Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
вÎà´ ² ÎȲںòÆ<br />
(êë»óÇ, î³ñëáݳóÇ, Ø»Íù³ñ»óÇ,<br />
Ðé»ïáñ, ÇïݳϳÝ)<br />
(1268–1286)<br />
AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1268–Çó: гçáñ¹»É ¿ Îáëï³Ý¹ÇÝ<br />
² ´³ñÓñµ»ñ¹óáõÝ:<br />
ÌÝí»É ¿ Ùáï 1206–ÇÝ: سѳó»É<br />
¿ 1286–Ç ÷»ïñí³ñÇ 12–ÇÝ<br />
ÐéáÙÏɳÛáõÙ, ³Ù÷á÷í»É ï»ÕÇ<br />
ѳÛñ³å»ï³Ï³Ý ѳݷëï³ñ³-<br />
ÝáõÙ:<br />
ØÇÝ㨠ϳÃáÕÇÏáë ÁÝïñí»ÉÁ ³ãùÇ<br />
¿ ÁÝÏ»É ·ÇïáõÝáõÃÛ³Ùµ, Ù»ÏÝÇãÇ,<br />
ï³Õ»ñ·áõÇ, ׳ñï³ë³ÝÇ ÓÇñùáí:<br />
Àëï ê³Ùáõ»É ²Ý»óáõ` ݳ §ëáõñµ ¨<br />
³é³ùÇÝÇ ³Ûñ ¿ñ, áñÁ Ù»Ïݳµ³ÝáõÙ<br />
¿ñ ¹Åí³ñ ÉáõÍ»ÉÇ ËݹÇñÝ»ñ å³ñáõ-<br />
ݳÏáÕ ·ñù»ñ¦: гÏáµ ² Îɳۻóáõ<br />
Ù³ëÇÝ Ù»Í ·áí»ëïáí ¿ Ëáëáõ٠ݳ¨<br />
ì³Ññ³Ù ð³µáõÝÇÝ: ØÇÝ㨠ϳÃáÕÇ-<br />
Ïáë ÁÝïñí»ÉÁ »ñÏáõ ³Ý·³Ù`<br />
1242–ÇÝ ¨ 1254–ÇÝ Ð³Ïáµ ÎɳۻóÇÝ<br />
Ù»ÏÝ»É ¿ Îáëï³Ý¹ÝáõåáÉÇë, ³å³<br />
ÜÇÏdz` ϳÛëñáõÃÛ³Ý í»ñݳ˳íÇ<br />
Ñ»ï Ð³Û ¨ ´Ûáõ½³Ý¹³Ï³Ý »Ï»Õ»óÇ-<br />
Ý»ñÇ ÙdzíáñÙ³Ý ßáõñç µ³Ý³Ïóáõ-<br />
ÃÛáõÝÝ»ñ í³ñ»Éáõ ѳٳñ: ºñϳñ<br />
ï³ñÇÝ»ñ »Õ»É ¿ ÎÇÉÇÏdzÛÇ Ø»Í ù³ñÇ<br />
áõËïÇ ³é³çÝáñ¹, Îáëï³Ý¹ÇÝ ²<br />
´³ñÓñ³µ»ñ¹óÇ Ï³ÃáÕÇÏáëÇ ï»Õ³å³Ñ<br />
¨ ·³Õ³÷³ñ³ÏÇó (ÐéáÙÏɳ<br />
¹ÕÛ³ÏáõÙ, áñÇó ¨ Ýñ³ ÎɳۻóÇ Ù³-<br />
ϳÝáõÝÁ): Îáëï³Ý¹ÇÝ ²–Ç í³Ë-<br />
׳Ýí»Éáõó Ñ»ïá, 1268–Ç ÷»ïñí³ñÇ<br />
12–ÇÝ Ø³Ù»ëïdz ù³Õ³ùáõÙ ·áõ-<br />
Ù³ñí³Í ²½·³ÛÇÝ–»Ï»Õ»ó³Ï³Ý Åá-<br />
ÕáíáõÙ ÁÝïñí»É ¿ ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó<br />
ϳÃáÕÇÏáë: àñå»ë ³é³çÇÝ Ñ³Ûñ³å»ï³Ï³Ý<br />
Ïáݹ³Ï` û·ï³·áñÍ»É ¿<br />
Ü»ñë»ë ÞÝáñѳÉáõ §ÂáõÕà ÁݹѳÝñ³Ï³Ý¦<br />
»ñϳëÇñáõÃÛáõÝÁ` ѳí»É»-<br />
Éáí í»ñçÇÝÇë ÁÝûñóáõÙÁ å³ñï³¹ñáÕ<br />
ÙÇ ÃáõÕà ¨ ï³ñ³Í»É г۳ëï³-<br />
ÝÇ ³é³ç³ï³ñ »Ï»Õ»ó³Ï³Ý íÇ-<br />
׳ÏÝ»ñáõÙ áõ í³Ýù»ñáõÙ: 1268–ÇÝ<br />
лÃáõÙ l ó·³íáñÁ гÏáµ ² Îɳ-<br />
Û»óáõÝ Ññ³íÇñ»É ¿ ³ñùáõÝÇù ¨ å³-<br />
ѳÝç»É ·»ñáõÃÛáõÝÇó í»ñ³¹³ñÓ³Í<br />
áñ¹áõÝ` ȨáÝÇÝ ûÍ»É Ð³Ûáó ó·³íáñ:<br />
´³Ûó ϳÃáÕÇÏáëÁ ¹»Ù ¿ »Õ»É<br />
лÃáõÙ l–ÇÝ, ǵñ¨ ϳñáÕáõÝ³Ï ¨<br />
÷áñÓ³éáõ ó·³íáñÇ Ññ³Å³ñ³Ï³-<br />
ÝÇÝ, áõëïÇ Ù»ñÅ»É ¿ Ýñ³ ³é³ç³ñÏÁ:<br />
лÃáõÙ l–Ç í³Ë׳Ýí»Éáõó Ñ»ïá`<br />
1270–Ç ÑáõÝí³ñÇ 6–ÇÝ, ÌÝݹ۳Ý<br />
116
Change language