13.06.2019 Views

Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան

խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:

խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008

Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />

ö²èºÜ ² ²ÞîÆÞ²îòÆ<br />

(ö³éÝ»ñë»Ñ)<br />

(348–352)<br />

F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 348–Çó: гçáñ¹»É<br />

¿ ÐáõëÇÏ ² ä³ñèÇÝ:<br />

ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., îáõñáõµ»ñ³ÝÇ<br />

Ý³Ñ³Ý·Ç î³ñáÝ ·³í³éÇ ²ßïÇß³ï<br />

³í³Ý: سѳó»É ¿ 352–ÇÝ,<br />

³Ù÷á÷í»É î³ñáÝ ·³í³éÇ ²ßïÇß³ï<br />

³í³ÝÇ ê. ÐáíѳÝÝ»ëÇ<br />

سñ·³ñ»³ÝáóÇ ³·³ñ³ÏáõÙ:<br />

ê»ñáõÙ ¿ ²ÕµÇ³ÝáëÛ³ÝÝ»ñÇ ù³-<br />

Ñ³Ý³Û³Ï³Ý ÁÝï³ÝÇùÇó: ºÕ»É ¿ î³ñáÝÇ<br />

²ßïÇß³ï ³í³ÝÇ »Ï»Õ»óáõ<br />

ù³Ñ³Ý³Û³å»ïÁ: ²ñß³ÏáõÝÇÝ»ñÇ ¨<br />

ñÇ·áñ ² Èáõë³íáñãÇ Ñ³Ûñ³å»ï³-<br />

Ï³Ý ïáÑÙÇ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝ»ñÇ<br />

ëñáõÙÇó ¨ ÐáõëÇÏ ² ä³ñÃ¨Ç ëå³-<br />

ÝáõÃÛáõÝÇó (347) Ñ»ïá ѳí³Ý³Ï³Ý<br />

ûÏݳÍáõÝ»ñÇó ϳÃáÕÇÏáë³Ï³Ý<br />

³ÃáéÇÝ ³ñųÝÇ ¿ ѳٳñí»É ö³é»Ý<br />

²ßïÇß³ïóÇÝ:<br />

Àëï Øáíë»ë Êáñ»Ý³óáõ` îÇñ³Ý<br />

ó·³íáñÇ Ññáí³ñï³Ïáí ݳ гÛáó<br />

Ù»Í³Ù»Í Ý³Ë³ñ³ñÝ»ñ ì³ë³Ï س-<br />

ÙÇÏáÝÛ³ÝÇ, ػѻݹ³Ï èßïáõÝáõ,<br />

²Ý¹áíÏ êÛáõÝáõ, ²ñß³íÇñ γÙë³ñ³Ï³ÝÇ<br />

¨ ³ÛÉáó áõÕ»ÏóáõÃÛ³Ùµ<br />

348–ÇÝ Ù»ÏÝ»É ¿ γ峹áíÏdzÛÇ Î»-<br />

ë³ñdz ù³Õ³ù ¨ Ó»éݳ¹ñí»É ϳÃá-<br />

ÕÇÏáë:<br />

ö³íëïáë ´áõ½³Ý¹Ç íϳÛáõ-<br />

ÃÛ³Ùµ ö³é»Ý ² ²ßïÇß³ïóÇÝ §½Çõñ<br />

³ÝÓÝ ëáõñµ å³Ñ¿¦, ¨ ëïÇåí³Í ¿ñ<br />

Ñݳ½³Ý¹í»É îÇñ³Ý ³ñù³ÛÇÝ áõ ã¿ñ<br />

ѳٳñÓ³ÏíáõÙ Ýñ³Ý ѳϳé³Ï<br />

·áñÍ»É, Ëñ³ï»É ϳ٠ѳݹÇٳݻÉ:<br />

ö³é»Ý ² ²ßïÇß³ïóÇÝ ãáõÝ»ñ ³ÛÝ<br />

Ñ»ÕÇݳϳíáñ ³½¹»óáõÃÛáõÝÁ, ÇÝã<br />

áñ áõÝ»ÇÝ ñÇ·áñ ² Èáõë³íáñãÇ Å³é³Ý·Ý»ñÁ:<br />

سÑí³Ý ï»ÕÁ ÑÇß³ï³Ïí³Í ã¿:<br />

Àëï »Ýó¹ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ` »Ï»Õ»ó³-<br />

Ï³Ý å³ßïáÝ۳ݻñÁ ö³é»Ý ²<br />

²ßïÇß³ïóáõ Ù³ñÙÇÝÁ ï³ñ»É »Ý<br />

î³ñáÝ ¨ ³Ù÷á÷»É ÐáíѳÝÝáõ سñ-<br />

·³ñ»³ÝáóáõÙ` ²ßïÇß³ïÇ »Ï»Õ»óáõ<br />

ѳñ³ÏÇó å³ñ﻽áõÙ ¨ ·»Õ»óÇÏ<br />

ßÇñÙ³ù³ñ ϳݷݻóñ»É:<br />

γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ ö³é»Ý<br />

² ²ßïÇß³ïóáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ Ü»ñë»ë<br />

² ä³ñèÁ:<br />

ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ö³íëïáë ´áõ-<br />

½³Ý¹, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, ºñ³Ý, 1968:<br />

Øáíë»ë Êáñ»Ý³óÇ, гÛáó å³ïÙáõÃ-<br />

ÛáõÝ, ºñ¨³Ý, 1968: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />

ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />

ê²ÂºÜÆÎ ´²´²Ú²Ü<br />

öÆÈÆäàê ² ²Ô´²ÎºòÆ<br />

(1632–1655)<br />

AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />

1632–Çó: гçáñ¹»É ¿ Øáíë»ë <br />

î³Ã¨³óáõÝ:<br />

ÌÝí»É ¿ 1593–ÇÝ ²Õµ³Ï ·³í³éÇ<br />

¾ñÝÏ³Ý ·ÛáõÕáõÙ, ٳѳó»É<br />

1655–Ç Ù³ñïÇ 25–ÇÝ ì³Õ³ñß³å³ïáõÙ:<br />

³Õí»É ¿ ê. ÐéÇ÷ëÇÙ»<br />

ï³×³ñÇ ÑÛáõëÇë³ÛÇÝ Ëáñ³ÝáõÙ:<br />

ºÕ»É ¿ ʳã³ïáõñ í³ñ¹³å»ï<br />

λë³ñ³óáõ, Øáíë»ë î³Ã¨³óáõ<br />

§ëñµ³½Ý³Ù³ùáõñ ¨ µ³½Ù³Ñ³Ý׳ñ<br />

Ó»éݳëáõÝ ³ß³Ï»ñ練Á, í»ñçÇÝÇë<br />

·áñͳÏÇóÝ áõ Íñ³·ñ»ñÇ ß³ñáõݳ-<br />

ÏáÕÁ: 1630–ÇÝ Ó»éݳ¹ñí»É ¿ »åÇë-<br />

Ïáåáë ¨ Ý߳ݳÏí»É ´çÝÇÇ ³é³ç-<br />

244

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!