Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
Þ³åáõÑ ¨ гٳ٠²Ù³ïáõÝÇÝ»ñÇ ¨<br />
Ýñ³Ýó ï³ëÝ»ñÏáõ ѳ½³ñ Ñ»ï¨áñ¹-<br />
Ý»ñÇ ·³ÕÃÁ ¹»åÇ äáÝïáë: ´³½Ù³-<br />
ѳ½³ñ ѳۻñ ³ñï³·³ÕÃ»É »Ý ݳ¨<br />
öáùñ ²ëdzÛÇ ³ñ¨ÙïÛ³Ý ·³í³éÝ»-<br />
ñÁ: ºë³ÛÇ ² ºÕÇå³ïñáõß»óÇÝ Ù»Í<br />
ç³Ýù»ñ ¿ ó÷»É ë³ñë³÷»ÉÇ Ñ»-<br />
勉ÝùÝ»ñáí ÑÕÇ ³Û¹ ³ñï³·³ÕÃÁ<br />
ϳÝË»Éáõ ѳٳñ, ë³Ï³ÛÝ ³ÛÝ Ï³Ý-<br />
Ë»É Ñݳñ³íáñ ãÇ »Õ»É: гÛáó »Ï»-<br />
Õ»óáõ ïáÝ»ÉÇ ëñµ»ñÇ Ï³ñ·ÇÝ ¿ ¹³ë»É<br />
íϳݻñ гٳ½³ëå ¨ ê³Ñ³Ï<br />
²ñÍñáõÝÇ »Õµ³ÛñÝ»ñÇÝ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ ºë³ÛÇ<br />
² ºÕÇå³ïñáõß»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿<br />
êï»÷³Ýáë ² ¸íÝ»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ÐáíѳÝÝ»ë ¸ñ³ë-<br />
˳ݳϻñïóÇ, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, º-<br />
ñ¨³Ý, 1996: êï»÷³Ýáë î³ñáÝ»óÇ ²ëá-<br />
ÕÇÏ, ä³ïÙáõÃÛáõÝ ïÇ»½»ñ³Ï³Ý, º-<br />
ñ¨³Ý, 2000: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
´²´ÎºÜ вðàôÂÚàôÜÚ²Ü<br />
ºöðºØ ² Òàð²ºÔòÆ<br />
(1809–1830)<br />
AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1809–Çó: гçáñ¹»É ¿ ¸³ÝÇ»É ²<br />
êáõñÙ³é»óáõÝ:<br />
ÌÝí»É ¿ 1748–ÇÝ ºñ¨³ÝÇÝ<br />
Ù»ñÓ Òáñ³·»Õ ·ÛáõÕáõÙ (³ÛÅÙ` º-<br />
ñ¨³ÝÇ ë³Ñٳݳ·ÍáõÙ): سѳó»É<br />
¿ 1835–Ç ÑáõÉÇëÇ 16–ÇÝ ì³-<br />
Õ³ñß³å³ïáõÙ, ³Ù÷á÷í»É ê.<br />
³Û³Ý» í³ÝùÇ Ùdzµ³Ý³Ï³Ý<br />
·»ñ»½Ù³Ý³ï³ÝÁ:<br />
êáíáñ»É ¿ ¾çÙdzÍÝÇ Å³é³Ý·³íáñ³ó<br />
¹åñáóáõÙ, ³ãùÇ ÁÝÏ»É ³ñï³Ï³ñ·<br />
ÁݹáõݳÏáõÃÛáõÝÝ»ñáí áõ<br />
³é³ç³¹ÇÙáõÃÛ³Ùµ, Ëáñ³ó»É ³ëïí³Í³µ³Ý³Ï³Ý<br />
·ÇïáõÃÛ³Ý Ù»ç:<br />
سÛñ ²ÃáéáõÙ ½µ³Õ»óñ»É ¿ å³ï³ë˳ݳïáõ<br />
å³ßïáÝÝ»ñ: ºñϳñ<br />
ï³ñÇÝ»ñ Ðݹϳëï³ÝáõÙ »Õ»É ¿<br />
ÝíÇñ³Ï: 1799–ÇÝ ÔáõÏ³ë ² γñÝ»-<br />
óáõ ϳñ·³¹ñáõÃÛ³Ùµ ÝíÇñ³ÏÇ å³ßïáÝáí<br />
ï»Õ³÷áËí»É ¿ èáõë³ëï³Ý:<br />
Ðáíë»÷ ³ñù»å. ²ñÕáõÃ۳ݖºñϳÛ-<br />
ݳµ³½áõÏÇ` ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳÃá-<br />
ÕÇÏáë ÁÝïñí»Éáõ ϳå³ÏóáõÃÛ³Ùµ<br />
í»ñçÇÝÇë ÏáÕÙÇó ³é³ç³¹ñí»É ¿<br />
èáõë³ëï³ÝÇ Ð³Ûáó Ã»Ù³Ï³É ³-<br />
é³çÝáñ¹: Â»Ù³Ï³É ³é³çÝáñ¹ »-<br />
Õ³Í ï³ñÇÝ»ñÇÝ ½·³ÉÇ ¹»ñ ¿ ˳-<br />
Õ³ó»É ѳۖéáõë³Ï³Ý ѳñ³µ»ñáõ-<br />
ÃÛáõÝÝ»ñÝ ³í»ÉÇ ·áñÍÝ³Ï³Ý ÑÇÙù»-<br />
ñÇ íñ³ ¹Ý»Éáõ áõÕÕáõÃÛ³Ùµ: àõݻݳ-<br />
Éáí ß»ßïí³Í éáõë³Ï³Ý ÏáÕÙÝáñáßáõÙ`<br />
г۳ëï³ÝÁ å³ñëÏ³Ï³Ý ïÇñ³å»ïáõÃÛáõÝÇó<br />
³½³ï³·ñ»Éáõ ¨<br />
ѳÛÏ³Ï³Ý ³ÝÏ³Ë å»ï³Ï³Ýáõ-<br />
ÃÛ³Ý ëï»ÕÍÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÝ ³Ù-<br />
82
Change language