³ÝÇ<br />
áñ µÛáõ½³Ý¹³óÇÝ»ñÁ ó³ÝϳÝáõÙ<br />
¿ÇÝ Ñ³ñϳïáõ ¹³ñÓÝ»É Ð³Ûáó »Ï»-<br />
Õ»óÇÝ: ʳãÇÏ ´ ²Ý»óÇÝ Ù»ñÅ»ó ³Û¹<br />
å³Ñ³ÝçÝ»ñÁ` Çñ ¹ÇñùáñáßáõÙÁ ÑÇÙ-<br />
ݳíáñ»Éáí ¹³ñ³íáñ ³í³Ý¹áõÛÃÝ»-<br />
ñÇ ³éϳÛáõÃÛ³Ùµ: ܳËáñ¹ áñ¨¿ ų-<br />
ٳݳϳßñç³Ýáõ٠гÛáó »Ï»Õ»óÇÝ<br />
ѳñÏ»ñ ã¿ñ í׳ñ»É µÛáõ½³Ý¹³óÇÝ»-<br />
ñÇÝ: ܳ ³ÝÑáÕ¹áÕ¹ Ùݳó` ãݳ۳Í<br />
µáÉáñ ëå³éݳÉÇùÝ»ñÇÝ. §²Û¹ »ñ³-<br />
Ý»ÉÇ Ù³ñ¹Á ¨ Ù»ñ Ù»Í Èáõë³íáñãÇ<br />
÷á˳Ýáñ¹Á ³Ù»Ý¨ÇÝ ãí³Ë»ó³í<br />
Ýñ³Ýó Ëáëù»ñÇó ¨ Çñ ³ë³ÍÇÝ Ñ³ëï³ïáõÝ<br />
Ùݳó¦: γÛëñÁ ëïÇåí³Í<br />
»Õ³í ³½³ï ³ñÓ³Ï»É Ê³ãÇÏ ´<br />
²Ý»óáõÝ ¨ ѳïáõÏ Ññáí³ñï³Ïáí<br />
гÛáó ϳÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÇÝ í»ñ³-<br />
¹³ñÓñ»ó áã ÙdzÛÝ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ áõ-<br />
Ý»ó³Í ϳÉí³ÍùÝ»ñÁ, ³Ûɨ ѳÛñ³å»ï³Ï³Ý<br />
³ÃáéÇÝ Ñ³ÝÓÝ»ó î³ñÝï³ÛÇ<br />
(¸³ñ³Ý¹³) ·³í³éáõÙ (ºñÏñáñ¹<br />
гÛùÇ ë³ÑÙ³ÝÝ»ñÇ Ùáï) ϳéáõóí³Í<br />
»ñÏáõ í³Ýù: ¸ñ³ÝóÇó Ù»-<br />
ÏÁ` ³íµÉáõñÇ í³ÝùÁ, ¹³ñÓ³í<br />
ʳãÇÏ ´ ²Ý»óáõ ϳÃáÕÇÏáë³ÝÇëï<br />
Ñá·¨áñ Ï»ÝïñáÝÁ:<br />
²Ý³Ýdz ê³Ý³ÑÝ»óÇÝ, áñÁ<br />
ä»ïñáë ² »ï³¹³ñÓÇ å³ïí»ñáí<br />
¿ Ó»éݳñÏ»É Çñ §Ð³Ï³×³éáõÃÛ³Ý<br />
·ñáõÃÛáõÝÁ¦, ³Û¹ ³ß˳ïáõÃÛáõÝÁ<br />
Ý»ñϳ۳óñ»É ¿ ʳãÇÏ ´ ²Ý»óáõÝ`<br />
³Ýí³Ý»Éáí Ýñ³Ý §·»ñ³½³ñ¹ »õ ³-<br />
Ù»ÝÇÙ³ëï ѳÝ׳ñáí ³é Éó»³É ï¿ñ<br />
7 - ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó γÃáÕÇÏáëÝ»ñ<br />
ʳãÇÏ í»ñ³¹ÇïáÕ Ð³Ûáó ػͳó,<br />
÷á˳Ýáñ¹ Ù»ÍÇ Èáõë³õáñãÇݦ:<br />
гñϳ¹ñ»Éáí гÛáó ϳÃáÕÇÏáëÇÝ<br />
µÝ³Ïí»É ³íµÉáõñáõÙ, ³ÛëÇÝùÝ<br />
´Ûáõ½³Ý¹Ç³ ï»Õ³÷áËí³Í Ñ³Û ïÇñ³Ï³ÉÝ»ñÇÝ<br />
å³ïϳÝáÕ ï³ñ³Íù-<br />
Ý»ñÇó Ù»Ïáõë³óí³Í í³ÛñáõÙ, µÛáõ-<br />
½³Ý¹³óÇÝ»ñÁ ó³ÝϳÝáõÙ ¿ÇÝ Ð³-<br />
Ûáó ϳÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÁ Ñ»éáõ å³Ñ»É<br />
ѳ۳ÑáÍ ßñç³ÝÝ»ñÇó, ³ñ·»É»É ѳÛ<br />
Ñá·¨áñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý µÝ³Ï³ÝáÝ Ï»Ýë³·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝÁ:<br />
ÜÙ³Ý Í³Ýñ<br />
å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõ٠гÛáó ѳÛñ³å»ïÝ Ç<br />
íÇ׳ÏÇ ã¿ñ ³ñ¹Ûáõݳí»ï ·áñÍáõ-<br />
Ý»áõÃÛáõÝ Í³í³É»É: öá˳ñ»ÝÁ<br />
Ýñ³Ý ѳçáÕí»É ¿ Ó³ËáÕ»É µÛáõ½³Ý-<br />
¹³óÇÝ»ñÇ Ý»Ý· Íñ³·ñ»ñÁ: ʳãÇÏ ´<br />
²Ý»óÇÝ Ð³Ûáó »Ï»Õ»óáõ å³ïÙáõ-<br />
ÃÛ³Ý Ù»ç Ùï»É ¿ áñå»ë ³ß˳ñÑÇÏ<br />
߳ѳ·ñ·éáõÃÛáõÝÝ»ñÇó µ³ñÓñ<br />
ϳݷݳÍ, Çñ ÑáïÇÝ ÝíÇñí³Í, ѳÛ<br />
Ñá·¨áñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ³í³Ý¹áõÛÃÝ»ñÇ<br />
áõ ߳ѻñÇ Ñ³í³ï³ñÇÙ å³ßïå³Ý:<br />
Àëï سïûáë àõéѳۻóáõ` ѳÛñ»ÝÇùÇó<br />
Ñ»é³óí³Í ϳÃáÕÇÏáëÁ<br />
í³Ë׳Ýí»É ¿ 1065–ÇÝ Â³íµÉáõñ<br />
í³ÝùáõÙ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ê³ãÇÏ<br />
´ ²Ý»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ ñÇ·áñ ´<br />
ìϳ۳ë»ñÁ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. §ä³ïÙáõÃÇõÝ ²-<br />
ñÇëï³Ï»ëÇ È³ëïÇõ»ñïóõáÛ¦, ºñ¨³Ý,<br />
1963: §Ð³Û»ñ»Ý ӻ鳷ñ»ñÇ ÑÇß³ï³-<br />
ϳñ³ÝÝ»ñ¦, º–Ä´ ¹¹., ºñ¨³Ý, 1988:<br />
سïûáë àõéѳۻóÇ, ijٳݳϳ·ñáõ-<br />
ÃÛáõÝ, ºñ¨³Ý, 1991: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½-<br />
·³å³ïáõÙ, ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
вÚð²äºî زð²ðÚ²Ü<br />
97
Change language