Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
гÛáó ϳÃáÕÇÏáë: 1147–Çó ÙÇÝã¨<br />
ÏÛ³ÝùÇ í»ñçÁ ݳ ³åñ»É ¨ ëï»Õͳ-<br />
·áñÍ»É ¿ ·É˳íáñ³å»ë §¹ñ³Ëï³-<br />
µáõÕË º÷ñ³ï ·»ïÇ ³÷Çݦ, ÐéáÙ-<br />
Ïɳ ³Ùñáó–ù³Õ³ùáõÙ, áõëïÇ Ïáãí»É<br />
¿ ݳ¨ ÎɳۻóÇ: ÈÇÝ»Éáí »ñ³Åßï³Ï³Ý<br />
³ñí»ëïÇ Ù»Í Ýáñá·Çã`<br />
í³ëï³Ï»É ¿ ºñ·»óáÕ å³ïí³ïÇï-<br />
ÕáëÁ:<br />
Ü»ñë»ë ÞÝáñѳÉÇÝ Å³Ù³Ý³Ï³-<br />
ÏÇóÝ»ñÇ Ñ³Ùá½Ù³Ùµ áã ÙdzÛÝ Ñ³Û,<br />
³Ûɨ ÑáõÛÝ ¨ ³ëáñÇ í³ñ¹³å»ïÝ»-<br />
ñÇó ³é³í»É ¿ñ ÇÙ³ëïáõÃÛ³Ùµ, ¨<br />
Ýñ³ ѳٵ³íÁ ï³ñ³Íí³Í ¿ñ µáÉáñ<br />
³½·»ñÇ Ù»ç: XVll ¹³ñÇ Ï³ÃáÉÇÏ<br />
³ëïí³Í³µ³Ý ÎÕ»Ù»ë ³É³ÝáëÇ<br />
·Ý³Ñ³ïáõÙáí` §»ñ³å³Ûͳé Ù»Í<br />
í³ñ¹³å»ï Ü»ñë»ë ÎɳۻóÇÝ, áñÇÝ<br />
ѳۻñÁ ׳ݳãáõÙ ¨ ÁݹáõÝáõÙ »Ý<br />
ǵñ¨ ÑáíÇí ¨ Çñ»Ýó »Ï»Õ»óáõ ѳëï³ïÇã,<br />
ٻͳÑéã³Ï µ³Ý³ëï»ÕÍ »-<br />
Õ³í` µáÉáñÇó µ³ñÓñ, ¨ ï³Õ³ã³-<br />
÷³Ï³Ý ³ñí»ëïÇ Ù»ç ³ÛÝù³Ý<br />
ÑÙï³ó³í, áñ ³ñųÝÇ ¿ ѳٳñí»É<br />
ÉÇÝ»Éáõ É³í³·áõÛÝÁ áã ÙdzÛÝ Ñ³Û»-<br />
ñÇ, ³Ûɨ ÑáõÛÝ»ñÇ áõ ɳïÇݳóáó<br />
ßñç³ÝáõÙ:<br />
²Ý³ÝáõÝ í³ñù³·ñÇ Ñ³í³ëï-<br />
ٳٵ` ï³Ï³íÇÝ áõëáõÙݳéáõÃÛ³Ý<br />
ï³ñÇÝ»ñÇÝ Ü»ñë»ëÁ §Ù»ÏÝáõÙ ¿ñ<br />
ê. ñùÇ Ëáñ³·áõÛݦ Ùïù»ñÁ, ÇëÏ<br />
í³ñ¹³å»ï³ó ¹³ëÁ ÑdzÝáõÙ ¿ñ<br />
Ýñ³ §ù³ç³Ïáñáí ÇÙ³ëïáõÃÛ³Ùµ¦:<br />
γÃáÕÇÏáë »Õµ³ÛñÁ »ñÇï³ë³ñ¹<br />
Ñá·¨áñ³Ï³ÝÇÝ Ñ³ÝÓݳñ³ñáõÙ<br />
¿ ·áñͳ¹ñ»É §²ëïí³Í³ÛÇÝ<br />
ßÝáñÑùÁ ¨ ѳٳÉñ»É »Ï»Õ»óáõ ϳñ-<br />
·»ñÇ Ã»ñÇݦ: ºí ݳ ëÏëáõÙ ¿ §»ñ·»É<br />
Ñá·¨áñ–å³ßï³ÙáõÝù³ÛÇÝ »ñ·»ñ, »-<br />
ϻջó³Ï³ÝÝ»ñÇÝ ëáíáñ»óÝáõÙ Ñá-<br />
·¨áñ áõ Ù³ñÙݳíáñ ëñµáõÃÛ³Ùµ ϳï³ñ»É<br />
ëáõñµ ËáñÑáõñ¹Ý»ñÁ, ½³ñ-<br />
¹³ñáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÛ³Ûó »Ï»Õ»óÇÝ<br />
³ÝûñÇ Ñ³Ù³ÉñáõÙáí... :<br />
Ðá·¨áñ »ñ·»ñáí ¨ ù³Õóñ³Ýí³·<br />
»Õ³Ý³ÏÝ»ñáí í³Û»Éã³óÝáõÙ ¿ êáõñµ<br />
ä³ï³ñ³·Ç »ñ·»ñÁ¦, áñå»ë½Ç<br />
áõÝÏݹÇñÝ»ñÁ, Ý»ñϳ ÉÇÝ»Éáí å³Û-<br />
ͳé ëå³ë³íáñáõÃÛ³Ý, Ýñµ³Ý³Ý<br />
½·³Û³Ï³Ý ï»ëáÕáõÃÛ³Ùµ, ѳëÝ»Ý<br />
ÇٳݳÉÇ ¹Çï³íáñáõÃÛ³Ý: ܳ Ñ»-<br />
ï¨áճϳÝáñ»Ý Ù»Ïݳµ³ÝáõÙ ¿ »-<br />
ϻջóáõ ϳñ·»ñÁ, µ³ó³Ñ³ÛïáõÙ<br />
ݳËÝÇÝ»ñÇ ë³ÑÙ³Ý³Í ïáÝ»ñÇ<br />
å³ï׳éÝ»ñÁ, ß³ñ³¹ñáõÙ áõÕÕ³-<br />
÷³é ѳí³ïÁ, óñ·Ù³ÝáõÙ–ËÙµ³-<br />
·ñáõ٠ϳñ¨áñ ³ëïí³Í³µ³Ý³Ï³Ý<br />
áõ ëñµ³Ëáë³Ï³Ý µÝ³·ñ»ñ:<br />
²ñ¹»Ý ׳ݳãí³Í ³ëïí³Í³-<br />
µ³Ý Ü»ñë»ë ÞÝáñѳÉÇÝ Ï³ñ¨áñ ¹»ñ<br />
¿ ˳ճó»É ѳۖ³ëáñ³Ï³Ý »Ï»Õ»-<br />
ó³Ï³Ý ï³ñ³Ó³ÛÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ѳñ-<br />
ûÉáõ ·áñÍáõÙ:<br />
192