Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë ¸³íÇÃ<br />
¸ ì³Õ³ñß³å³ïóáõ Ññ³Å³ñ³-<br />
ϳÝÇó Ñ»ïá í³ñ»É ¿ ϳÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÇ<br />
·áñÍ»ñÁ: »¨ 1628–Ç ëϽµÇó<br />
ÑÇß³ï³Ïí»É ¿ áñå»ë §ÁÝïñ»³É ϳ-<br />
ÃáÕÇÏáë¦, ë³Ï³ÛÝ å³ßïáݳå»ë<br />
ûÍí»É ¿ 1629–Ç ÑáõÝí³ñÇ 13–ÇÝ:<br />
ÜáõÛÝ Ãí³Ï³ÝÇÝ å³ñëÇó ê»ýÇ ß³-<br />
ÑÇó ëï³ó»É ¿ Çñ ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý<br />
ѳëï³ïÙ³Ý ¨ ê. ¾çÙdzÍÝÇ í³ÝùÇ<br />
å³ñïù»ñÇ ½ÇçÙ³Ý Ññáí³ñï³Ï-<br />
Ý»ñ: ²ß³Ï»ñïÝ»ñÇ ¨ Ñ»ï¨áñ¹Ý»ñÇ<br />
(öÇÉÇåáë ²Õµ³Ï»óÇ, ʳã³ïáõñ<br />
λë³ñ³óÇ, Ü»ñë»ë ØáϳóÇ, äáÕáë<br />
ØáϳóÇ, ºë³ÛÇ Î³ñ׳í³Ý»óÇ ¨<br />
³ÛÉÝ) Ñ»ï í»ñ³Ï»Ý¹³Ý³óñ»É ¿ ²-<br />
ñ¨»ÉÛ³Ý Ð³Û³ëï³ÝÇ Ùß³ÏáõóÛÇÝ,<br />
ÏñóϳÝ, Éáõë³íáñ³Ï³Ý ¨ ·ñ³-<br />
Ï³Ý ÏÛ³ÝùÁ: ì»ñ³óñ»É ¿ ³Ãáé³ÏÇó<br />
ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý ÇÝëïÇïáõïÁ, í»-<br />
ñ³Ï³Ý·Ý»É ϳÃáÕÇÏáëÇ ÁÝïñáíÇáõÃÛ³Ý<br />
ëϽµáõÝùÁ, µ³ñÓñ³óñ»É<br />
ϳÃáÕÇÏáë³Ï³Ý Çß˳ÝáõÃÛ³Ý Ñ»-<br />
ÕÇݳÏáõÃÛáõÝÁ, »Õ»É гÛáó »Ï»Õ»-<br />
óáõ ³ÝÓÝí»ñ µ³ñ»Ýáñá·ÇãÁ: ´³ñ»-<br />
ϳñ·»É áõ ϳéáõó»É ¿ µ³½Ù³ÃÇí »-<br />
ϻջóÇÝ»ñ áõ í³Ýù»ñ, ÇÝãå»ë ÇÝùÝ<br />
¿ ѳí³ëïáõÙ` §»Ï»Õ»óÇë »ñ»ùѳñÇõñ<br />
ϳ٠ãáñëѳñÇõñ¦: ²ÝÓݳϳÝ<br />
³Ý¹áõÉ ç³Ýù»ñáí ϳñáÕ³ó»É ¿ ûë-<br />
Ù³ÝÛ³Ý ·»ñáõÃÛáõÝÇó ³½³ï»É 3 ѳ-<br />
½³ñ Ñá·áõ ¨ Ñ»ï í»ñ³¹³ñÓÝ»É ²-<br />
ñ¨»ÉÛ³Ý Ð³Û³ëï³Ý:<br />
Æñ Éáõë³íáñ³Ï³Ý, »Ï»Õ»ó³ßÇ-<br />
Ý³Ï³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ų-<br />
ٳݳϳÏÇóÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó Øáíë»ë <br />
î³Ã¨³óÇÝ ³Ýí³Ýí»É ¿ §ºñÏñáñ¹<br />
Èáõë³íáñÇã гÛáó¦: ºí å³ï³Ñ³-<br />
Ï³Ý ã¿ ²é³ù»É ¸³íñÇÅ»óáõ` Ýñ³Ý<br />
ïí³Í ·Ý³Ñ³ï³Ï³ÝÁ. §Øáíë¿ë γ-<br />
ÃáÕÇÏáëÝ Ç êÇõÝ»³ó ³ß˳ñÑ¿Ý, áñ<br />
»Õ»õ Ýáñá·áÕ ê. ¾çÙdzÍÝǦ:<br />
Øáíë»ë î³Ã¨³óÇÝ ½µ³Õí»É ¿<br />
ݳ¨ Ù³ï»Ý³·ñáõÃÛ³Ùµ, Ñ»ÕÇݳϻÉ<br />
¿ ÃÕûñ ¨ ÙÇ àÕµ: Æ ïñÇïáõñ Çñ ³Ý-<br />
ËáÝç ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý` ³ñųݳó»É<br />
¿ ³½·³ÛÇÝ–»Ï»Õ»ó³Ï³Ý ëñµÇ Éáõë³åë³ÏÇ:<br />
سѳó»É ¿ 55–³ÙÛ³ ѳë³ÏáõÙ<br />
ϳñ×³ï¨ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÇó Ñ»ïá:<br />
سÑí³Ý Ù³Ñ×áõÙ Ññ³Ñ³Ý·»É ¿, áñ<br />
Çñ»ÝÇó Ñ»ïá ϳÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³Ñ<br />
µ³ñÓñ³Ý³ öÇÉÇåáë ²Õµ³Ï»óÇÝ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ<br />
Øáíë»ë î³Ã¨³óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿<br />
öÇÉÇåáë ² ²Õµ³Ï»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. §Ä³Ù³Ý³Ï³·-<br />
ñáõÃÇõÝ ñÇ·áñ í³ñ¹³å»ïÇ Î³Ù³-<br />
Ë»óõáÛ Ï³Ù ¸³ñ³Ý³ÕóõáÛ¦, ºñáõë³-<br />
Õ»Ù, 1915: ²ÏÇÝÛ³Ý Ü., Øáíë»ë γÃá-<br />
ÕÇÏáë î³Ã¨³óÇ, ìÇ»Ýݳ, 1936: ²é³ù»É<br />
¸³íñÇÅ»óÇ, Çñù å³ïÙáõû³Ýó, º-<br />
ñ¨³Ý, 1990: ²Ù³ïáõÝÇ Î., Øáíë»ë <br />
î³Ã¨³óÇ Ï³ÃáÕÇÏáë ¾çÙdzÍÝÇ, ì»Ý»-<br />
ïÇÏ, 1992: úñÙ³ÝÛ³Ý Ø. ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ´, ê. ¿çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
ºìàð îºð–ì²ð¸²ÜÚ²Ü<br />
ØàôÞº ² ²ÚȲ´ºðòÆ<br />
(526–534)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 526–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ê³Ùáõ»É ² ²ñÍÏ»óáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., Îáï³ÛùÇ ·³í³éÇ<br />
²Ûɳµ»ñù ·ÛáõÕáõÙ: سѳó»É<br />
¿ 534–ÇÝ ¸íÇÝáõÙ:<br />
Øáõß» ² ²Ûɳµ»ñóáõ ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý<br />
ųٳݳϳßñç³Ýáõ٠ѳßïáõÃÛ³Ý<br />
å³Ûٳݳ·Çñ ¿ ÏÝùí»É<br />
ä³ñëϳëï³ÝÇ ¨ ´Ûáõ½³Ý¹Ç³ÛÇ ÙÇ-<br />
178
Change language