Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
²í³Ý¹áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ó³ÛÝ` ÙÇÝã¨<br />
гÛáó ϳÃáÕÇÏáë ÁÝïñí»ÉÁ` Ùáï<br />
378–ÇÝ, Ýñ³Ý ï»ëÇÉù ¿ »ñ¨³ó»É, áñÁ<br />
Éñ³óí»É ¿ ѻﳷ³ÛáõÙ` ÙáõÍí»Éáí<br />
Ô³½³ñ ö³ñå»óáõ §Ð³Ûáó å³ïÙáõ-<br />
Ã۳ݦ Ù»ç: î»ëÇÉùáõÙ ê³Ñ³ÏÁ ·áõ߳ϻÉ<br />
¿ гÛáó ó·³íáñáõÃÛ³Ý ¨<br />
ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý Ùáï³Éáõï Ïáñ-<br />
ͳÝáõÙÁ ¨ ³å³ í»ñ³Ï³Ý·ÝáõÙÁ:<br />
ê³Ñ³Ï ² ä³ñèÁ ϳÃáÕÇÏáë ¿<br />
ÁÝïñí»É гÛáó ó·³íáñ Êáëñáí lV<br />
²ñß³ÏáõÝáõ ³é³ç³ñÏáí ¨ ݳ˳ñ³ñÝ»ñÇ<br />
áõ Ñá·¨áñ í»ñݳ˳íÇ Ñ³í³ÝáõÃÛ³Ùµ:<br />
ê³ï³ñ»É ¿ Êáëñáí<br />
lV–Ç` г۳ëï³ÝÇ »ñÏáõ ѳïí³ÍÝ»-<br />
ñÁ Ùdzíáñ»Éáõ ѳٳñ Ý»ñ¹ñ³Í<br />
ç³Ýù»ñÇÝ:<br />
ê³Ï³ÛÝ ä³ñëÇó Þ³åáõÑ lll ó-<br />
·³íáñÁ, ¹Å·áÑ»Éáí ³é³Ýó Çñ Ññ³-<br />
Ù³ÝÇ ê³Ñ³ÏÇÝ Ï³ÃáÕÇÏáë ϳñ·»-<br />
Éáõ ѳٳñ, ·³ÑÁÝÏ»ó ¿ ³ñ»É Êáëñáí<br />
lV–ÇÝ` Ý»ï»Éáí ²ÝÑáõß µ»ñ¹, ÇëÏ<br />
Ýñ³ ÷á˳ñ»Ý гÛáó ó·³íáñ ¿<br />
ѳëï³ï»É í»ñçÇÝÇë »ÕµáñÁ` ìé³Ùß³åáõÑÇÝ:<br />
ìé³Ùß³åáõÑÁ í»ñ³-<br />
Ï³Ý·Ý»É ¿ ê³Ñ³Ï ² ä³ñÃ¨Ç Ï³Ãá-<br />
ÕÇÏáë³Ï³Ý Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ: 390–ÇÝ<br />
ê³Ñ³Ï ² ä³ñèÁ Ù»ÏÝ»É ¿ ê³ë³Ý-<br />
Û³Ý ìé³Ù lV ó·³íáñÇ (388–399)<br />
Ùáï` îǽµáÝ, ¨ Çñ ÷»ë³ гٳ-<br />
½³ëå سÙÇÏáÝÛ³ÝÇÝ Ñ³ëï³ï»É<br />
ïí»É гÛáó ëå³ñ³å»ï, ¨ гÛáó<br />
ݳ˳ñ³ñÝ»ñÇ ·³Ñ³Ï³ñ·áõ٠س-<br />
ÙÇÏáÝÛ³ÝÝ»ñÇÝ Ñ³ëï³ï»É ï³Éáí<br />
5–ñ¹ ï»ÕáõÙ` í»ñ³¹³ñÓÝ»É ¿ ïí»É<br />
γÙë³ñ³Ï³ÝÝ»ñÇó áõ ²Ù³ïáõÝÇ-<br />
Ý»ñÇó ѳñùáõÝÇë ·ñ³íí³Í ïÇñáõÛÃÝ»ñÁ:<br />
ê³Ñ³Ï ² ä³ñèÁ ݳ¨<br />
ìé³Ù lV–Ç ³éç¨ ÙÇçÝáñ¹»É ¨ µ³ñ»-<br />
ɳí»É ¿ ïí»É ϳɳÝí³Í Êáëñáí lV<br />
ó·³íáñÇ íÇ׳ÏÁ:<br />
ê³Ñ³Ï ² ä³ñèÁ Áëï ³Ù»Ý³Û-<br />
ÝÇ ½áñ³ÏÇó »Õ³í Ø»ëñáå سßïáóÇ<br />
ÏáÕÙÇó ѳۻñ»Ý ·ñ»ñÇ ëï»ÕÍÙ³ÝÁ<br />
(405): ê³Ñ³ÏÇ ¨ سßïáóÇ ç³Ýù»-<br />
ñáí г۳ëï³ÝáõÙ ëϽµÝ³íáñí»ó<br />
Ñ³Û ·ÇñÝ áõ ·ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ, ѳÛ<br />
ÅáÕáíáõñ¹Á Ó»éù µ»ñ»ó ·áÛ³Ù³ù³éÙ³Ý,<br />
Ùß³ÏáõóÛÇÝ ½³ñ·³óÙ³Ý<br />
½áñ»Õ Ïéí³ÝÝ»ñ, Ó¨³íáñí»ó ѳÛáó<br />
É»½íÇ ·ñ³Ï³Ý ëϽµÝ³÷áõÉÁ` ¹³ë³Ï³Ý<br />
ѳۻñ»ÝÁ, ³ÝݳËÁÝóó í»-<br />
ñ»Éù ³åñ»ó »ñÏñÇ Ñá·¨áñ ÏÛ³ÝùÁ,<br />
Ð³Û ³é³ù»É³Ï³Ý »Ï»Õ»óÇÝ ³í»ÉÇ<br />
ϳåí»ó ѳñ³½³ï ÅáÕáíñ¹Ç Ñ»ï ¨<br />
è³ÏáË»ó í»ñ»ÉùÇ Ýáñ ÷áõÉ: ê³Ñ³-<br />
ÏÇ ¨ سßïáóÇ ç³Ýù»ñáí »ñÏñáõÙ<br />
ëï»ÕÍí»ó Ïñó–Éáõë³íáñ³Ï³Ý<br />
ɳÛÝ ó³Ýó, ì³Õ³ñß³å³ï Ù³Ûñ³ù³Õ³ùáõÙ<br />
ÑÇÙÝí»ó áõëáõÙݳ·Çï³-<br />
Ï³Ý Ï»ÝïñáÝ, áñï»Õ å³ïñ³ëïáõÙ<br />
¿ÇÝ ù³ñá½ÇãÝ»ñ ¨ áõëáõóÇãÝ»ñ`<br />
»Ï»Õ»óÇÝ»ñÇ áõ ¹åñáóÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ:<br />
ê³Ñ³Ï ² ä³ñèÁ ¹³ë³í³Ý¹áõÙ ¿ñ<br />
205
Change language