Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
ÌÝí»É ¿ 1762–ÇÝ ÐáíѳÝݳí³Ýù<br />
·ÛáõÕáõÙ (γñµÇ ·ÛáõÕÇó áã<br />
Ñ»éáõ): سѳó»É ¿ 1842–Ç Ù³ñïÇ<br />
26–ÇÝ ì³Õ³ñß³å³ïáõÙ, ³Ù-<br />
÷á÷í»É سÛñ î³×³ñÇ ¹é³Ý ³éç¨`<br />
½³Ý·³Ï³ï³Ý ÑÛáõëÇë³ÛÇÝ<br />
ÏáÕÙáõÙ:<br />
êáíáñ»É ¿ ØáõÕÝáõ í³Ý³Ï³Ý ¨<br />
¿çÙdzÍÝÇ Ä³é³Ý·³íáñ³ó ¹åñáó-<br />
Ý»ñáõÙ: Îáõë³ÏñáÝ ù³Ñ³Ý³ ¿ Ó»é-<br />
ݳ¹ñí»É ÔáõÏ³ë ² γñÝ»óÇ Ï³Ãá-<br />
ÕÇÏáëÇ ûñáù: ì³ñ¹³å»ï³Ï³Ý ³ëïÇ׳Ý<br />
ëï³Ý³Éáõó Ñ»ïá áõÕ³ñÏí»É<br />
¿ ÝíÇñ³ÏáõÃÛ³Ý: 1807–ÇÝ ¸³ÝÇ»É ²<br />
êáõñÙ³é»óáõ ÏáÕÙÇó ûÍí»É ¿ »åÇë-<br />
Ïáåáë:<br />
سÛñ ²ÃáéáõÙ ½µ³Õ»óñ»É ¿ »ñÏñáñ¹³Ï³Ý<br />
å³ßïáÝÝ»ñ: лﳷ³-<br />
ÛáõÙ ÑÙïáñ»Ý û·ï³·áñÍ»Éáí º÷ñ»Ù<br />
² Òáñ³·»Õóáõ ¨ Ü»ñë»ë ³ñù»å. ²ßï³ñ³Ï»óáõ<br />
ÙÇç¨ ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»-<br />
óáÕ áñáß ï³ñ³Ó³ÛÝáõÃÛáõÝÝ»ñ` ϳñ¨áñ<br />
¹Çñù ¿ ·ñ³í»É гÛáó »Ï»Õ»óáõ<br />
ϳé³í³ñÙ³Ý Ù»ç:<br />
ºÕ»É ¿ ìñ³ëï³ÝÇ Ð³Ûáó ûÙÇ<br />
Ñá·¨áñ ³é³çÝáñ¹ (1829–1831): ²Û¹<br />
ï³ñÇÝ»ñÇÝ É³ÛÝ Ñ³É³Í³ÝùÝ»ñ »Ý<br />
ëÏëí»É Ü»ñë»ë ²ßï³ñ³Ï»óáõ Ïá-<br />
ÏáÕÙݳÏÇóÝ»ñÇ ¹»Ù, ѳïϳå»ë<br />
ß³ï ¿ ïáõÅ»É Ü»ñëÇëÛ³Ý ¹åñáóÁ, á-<br />
ñÁ ѳÛïÝí»É ¿ ÷³ÏÙ³Ý íï³Ý·Ç<br />
³éç¨: º÷ñ»Ù ² Òáñ³·»Õóáõ Ññ³Å³ñ³Ï³ÝÇó<br />
Ñ»ïá (8 ÑáÏï»Ùµ»ñ, 1830)<br />
¾çÙdzÍÝÇ Ùdzµ³ÝáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ³-<br />
é³ç³¹ñí»É ¿ ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳÃá-<br />
ÕÇÏáë, Ýñ³ ûÏݳÍáõÃÛáõÝÁ å³ßïå³Ýí»É<br />
¿ ݳ¨ ó³ñ³Ï³Ý ϳé³í³ñáõÃÛ³Ý<br />
ÏáÕÙÇó: ÀÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ<br />
ï»ÕÇ »Ý áõÝ»ó»É ϳé³í³ñáõÃÛ³Ý<br />
ÏáÕÙÇó Ùß³Ïí³Í §Î³ÝáÝÝ»ñ ÁÝïñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ<br />
Ù³ëÇݦ ÷³ëï³ÃÕÃÇ<br />
ÑÇÙ³Ý íñ³, áñÇ ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ Ðáí-<br />
ѳÝÝ»ë γñµ»óÇÝ ÁÝïñí»É ¿ ²Ù»-<br />
ݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë: 1831–Ç Ñáõ-<br />
ÝÇëÇ 30–Ç ÜÇÏáÉ³Û l–Ç Ñ³ïáõÏ Ññáí³ñï³Ïáí<br />
í³í»ñ³óí»É ¿ ³Û¹ ÁÝïñáõÃÛáõÝÁ:<br />
úÍáõÙÁ ï»ÕÇ ¿ áõÝ»ó»É<br />
1831–Ç ÝáÛ»Ùµ»ñÇ 8–ÇÝ: ÐáíѳÝÝ»ë<br />
À γñµ»óÇÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáëÝ»-<br />
ñÇó ³é³çÇÝÝ ¿, áñÇÝ ïñí»É ¿ Ãí³-<br />
ѳٳñ ¨ ٳϹÇñ` ÐáíѳÝÝ»ë À (àõ-<br />
ûñáñ¹), Ýñ³ Å³Ù³Ý³Ï ¿É ÁݹáõÝí»É<br />
¿ ݳËáñ¹ гÛáó ϳÃáÕÇÏáëÝ»ñÇÝ<br />
å³ïٳϳÝáñ»Ý Ãí³Ñ³Ù³ñ–Ù³Ï-<br />
¹Çñáí ï³ñµ»ñ³Ï»Éáõ ëϽµáõÝùÁ:<br />
ÐáíѳÝÝ»ë À γñµ»óÇÝ ãÇ í³Û»É»É<br />
áã ÙdzÛÝ Î. äáÉëÇ ¨ ºñáõë³Õ»ÙÇ<br />
å³ïñdzñù³Ï³Ý ³ÃáéÝ»ñÇ Ñ³-<br />
Ù³Ïñ³ÝùÁ, ³Ûɨ سÛñ ²ÃáéÇ ¨ Ý»ñùÇÝ<br />
ûٻñÇ µ³ñÓñ³ëïÇ×³Ý ß³ï<br />
Ñá·¨áñ³Ï³ÝÝ»ñ Ýñ³ ѳݹ»å áñ-<br />
¹»·ñ»É »Ý ß»ßïí³Í Áݹ¹ÇÙ³¹Çñ<br />
Ï»óí³Íù:<br />
143
Change language