Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
å»ïáõû³Ý¦ ·ÇñùÁ ųٳݳÏÇÝ Ç-<br />
ñ³í³Ùµ ѳٳñí»É ¿ ùñÇëïáÝ»³-<br />
Ï³Ý í³ñ¹³å»ïáõÃÛ³Ý ³éÓ»éÝ ¹³ë³·Çñù:<br />
سïûáë ² Îáëï³Ý¹ÝáõåáÉë»-<br />
óÇÝ ³é³í»É ѳÛïÝÇ ¿ §´³ñÇ Ù³ñ¹ ¨<br />
µ³ñÇ ùñÇëïáÝÛ³¦ ·ñùáí, áñÁ ѳ-<br />
ϳ׳éáõÃÛáõÝ ¿ µáÕáù³Ï³ÝÝ»ñÇ ¨<br />
ϳÃáÉÇÏÝ»ñÇ ¹»Ù:<br />
γÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÇÝ Ø³ï-<br />
ûáë ² Îáëï³Ý¹ÝáõåáÉë»óáõÝ Ñ³çáñ¹»É<br />
¿ ¨áñ· ¸ Îáëï³Ý¹ÝáõåáÉë»óÇ<br />
ø»ñ»ëï»×Û³ÝÁ:<br />
ºñÏ»ñ. ÊáñÑñ¹³ÍáõÃÇõÝ ßÝáñѳó<br />
»õ Ý߳ݳó »õ ËáñÑñ¹áó øñÇëïáÝ¿³-<br />
Ï³Ý êáõñµ ºÏ»Õ»óõáÛ: Æ å¿ïë áõÕÕ³-<br />
÷³é Ù³ÝϳÝó ÝáñÇÝ, ¼ÙÛáõéÝdz, 1842;<br />
Î. äáÉÇë, 1847, 1848; ÂÇýÉÇë, 1863: ÎáÝ-<br />
¹³Ï å³ïñdzñù³Ï³Ý »õ ϳÝáݳ·Çñù<br />
ѳñë³Ý»³ó, áñ ѳëï³ï»ó³õ Ûû·áõï<br />
³½·Çë, Î. äáÉÇë, 1848: гݹÇë³ñ³Ý<br />
áõÕÕ³÷³éáõû³Ý ºÏ»Õ»óõáÛÝ Ð³Û³ëï³Ý»³Ûó,<br />
Î. äáÉÇë, 1848, 1854; ÂÇý-<br />
ÉÇë, 1860: ´³ñÇ Ù³ñ¹ »õ µ³ñÇ ùñÇëïá-<br />
Ý»³Û, Î. äáÉÇë, 1856; ÂÇýÉÇë, 1860: ̳-<br />
ÝûÃáõÃÇõÝ Ç í»ñ³Û Ù³ë³Ýó ëñµáó, ì³-<br />
Õ³ñß³å³ï, 1861: гëï³ïáõÃÇõÝ<br />
ëïáñ³·ñáõû³Ý ¸³ß³Ýó ÃÕÃáÛÝ, ØáëÏí³,<br />
1861: лñùáõÙÝ ½ËݹÇñ í³Ûñ³µ³-<br />
Ýáõû³Ýó áÙ³Ýó Ù»ñ³½Ý»³Û ïϳñ³-<br />
ÙÇï ³ÝÓ³Ýó, ØáëÏí³, 1861: àõÕ»óáÛó<br />
ùñÇëïáÝ¿³Ï³Ý áõÕÕ³÷³é í³ñ¹³å»-<br />
ïáõû³Ý, ØáëÏí³, 1861: гۻÉÇ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ<br />
ßÝáñѳó, ÂÇýÉÇë, 1862: ¸ÇïáÕáõÃÇõÝ<br />
×ßÙ³ñïáõû³Ý ê. ²õ»ï³ñ³ÝÇÝ<br />
ÚÇëáõëÇ øñÇëïáëÇ, ÂÇýÉÇë,<br />
1863: Ü»ñ³ÍáõÃÇõÝ ³ëïáõ³Í³µ³Ý³-<br />
Ï³Ý ·Çï»É»³ó, ÞáõßÇ, 1863: ê˳ÉÙáõÝù<br />
¸³ë³ï»ïñÇÝ Ù»ÏÝáõû³Ý ËáñÑñ¹áÛ »õ<br />
³ñ³ñáÕáõû³Ýó êñµáÛ ä³ï³ñ³·ÇÝ,<br />
ïå»ÉáÛ Ç Â¿á¹áëdz, ì³Õ³ñß³å³ï,<br />
1863: ²é³çÝáñ¹ Éáõë³ß³õÇÕ ×³Ý³å³ñÑÇÝ<br />
Û³õÇï»Ý³Ï³Ý ϻݳó, ì³Õ³ñß³å³ï,<br />
1864:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. ä»ñå»ñÛ³Ý ².,<br />
ä³ïÙáõÃÇõÝ Ð³Ûáó, Î. äáÉÇë, 1871: úñ-<br />
Ù³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ, ѳï. ,<br />
ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001: Òóíÿí Â. Ã., Ý÷ìèàäçèíñêèé<br />
ïðåñòîë (XlX–íà÷. XX<br />
ââ.), Åðåâàí, 2001.<br />
²ì² вðàôÂÚàôÜÚ²Ü<br />
زîºàê ´<br />
Îàêî²Ü¸ÜàôäàÈêºòÆ<br />
ƼØÆðÈÚ²Ü<br />
(1908–1910)<br />
AٻݳÛÝ Ð³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë<br />
1908–Çó:гçáñ¹»É ¿ ØÏñïÇã ²<br />
ì³Ý»óÇ ÊñÇÙÛ³ÝÇÝ:<br />
ÌÝí»É ¿ 1845–Ç ÷»ïñí³ñÇ<br />
12–ÇÝ Î. äáÉëáõÙ, ٳѳó»É<br />
1910–Ç ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 11–ÇÝ ì³-<br />
Õ³ñß³å³ïáõÙ: ²Ù÷á÷í»É ¿<br />
سÛñ î³×³ñÇ µ³ÏáõÙ:<br />
ܳËÝ³Ï³Ý áõëáõÙÝ ëï³ó»É ¿<br />
Î. äáÉëÇ ä»½×Û³Ý, ³å³` áõÙ ³-<br />
÷áõÇ í³ñųñ³ÝÝ»ñáõÙ:<br />
1862–ÇÝ áõëáõóã³Ï³Ý å³ßïáÝ ¿<br />
ëï³ó»É ØÇç³·ÛáõÕÇ ê. ²ëïí³Í³-<br />
ÍÇÝ »Ï»Õ»óáõÙ: ØÇ ù³ÝÇ ï³ñÇ Ñ»-<br />
ïá äáÕáë å³ïñdzñùÇ Ññ³Ù³Ýáí<br />
ë³ñÏ³í³· ¿ Ó»éݳ¹ñí»É` Ó»é³Ùµ<br />
ÐáíѳÝÝ»ë »åÇëÏáåáë γåáõïÇÏ-<br />
Û³ÝÇ: 1869–ÇÝ ÝáõÛÝ »åÇëÏáåáëÁ<br />
Ýñ³Ý Ïáõë³ÏñáÝ ¿ Ó»éݳ¹ñ»Éª سï-<br />
ûáë ³ÝáõÝáí: سïûáë ƽÙÇñÉÛ³-<br />
ÝÇ ÇÙ³ó³Ï³Ý ϳñáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ<br />
Ýϳï»Éáíª ÊñÇÙÛ³Ý Ð³ÛñÇÏ å³ïñdzñùÁ<br />
Ýñ³Ý Ññ³íÇñ»É ¿ å³ïñdzñù³ñ³Ýª<br />
áñå»ë Çñ ³ÝÓݳϳÝ<br />
ù³ñïáõÕ³ñ:<br />
160
Change language