Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
íñ³ ʳãÇÏ ² ²ñß³ñáõÝ»óÇ Ï³ÃáÕÇ-<br />
ÏáëÁ Ù»ñÅáõÙ ¿ ݳ¨ §»ñÏáõ Ý»ñ·áñ-<br />
ÍáõÃ۳ݦ ù³ÕÏ»¹áÝ³Ï³Ý í³ñ¹³å»ïáõÃÛáõÝÁ<br />
¨ ÑÇÙݳíáñáõÙ §ÙÇ ½áñáõÃÛáõÝ<br />
¨ ÙÇ Ý»ñ·áñÍáõÃÛáõݦ ѳí³ï³ÙùÁ:<br />
ʳãÇÏ ² ϳÃáÕÇÏáëÁ ùñÇëïáë³µ³Ý³Ï³Ý<br />
ã³ñ³÷³é áõëÙáõÝùÝ»-<br />
ñÇ ß³ñùÝ ¿ ¹³ëáõ٠ݳ¨ »íïÇù»ë³-<br />
ϳÝÝ»ñÇÝ: ºí ù³ÝÇ áñ ºíïÇù»ëÇ<br />
í³ñ¹³å»ïáõÃÛ³Ý Ñ»ï ϳåí³Í<br />
³ëå³ñ»½ Çç³í ݳ¨ §ÙdzµÝ³Ïáõ-<br />
ÃÛáõݦ »½ñÁ, áñáí ù³ÕÏ»¹áݳϳÝ-<br />
Ý»ñÁ åÇï³ÏáõÙ ¿ÇÝ Ñ³Ï³ù³ÕÏ»¹á-<br />
Ý³Ï³Ý »Ï»Õ»óÇÝ»ñÁ, ʳãÇÏ ²<br />
²ñß³ñáõÝ»óÇ Ï³ÃáÕÇÏáëÁ Ð³Û »Ï»-<br />
Õ»óáõ ѳí³ïù³ÛÇÝ ÏáÕÙÝáñáßÙ³Ý<br />
¹Çñù»ñÇó ¹³ï³å³ñïáõÙ ¿ ³Û¹<br />
§Ý³ÝÇñ ·³ÛóÏÕ»óÝáÕÇ áõëÙáõÝùÁ¦<br />
¨ Ñéã³ÏáõÙ. §½ÙÇ µÝáõÃÇõÝ ºõïÇù»³ÛÝ<br />
³ë»Éáí, ½áñë ݽáí»Ùù »õ û-<br />
ï³ñ í³ñϳÝÇÙù Û²ëïáõÍáÛ »õ ÛÁݹ-<br />
ѳÝñ³Ï³Ý ºÏ»Õ»óõáÛ. »õ Éá°õñ ÉÇóÇ<br />
Ëáëïáí³ÝáõÃÇõÝ Ñ³õ³ïáÛë Ù»ñáÛ<br />
³Ù»Ý»óáõÝ, áñù ϳÙÇÝ áõÕÇÕ Éë»É¦:<br />
²Û¹ ¹Çñù»ñÇó гÛáó ѳÛñ³å»ïÁ<br />
íÇ׳µ³Ý³Ï³Ý ùñÇëïáë³µ³Ý³-<br />
Ï³Ý Ñ³ñó»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É Ñéã³ÏáõÙ<br />
¿ Ð³Û ³é³ù»É³Ï³Ý »Ï»Õ»óáõ ѳí³ï³ÙùÁ.<br />
§ì³ëÝ ³ÛÝáñÇÏ áã ѳõ³-<br />
ÝÇÙù Ýáñ³Ó³ÛÝáõû³Ý ÅáÕáíáÛÝ<br />
ø³ÕÏ»¹áÝÇ »õ ïáõÙ³ñÇÝ È»õáÝÇ ³-<br />
ë»ÉáíÝ` »ñÏáõ µÝáõÃÇõÝë Ç Ù³ñÙݳó»³ÉÝ<br />
²ëïáõ³ÍÝ ´³ÝÝ. ³ÛÉ Ëáëïáí³ÝÇÙù<br />
½øñÇëïáë áã ²ëïáõ³Í<br />
Ù»ñÏ, »õ áã Ù³ñ¹ ëáëÏ, »õ áã ²ëïáõ³Í<br />
»õ Ù³ñ¹ áñáß»³É ѳϳé³Ï,<br />
³ÛÉ ²ëïáõ³Í Ù³ñ¹³ó»³É, »õ áñå¿ë<br />
ØdzÍÇÝ Ç Ð³õñ¿, ÝáÛÝå¿ë ÙdzÍÇÝ Ç<br />
Ù³õñ¿, ÙÇ áñ¹Ç. »õ áñå¿ë ÙÇ áñ¹Ç` ÙÇ<br />
øñÇëïáë, »õ áñå¿ë ÙÇ øñÇëïáë` ÙÇ<br />
³ÝÓÝ, »õ áñå¿ë ÙÇ ³ÝÓÝ` ÙÇ ¹¿Ù, »õ<br />
áñå¿ë ÙÇ ¹¿Ù` ÙÇ Ï³Ùù, »õ áñå¿ë ÙÇ<br />
ϳÙù` ÙÇ Ý»ñ·áñÍáõÃÇõÝ, »õ áñå¿ë<br />
ÙÇ Ý»ñ·áñÍáõÃÇõÝ` ÙÇ µÝáõÃÇõÝ, áñå¿ë<br />
»õ ¿ ÙÇ µÝáõÃÇõݦ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ê³ãÇÏ<br />
² ²ñß³ñáõÝ»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ ê³ñ-<br />
·Çë ² ꨳÝóÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. §Çñù ÃÕÃáó¦, º-<br />
ñáõë³Õ»Ù, 1994: êï»÷³Ýáë î³ñáÝ»óÇ<br />
²ëáÕÇÏ, ä³ïÙáõÃÛáõÝ ïÇ»½»ñ³Ï³Ý, º-<br />
ñ¨³Ý, 2000: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
²ìºîÆê ø²È²ÞÚ²Ü<br />
ʲâÆÎ ´ ²ÜºòÆ<br />
(1058–1065)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 1058–Çó:<br />
гçáñ¹»É ¿ ä»ïñáë ² »ï³¹³ñ-<br />
ÓÇÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., ²ÝÇ: سѳó»É ¿<br />
1065–ÇÝ ºñÏñáñ¹ гÛùÇ Â³íµ-<br />
Éáõñ µÝ³Ï³í³ÛñáõÙ, ³Ù÷á÷í»É<br />
ï»ÕÇ í³ÝùáõÙ:<br />
ʳãÇÏ ´ ²Ý»óÇÝ ³é³ÝÓݳÝáõÙ<br />
¿ Xl ¹³ñÇ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáëÝ»ñÇ<br />
ß³ñùáõÙ` áñå»ë ²Ý³Ýdz Øáϳóáõ<br />
ÑÇÙݳ¹ñ³Í ϳÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ÛáõñûñÇݳÏ<br />
¹ÇݳëïdzÛÇ í»ñçÇÝ Ý»ñϳ-<br />
Û³óáõóÇã, áñÇ ³Ãáé³Ï³ÉáõÃÛ³Ùµ<br />
ëÏǽµ »Ý ³éÝáõ٠гÛáó »Ï»Õ»óáõ<br />
ջϳí³ñÇ ¹»·»ñáõÙÝ»ñÝ ûï³ñ<br />
í³Ûñ»ñáõÙ: Ðݳñ³íáñ ¿, áñ ²Ý»óÇ<br />
³Ýí³ÝáõÙÁ óáõÛó ¿ ï³ÉÇë, áñ ݳ<br />
ÏñÃáõÃÛáõÝ ¿ ëï³ó»É ¨ ¹³ëïdzñ³Ïí»É<br />
²ÝÇáõÙ: ²í³· »Õµáñ` ²Ý³ÝdzÛÇ<br />
Ñ»ï ÙdzëÇÝ í³Õ ѳë³ÏÇó å³ïñ³ëïí»É<br />
¿ Ñá·¨áñ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý:<br />
95
Change language