Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
ê³ñÏ³í³·Á ûñ³óáõó³ÛÇÝ ÙÇ ù³ÝÇ<br />
µ³ñ»÷áËáõÙÝ»ñ ¿ ³ñ»É, ¨ ¹ñ³Ýù<br />
µáÉáñÝ ¿É ÏÛ³Ýù »Ý Ùï»É ³é³Ýó »-<br />
åÇëÏáåáë³Ï³Ý ÅáÕáíÇ Ñ³ëï³ï-<br />
Ù³Ý: ÆëÏ í³ñ¹³å»ï³ñ³ÝÇ áõëáõÙ-<br />
Ý³Ï³Ý Ýáñ ³ÙµáÕç³Ï³Ý Íñ³·ñáí<br />
¹³ë³·ÇñùÁ ϳñáÕ ¿ñ ϳñÇù áõÝ»-<br />
Ý³É µ³ñÓñ³·áõÛÝ Ñ»ÕÇݳϳíáñ Åá-<br />
ÕáíÇ Ñ³ëï³ïٳݖí³í»ñ³óÙ³Ý: Æ<br />
¹»å, ²Ý³ëï³ë ² ²Ïáé»óáõó ßáõñç<br />
»ñ»ù ¹³ñ ³Ýó ³Û¹ ¹³ë³·ÇñùÁ ϳ-<br />
ÃáÕÇÏáë³ñ³ÝÇ ¹Çí³ÝáõÙ ·ïÝáõÙ ¨<br />
ä»ïñáë ² »ï³¹³ñÓ Ï³ÃáÕÇÏáëÇ<br />
Ù³ëݳÏóáõÃÛ³Ùµ Çñ µáõÝ Ýå³ï³-<br />
ÏÇÝ ¿ ͳé³Û»óÝáõÙ ñÇ·áñ س-<br />
·ÇëïñáëÁ: ²Ûë ³Ù»ÝÇ ÑÇÙ³Ý íñ³<br />
ϳñ»ÉÇ ¿ »½ñ³Ï³óÝ»É, áñ ³Ù»Ý³ÛÝ<br />
ѳí³Ý³Ï³ÝáõÃÛ³Ùµ, ²Ý³ëï³ë ²<br />
²Ïáé»óÇ Ï³ÃáÕÇÏáëÁ Ùï³¹Çñ ¿<br />
»Õ»É Ýáñ áõëáõÙÝ³Ï³Ý ³ÙµáÕç³-<br />
Ï³Ý Íñ³·Çñ Ý»ñ¹Ý»É г۳ëï³ÝÇ<br />
µ³ñÓñ³·áõÛÝ áõëáõÙÝ³Ï³Ý Ñ³Ù³-<br />
ϳñ·áõÙ, ë³Ï³ÛÝ Ýñ³ Ù³ÑÁ ³ÝÑ-<br />
ݳñ ¿ ¹³ñÓÝáõÙ ¹³ë³·ñùÇ Ñ³ëï³ïáõÙÁ:<br />
Æñ ³Ûë Ó»éݳñÏáõÙáí ²Ý³ëï³ë<br />
² ²Ïáé»óÇÝ Çñ³í³Ùµ ϳñáÕ ¿<br />
¹Çïí»É Ù»Í ï»ëɳϳÝáí, ɳÛݳ-<br />
ËáÑ Éáõë³íáñ ·áñÍÇã: ºí ³Ûë å³ï-<br />
Ï»ñÇ Ñ»ï ѳٳÑáõÝã »Ý Øáíë»ë γ-<br />
Õ³Ýϳïí³óáõ ÑáõÛÅ ¹ñí³ï³Ï³Ý<br />
ïáÕ»ñÁ Ýñ³ ѳëó»ÇÝ` §²Õ³õÝÇÝ<br />
ëáõñµ, ëÇõÝÝ »Ï»Õ»óõáÛ, Ù»Í Ð³Ûñ³å»ïÝ<br />
гÛáó` ²Ý³ëï³ë¦:<br />
²Ý³ëï³ë ѳÛñ³å»ïÇ ûñáù »-<br />
Õ»É ¿ ݳ¨ ÙÇ Ý߳ݳϳÉÇ ¹»åù`<br />
Ù³ÑÙ»¹³Ï³Ý êáõñѳÝÇ ¹³ñÓÁ<br />
ùñÇëïáÝ»áõÃÛáõÝ: êáõñѳÝÁ, áñ ³½-<br />
·áõÃÛ³Ùµ å³ñëÇÏ ¿ñ ¨ ³ñù³Û³Ï³Ý<br />
½³ñÙÇó, ½ÇÝíáñ³Ï³Ý ͳé³ÛáõÃÛáõÝ<br />
¿ñ ϳï³ñáõ٠г۳ëï³ÝáõÙ ï»Õ³-<br />
ϳÛí³Í ³ñ³µ³Ï³Ý ½áñ³Ù³ëáõÙ:<br />
»å»ï ÍÝí»É ¨ ¹³ëïdzñ³Ïí»É ¿ñ<br />
áñå»ë Ù³ÑÙ»¹³Ï³Ý, ݳ ÇÝùݳϳÙ<br />
¿ ·³ÉÇë ùñÇëïáÝ»áõÃÛ³Ý, ¹ÇÙáõÙ<br />
гÛáó ÇßË³Ý ñÇ·áñ سÙÇÏáÝÛ³-<br />
ÝÇÝ ¨ í»ñçÇÝÇë ÏÝù³Ñ³ÛñáõÃÛ³Ùµ áõ<br />
²Ý³ëï³ë ² ²Ïáé»óÇ Ï³ÃáÕÇÏáëÇ<br />
Ó»é³Ùµ ÙÏñïíáõÙ ¨ ëï³ÝáõÙ ¿ ¸³íÇÃ<br />
³ÝáõÝÁ: 30 ï³ñÇÝ»ñ ˳ճÕ<br />
³åñ»Éáí ǵñ¨ µ³ñ»å³ßï ùñÇëïáÝÛ³`<br />
ݳ ÏÛ³ÝùÝ ³í³ñïáõÙ ¿ ݳ-<br />
ѳï³ÏáõÃÛ³Ùµ` ѳÝáõÝ ùñÇëïá-<br />
Ý»³Ï³Ý ѳí³ïùÇ: Ð³Û »Ï»Õ»óÇÝ<br />
Ýñ³Ý ¸³íÇà ¸íÝ»óÇ ³Ýí³Ùµ ¹³ë»É<br />
¿ ëñµ»ñÇ ß³ñùÁ:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ ²Ý³ëï³ë<br />
² ²Ïáé»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É ¿ Æëñ³-<br />
Û»É ² àÃÙë»óÇÝ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ÐáíѳÝÝ»ë ¸ñ³ë-<br />
˳ݳϻñïóÇ, гÛáó å³ïÙáõÃÛáõÝ, º-<br />
ñ¨³Ý, 1996: úñٳݳÛÝ Ø., ²½·³å³ïáõÙ,<br />
ѳï. ², ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001: س-<br />
èáëÛ³Ý ²., ²Ý³Ýdz ÞÇñ³Ï³óáõ<br />
§øÝÝÇÏáÝÁ¦, ï»°ë §Èñ³µ»ñ¦ ² (ѳë³ñ³Ï.<br />
·Çï.), 2002, ¹ 7, 8: ì³ñ¹³ÝÛ³Ý<br />
ì., гÛáó »Ï»Õ»óÇÝ í³Õ ÙÇçݳ¹³ñÇ<br />
ù³Õ³ù³Ï³Ý ˳ãáõÕÇÝ»ñáõÙ, ºñ¨³Ý,<br />
2005:<br />
ðÆàð ´ðàôîÚ²Ü<br />
²è²øºÈ ϳÃáÕÇÏáë,<br />
³Ãáé³ÏÇó ñÇ·áñ Ä´<br />
ì³Õ³ñß³å³ïóáõ<br />
(1576–1590)<br />
²êäàôð²Îºê ²<br />
زܲ¼ÎºðîòÆ<br />
(381–386)<br />
F³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 381–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ¼³í»Ý ² سݳ½Ï»ñïóáõÝ:<br />
19
Change language