Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ÇëÏ ÜáñÇÝ êñµáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ²ñ³ñ³ïÛ³Ý<br />
гÛñ³å»ï³Ï³Ý ûÙÇ ÷á-<br />
˳Ýáñ¹áõÃÛ³Ý ï³ñÇÝ»ñÇÝ ÑÇÙÝí³Í<br />
ì³½·»ÝÛ³Ý ¹åñ³ÝáóÁ ¹³ñ-<br />
Ó³í Ýñ³ Ù³ëݳ×ÛáõÕÁ:<br />
ì»Ñ³÷³é гÛñ³å»ïÁ, ϳñ¨áñ»Éáí<br />
í³Ý³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ ¹³ñ³íáñ<br />
³í³Ý¹áõÛÃÝ»ñÇ í»ñ³Ï³Ý·ÝáõÙÁ,<br />
½·³ÉÇ ç³Ýù»ñ ¿ ·áñͳ¹ñáõÙ í³-<br />
Õáõó Ç í»ñ ÷³Ïí³Í í³Ý³Ï³Ý ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ<br />
í»ñ³µ³ó»Éáõ áõÕ-<br />
ÕáõÃÛ³Ùµ: ì³Ý³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ í»ñ³-<br />
ѳëï³ïáõÙÝ ³ñ¹»Ý Çñ³Ï³Ýáõ-<br />
ÃÛáõÝ ¿ ¹³ñÓ»É »Õ³ñ¹Ç, Êáñ íÇñ³åÇ,<br />
ê. ³Û³Ý», ê. ÐéÇ÷ëÇÙ» í³Ýù»-<br />
ñáõÙ:<br />
³Ñ³Ï³ÉáõÃÛ³Ý ³é³çÇÝ ÇëÏ<br />
ï³ñáõÙ ì»Ñ³÷³é гÛñ³å»ïÁ<br />
سÛñ ²ÃáéÇ §²É»ù ¨ سñÇ Ø³ÝáõÏ-<br />
۳ݦ ·³ÝÓ³ï³ÝÁ ÑÇÙÝ»É ¿ ³ñ»-<br />
·ÇÝ ²–Ç ³Ýí³Ý ²ëïí³Í³µ³Ý³-<br />
ϳݖѳ۳·Çï³Ï³Ý ·Çï³Ï³Ý<br />
Ï»ÝïñáÝÁ, áñÇ Ý³Ë³Ó»éÝáõÃÛ³Ùµ<br />
ϳ½Ù³Ï»ñåíáõÙ »Ý ·Çï³ÅáÕáí-<br />
Ý»ñ, å³ïñ³ëïíáõÙ ¨ Ññ³ï³ñ³ÏíáõÙ<br />
»Ý ³ëïí³Í³µ³Ý³Ï³Ý ¨ ѳ۳-<br />
·Çï³Ï³Ý áõëáõÙݳëÇñáõÃÛáõÝÝ»ñ:<br />
³ñ»·ÇÝ ´ Ü»ñëÇëÛ³ÝÇ ç³Ýù»-<br />
ñáí г۳ëï³ÝáõÙ ¨ ê÷ÛáõéùáõÙ ûÍí»É<br />
»Ý Ýáñ³Ýáñ »Ï»Õ»óÇÝ»ñ, ¹ñí»É<br />
»Ý Ýáñ »Ï»Õ»óÇÝ»ñÇ ÑÇÙù»ñ: سÛñ<br />
²Ãáé êáõñµ ¾çÙdzÍÝÇ ï³ñ³ÍùáõÙ<br />
ùñÇëïáÝ»áõÃÛáõÝÁ г۳ëï³ÝÇ å»-<br />
ï³Ï³Ý ÏñáÝ Ñéã³Ï»Éáõ 1700–³ÙÛ³-<br />
ÏÇ ³éÃÇí ϳéáõóí»É ¿ ê. ¾çÙdzÍÝÇ<br />
Ýáñ ·É˳íáñ ÙáõïùÁ, áñÁ ÏñáõÙ ¿<br />
ê. ñÇ·áñ Èáõë³íáñãÇ ³ÝáõÝÁ, ¨<br />
´³ó Ëáñ³ÝÁ, áñï»Õ 2001–Ç ë»åï»Ùµ»ñÇ<br />
22–ÇÝ ³ñ»·ÇÝ ´ Ü»ñëÇë-<br />
Û³ÝÇ Ñ³Ý¹Çë³å»ïáõÃÛ³Ùµ ï»ÕÇ<br />
áõÝ»ó³í ¹³ñÇ áõ ѳ½³ñ³ÙÛ³ÏÇ ³-<br />
é³çÇÝ ØÛáõéáÝûñÑÝ»ùÁ: 1700–³ÙÛ³-<br />
ÏÇ ³éÃÇí í»ñ³Ýáñá·í»É »Ý سÛñ<br />
î³×³ñÇ Ý»ñëÁ ¨ ï³ÝÇùÁ: 2001–Ç<br />
ë»åï»Ùµ»ñÇ 23–ÇÝ ï»ÕÇ áõÝ»ó³í<br />
ºñ¨³ÝÇ ê. ñÇ·áñ Èáõë³íáñÇ㠻ϻ-<br />
Õ»óáõ ûÍáõÙÁ, áñÇ ßÇݳñ³ñáõÃÛáõÝÁ<br />
ëÏëí»É ¿ñ ¹»é¨ë ì³½·»Ý ² ²Ù»Ý³ÛÝ<br />
гÛáó ϳÃáÕÇÏáëÇ ûñáù: ²ÛÝ ³ß-<br />
˳ñÑáõÙ ³Ù»Ý³Ù»Í ѳÛÏ³Ï³Ý »Ï»-<br />
Õ»óÇÝ ¿:<br />
ÜáñÇÝ êñµáõÃÛ³Ý Ï³ñ·³¹ñáõ-<br />
ÃÛ³Ùµ ÑÇÙÝáíÇÝ í»ñ³Ýáñá·í»É ¿<br />
سÛñ ²ÃáéÇ ïå³ñ³ÝÇ ß»ÝùÁ: سÛñ<br />
²ÃáéÇ Ùdzµ³ÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ϳéáõóí»É<br />
¿ Ýáñ Ùdzµ³Ý³Ï³Ý ß»Ýù` Çñ µá-<br />
Éáñ ѳñÙ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñáí: ÐÇÙÝáíÇÝ<br />
Ýáñá·í»É ¿ ì³Ý³ïáõÝÁ, ϳéáõóí»É<br />
¸Çí³Ý³ï³Ý »ñÏѳñϳÝÇ, Áݹ³ñ-<br />
Ó³Ï ß»ÝùÁ: ÜáñÇÝ êñµáõÃÛáõÝÁ, ϳñ¨áñ<br />
ï»Õ ѳïϳóÝ»Éáí سÛñ ²ÃáéÇ<br />
óݷ³ñ³ÝÝ»ñÇ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³-<br />
ÝÁ, ݳ˳ӻéÝ»ó ݳ¨ ì»Ñ³ñ³ÝÇ<br />
µ³ÏÇ ï³ñ³ÍùáõÙ ·ïÝíáÕ Ý³ËÏÇÝ<br />
ÊñÇÙÛ³Ý Ã³Ý·³ñ³ÝÇ ÑÇÙÝáíÇÝ í»-<br />
ñ³Ýáñá·áõÙÁ, áñï»Õ óáõó³¹ñí»Éáõ<br />
»Ý ³ß˳ñѳÑéã³Ï ÝϳñÇã ²ñßÇÉ<br />
áñÏáõ Ïï³íÝ»ñÁ:<br />
سÛñ ²Ãáé êáõñµ ¾çÙdzÍÝÇ Ñáí³Ýáõ<br />
Ý»ñùá ·áñÍáÕ §êáõñµ Ü»ñë»ë<br />
ػͦ ÑÇí³Ý¹³ÝáóÁ ì»Ñ³÷³é гÛñ³å»ïÇ<br />
Ñá·³ÍáõÃÛ³Ùµ ¨ ³ç³Ïóáõ-<br />
ÃÛ³Ùµ í»ñ³Ýáñá·í»É ¿ ¨ í»ñ³½ÇÝí»É<br />
ųٳݳϳÏÇó µÅßÏ³Ï³Ý Ýáñ,<br />
ٻͳñÅ»ù ë³ñù³íáñáõÙÝ»ñáí:<br />
ì»Ñ³÷³é гÛñ³å»ïÇ ·áñÍáõ-<br />
Ý»áõÃÛ³Ý Ù»ç ϳñ¨áñ³·áõÛÝ Çñ³-<br />
¹³ñÓáõÃÛáõÝ ¿ñ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý<br />
ϳé³í³ñáõÃÛ³Ý ¨<br />
г۳ëï³ÝÛ³Ûó ²é³ù»É³Ï³Ý êáõñµ<br />
»Ï»Õ»óáõ ÙÇç¨ §Øï³¹ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ<br />
Ñáõß³·ñǦ ëïáñ³·ñáõÙÁ (2000–Ç<br />
Ù³ñï), áñÁ »Ï»Õ»óÇ–å»ïáõÃÛáõÝ<br />
÷áËѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ½³ñ·³ó-<br />
34
Change language