Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
êîºö²Üàê ² ¸ìܺòÆ<br />
(788–790)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 788–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ºë³ÛÇ ² ºÕÇå³ïñáõß»-<br />
óáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ¨ í³ÛñÁ ³ÝÑï., ٳѳó»É<br />
¿ 790–ÇÝ ¸íÇÝáõÙ: ²Ù÷á÷í»É<br />
¿ ¸íÇÝáõÙ ·ïÝíáÕ Ð³Ûáó ϳÃá-<br />
ÕÇÏáëÝ»ñÇ Ñ³Ý·ëï³ñ³ÝáõÙ:<br />
ºë³ÛÇ ² ºÕÇå³ïñáõß»óáõ Ù³-<br />
ÑÇó Ñ»ïá гÛáó »Ï»Õ»óáõÙ ëï»ÕÍí»É<br />
¿ñ ã³÷³½³Ýó ˳éݳß÷áà Ç-<br />
ñ³íÇ׳Ï: ú·ïí»Éáí ϳÃáÕÇÏáë³-<br />
Ï³Ý ³ÃáéÇ ³Ýï»ñáõÝã íÇ׳ÏÇó`<br />
¸íÇÝáõÙ ÝëïáÕ êáõɳÛÙ³Ý áëïÇ-<br />
ϳÝÁ óáõó³Ï³·ñ»É, ³å³ óɳ-<br />
Ý»É ¿ ѳÛñ³å»ï³ÝáóÇ Ã³ÝϳñÅ»ù<br />
ëå³ëùÝ»ñÝ áõ Çñ»ñÁ, ½³íÃ»É »Ï»-<br />
Õ»óáõÝ å³ïϳÝáÕ µ³½Ù³ÃÇí ·Ûáõ-<br />
Õ»ñ:<br />
²ÛëåÇëÇ å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ 788–ÇÝ<br />
ϳÃáÕÇÏáë ¿ ÁÝïñí»É êï»÷³Ýáë ²<br />
¸íÝ»óÇÝ: Þ³ï ϳñ×³ï¨ ¿ »Õ»É<br />
êï»÷³Ýáë ² ¸íÝ»óáõ ѳÛñ³å»-<br />
ïáõÃÛáõÝÁ, áñÇ Ñ»ï¨³Ýùáí ¿É ãÇ Ï³ñáÕ³ó»É<br />
³ñ¹Ûáõݳí»ï ·áñÍáõÝ»áõ-<br />
ÃÛáõÝ Í³í³É»É: ´³½Ù³ÙÛ³ Í»ñáõÝÇ-<br />
Ý»ñÇ Ñ³çáñ¹³µ³ñ ÁÝïñí»ÉÁ, ³Ýßáõßï,<br />
áñ¨¿ å³ï׳é áõÝ»ñ. Ñݳñ³íáñ<br />
¿, áñ ¹Åí³ñÇÝ Ï³óáõÃÛ³Ý å³Û-<br />
Ù³ÝÝ»ñáõÙ ·áñÍáõÝÛ³ ³ÝÓÇÝù Ëáõë³÷áõÙ<br />
¿ÇÝ å³ßïáÝÇó, ϳÙ` êáõ-<br />
ɳÛÙ³Ý áëïÇϳÝÁ, áñ å³ßïáݳí³ñáõÙ<br />
¿ñ ³Û¹ ųٳݳϳßñç³-<br />
ÝáõÙ, Í»ñáõÝÇÝ»ñÇÝ å³ßïáÝ ßÝáñ-<br />
Ñ»Éáõ ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝ ¿ñ í³ñáõÙ,<br />
áñå»ë½Ç ϳÃáÕÇÏáë ѳëï³ï»Éáõ<br />
ѳٳñ ïñíáÕ Ï³ß³éùÁ ϳÙ<br />
µéÝÇ í׳ñáõÙÁ µ³½Ù³å³ïÏ»Éáõ ³-<br />
éÇÃÝ»ñ ÉÇÝÇ: àëïÇϳÝÁ êï»÷³Ýáë<br />
² ¸íÝ»óáõÝ Ï³ÃáÕÇÏáë ¿ ׳ݳã»É<br />
ÙdzÛÝ Ù»Í ·áõÙ³ñ ëï³Ý³Éáõó Ñ»-<br />
ïá: ê³Ï³ÛÝ êï»÷³Ýáë ² ¸íÝ»óÇÝ<br />
ϳñáÕ³ó»É ¿ ÷ñϳ·ÇÝ í׳ñ»É ¨<br />
Ñ»ï ëï³Ý³É »Ï»Õ»óáõÝ å³ïϳÝáÕ<br />
·ÛáõÕ»ñÝ áõ ϳÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÇ Çñ»-<br />
ñÁ, ³½³ï»É ·ñ³í ¹ñí³Í ϳÉí³Íù-<br />
Ý»ñÁ:<br />
ä³ïÙáõÃÛ³Ý Ù»ç êï»÷³Ýáë ²<br />
¸íÝ»óáõ ³ÝáõÝÁ ÑÇß³ï³ÏíáõÙ ¿ áñå»ë<br />
§µ³ÝǵáõÝ ¨ Ñ³ë ³Ù»Ý³ÛÝÇ Ç-<br />
Ù³ëï³ëÇñ³Ï³Ý ¨ ·ñ³Ù³ïÇÏáë ³-<br />
ñáõ»ëïÇó¦, ÇÝãå»ë ݳ¨ §Ñ³Ý¹»ñÓ<br />
Ñá·»õáñ³Ï³Ý ³é³ùÇÝáõû³Ùµ¦<br />
Ñéã³Ïí³Í ³ÝÓݳíáñáõÃÛáõÝ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ êï»-<br />
÷³Ýáë ² ¸íÝ»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ Ðáí³µ<br />
² ¸íÝ»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. úñÙ³ÝÛ³Ý Ø.,<br />
²½·³å³ïáõÙ, ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ,<br />
2001:<br />
ê²ÂºÜÆÎ ´²´²Ú²Ü<br />
êîºö²Üàê ´ èÞîàôÜÆ<br />
(929–930)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 929–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ÐáíѳÝÝ»ë º ¸ñ³ë˳-<br />
ݳϻñïóáõÝ:<br />
ÌÝ. Ã. ³ÝÑï., èßïáõÝÇù, Ù³-<br />
ѳó»É ¿ 930–ÇÝ ²ÕóٳñáõÙ: ²Ù-<br />
÷á÷í»É ¿ ²ÕóٳñáõÙ:<br />
ºÕ»É ¿ ²ÕóٳñÇ Ùdzµ³Ýáõ-<br />
ÃÛ³Ý ³Ý¹³Ù, èßïáõÝÇù ·³í³éÇ Ñá-<br />
·¨áñ ûÙÇ ³é³çÝáñ¹: ²Ûë ѳݷ³-<br />
Ù³ÝùÁ ÝϳïÇ áõݻݳÉáí ¿, áñ Ø.<br />
228
Change language