Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ñáß³ÏÇ ÷áËѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:<br />
ä³å³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ³ÝÁݹ-<br />
ѳï Ý»ñϳ۳óíáÕ å³Ñ³ÝçÝ»ñÁ ¨<br />
¹ñ³Ýó ѳçáñ¹³Í û·ÝáõÃÛ³Ý áõß³óáõÙÁ<br />
ѳëóñÇÝ Ýñ³Ý, áñ гÛáó ϳ-<br />
ÃáÕÇÏáëÁ ÏÛ³ÝùÇ í»ñçáõÙ Ññ³Å³ñí»ó<br />
³Û¹ ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇó:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ ØËÇ-<br />
óñ ² éÝ»ñóáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ гÏáµ<br />
² ²ñï³½»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. úñÙ³ÝÛ³Ý Ø.,<br />
²½·³å³ïáõÙ, ѳï. ´, ê. ¾çÙdzÍÇÝ,<br />
2001:<br />
²ÆΠвðàôÂÚàôÜÚ²Ü<br />
ØÎðîÆâ ² ì²ÜºòÆ<br />
(ØÏñïÇã ÊñÇÙÛ³Ý, ÊñÇÙÛ³Ý Ð³ÛñÇÏ)<br />
(1892–1907)<br />
²<br />
ٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1892–Çó: гçáñ¹»É ¿ سϳñ<br />
² »ÕáõïóÇ î»ñ–ä»ïñáëÛ³ÝÇÝ:<br />
ÌÝí»É ¿ 1820–Ç ³åñÇÉÇ 4–ÇÝ<br />
ì³ÝáõÙ, ٳѳó»É ì³Õ³ñß³å³ïáõÙ<br />
1907–Ç ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 29–ÇÝ:<br />
²Ù÷á÷í»É ¿ سÛñ î³×³ñÇ ·³í-<br />
ÃáõÙ:<br />
ÌÝí»É ¿ ì³ÝÇ Ð³ÛÝÏáõÛëÝ»ñ ó-<br />
Õ³Ù³ëáõÙ: Ðáñ»Õµáñ Ùáï ï³é³×³-<br />
ݳãáõÃÛáõÝ ëáíáñ»Éáõó Ñ»ïá áõë³-<br />
Ý»É ¿ ì³ÝÇÝ Ù»ñӳϳ ÈÇÙ ¨ Îïáõó<br />
³Ý³å³ïÝ»ñÇ í³Ý³Ï³Ý ¹åñáóÝ»-<br />
ñáõÙ, áñáÝù ѳ·áõñ¹ ã»Ý ï³ÉÇë áõëáõÙݳï»Ýã<br />
å³ï³Ýáõ Ó·ïáõÙÝ»-<br />
ñÇÝ: лé³ÝáõÙ ¿ ٻݳëï³ÝÝ»ñÇó ¨<br />
5 ³ÙÇë ß³ñáõÝ³Ï ßñç³·³ÛáõÙ ì³ëåáõñ³Ï³ÝÇ<br />
·³í³éÝ»ñáõÙ:<br />
1842–ÇÝ Ñ³ëï³ïíáõÙ ¿ Î. äáÉëáõÙ,<br />
ÏáßϳϳñáõÃÛ³Ùµ å³ßïå³-<br />
ÝáõÙ Çñ ·áÛáõÃÛáõÝÁ, Ù»Í Ñ³÷ßï³-<br />
ÏáõÃÛ³Ùµ ½µ³ÕíáõÙ ÇÝùݳÏñÃáõ-<br />
ÃÛ³Ùµ: 1848–1850–Ý»ñÇÝ áõëáõóãáõ-<br />
ÃÛáõÝ ¿ ³ÝáõÙ Î. äáÉëÇ Ê³ë·ÛáõÕ<br />
óճٳëÇ Ç·³Ï³Ý í³ñųñ³ÝáõÙ:<br />
1851–ÇÝ Î. äáÉëÇ Ð³Ûáó å³ïñdzñù³ñ³ÝÇ<br />
ѳÝÓݳñ³ñáõÃÛ³Ùµ Ù»Ï-<br />
ÝáõÙ ¿ ÎÇÉÇÏdz` ï»ÕÇ Ñ³ÛáõÃÛ³Ý<br />
ÏÛ³ÝùÝ áõëáõÙݳëÇñ»Éáõ, ÏñóϳÝ<br />
·áñÍÇ ½³ñ·³óáõÙÁ ËóݻÉáõ Ýå³ï³Ïáí:<br />
1853–Ç í»ñçÇÝ í»ñ³¹³éÝáõÙ ¿<br />
ì³Ý, ÇëÏ 1854–Ç ÷»ïñí³ñÇÝ ²Õó-<br />
Ù³ñÇ Ï³ÃáÕÇÏáë ³µñÇ»É ÞÇñáÛ³-<br />
ÝÇ ÏáÕÙÇó ²ÕóٳñáõÙ Ó»éݳ¹ñíáõÙ<br />
¿ í³ñ¹³å»ï: سñïÇ 25–ÇÝ<br />
í³ñ¹³å»ï³Ï³Ý ³é³çÇÝ ù³ñá½Ý ¿<br />
ϳñ¹áõÙ, áñÁ »Õ³í Ýñ³ ÏÛ³ÝùÇ<br />
ËáñÑñ¹³ÝÇßÁ: Üñ³Ý ãÇ Ñ³çáÕíáõÙ<br />
í³ñ¹³å»ï³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ<br />
ͳí³É»É ²ÕóٳñáõÙ, ³ÛÝ ¹³ñÓÝ»É<br />
г۳ëï³ÝÇ ê. Ô³½³ñÁ: î»ÕÇ Ñá-<br />
170