Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
²ØºÜ²ÚÜ Ð²Úàò βÂàÔÆÎàêܺð<br />
ÃÛ³Ùµ å³ïíÇñ³ÏáõÃÛáõÝ ¿ Ù»ÏÝáõÙ<br />
ì³ëåáõñ³Ï³Ý` ѳݹÇå»Éáõ ¨ Ëáë»Éáõ<br />
ó·³íáñÇ ¨ ì³Ñ³ÝÇ Ñ»ï:<br />
ê³Ï³ÛÝ Ã³·³íáñÁ Ññ³Ù³ÛáõÙ ¿<br />
Ó»ñµ³Ï³É»É å³ïíÇñ³ÏáõÃÛ³Ý ³Ý-<br />
¹³ÙÝ»ñÇÝ, áñáÝù ³ñ·»É³÷³ÏíáõÙ<br />
»Ý ²Õóٳñ ÏÕ½áõÙ: àñáß Å³Ù³-<br />
Ý³Ï ³Ýó í³ñ¹³å»ïÝ»ñÝ ³½³ï »Ý<br />
³ñÓ³ÏíáõÙ, ÇëÏ êï»÷³Ýáë <br />
ꨳÝóÇ Ï³ÃáÕÇÏáëÁ ï»Õ³÷áËíáõÙ<br />
¿ Îáïáñáó µ»ñ¹: ºñÏáõ ï³ñÇ<br />
³Ýó` 972-ÇÝ í³Ë׳ÝíáõÙ »Ý û°<br />
ì³Ñ³Ý ² êÛáõÝ»óÇÝ ¨ û° êï»÷³Ýáë<br />
ꨳÝóÇÝ: ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳÃá-<br />
ÕÇÏáë ¿ ÁÝïñíáõ٠ʳãÇÏ ² ²ñß³ñáõÝÇÝ`<br />
í»ñç ¹Ý»Éáí »ñϳñ³ÙÛ³<br />
å³é³ÏïÙ³ÝÁ:<br />
ì³Ñ³Ý ² êÛáõÝ»óÇÝ ßÇݳñ³ñ³-<br />
Ï³Ý É³ÛÝ ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ ¿ ͳí³É»É<br />
êÛáõÝÇùáõÙ. ÇßË³Ý³Ï³Ý ÝíÇñ³ïíáõÃÛáõÝÝ»ñÇ<br />
ÙÇçáóáí ÑÇÙÝáíÇÝ í»-<br />
ñ³Ï³éáõó»É ¿ ì³Ñ³Ý³í³ÝùÇ<br />
·É˳íáñ` ê. ñÇ·áñ »Ï»Õ»óÇÝ, ϳéáõó»É<br />
·³íÇÃÝ áõ ëÛáõݳëñ³ÑÁ, ë»-<br />
ճݳïáõÝÁ, îÇ·ñ³Ý³ë³ñÇ ³-<br />
ÏáõÝùÝ»ñÇó Ï³í» ÷áÕñ³ÏÝ»ñáí<br />
ËÙ»Éáõ çáõñ ¿ µ»ñ»É ÙÇÝ㨠í³Ýù, ÁÝ-<br />
¹³ñÓ³Ï»É î³Ã¨Ç ¨ ÙÛáõë í³Ýù»ñÇ<br />
ϳÉí³Í³ÛÇÝ ïÝï»ëáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:<br />
ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ. â³ÙãÛ³Ý Ø.,<br />
ä³ïÙáõÃÇõÝ Ð³Ûáó, ѳï. ´, ì»Ý»ïÇÏ,<br />
1785: ê³Ùáõ»É ²Ý»óÇ, гõ³ùÙáõÝù Ç<br />
·ñáó å³ïÙ³·ñ³ó, ì³Õ³ñß³å³ï,<br />
1893: ÎÇñ³Ïáë ³ÝӳϻóÇ, ä³ïÙáõÃ-<br />
ÇõÝ Ð³Ûáó, ºñ¨³Ý, 1961: êï»÷³Ýáë<br />
úñµ»ÉÛ³Ý, êÛáõÝÇùÇ å³ïÙáõÃÛáõÝ, º-<br />
ñ¨³Ý, 1986: سïûáë àõéѳۻóÇ, ij-<br />
ٳݳϳ·ñáõÃÛáõÝ, ºñ¨³Ý, 1991: úñ-<br />
Ù³ÝÛ³Ý Ø., ²½·³å³ïáõÙ, ѳï. ´,<br />
ê. ¾çÙdzÍÇÝ, 2001:<br />
îÆð²Ü ë³ñÏ³í³· ´²ÔàôØÚ²Ü<br />
ìðÂ²Üºê ² ä²ðºì<br />
(ê. ìñóݻë)<br />
(333–341)<br />
F ³Ûáó ϳÃáÕÇÏáë 333–Çó: гçáñ¹»É<br />
¿ ²ñÇëï³Ï»ë ² ä³ñèÇÝ:<br />
ÌÝ. Ùáï 262–ÇÝ Î³å³¹áí-<br />
ÏdzÛÇ Î»ë³ñdz ù³Õ³ùáõÙ, Ù³-<br />
ѳó»É 341–ÇÝ ì³Õ³ñß³å³ïáõÙ:<br />
²Ù÷á÷í»É ¿ ´³ñÓñ гÛùÇ ¸³ñ³-<br />
ݳÕÛ³ó ·³í³éÇ Âáñ¹³Ý ³í³-<br />
ÝáõÙ` Çñ Ñáñ ¨ îñ¹³ï lll ó·³íáñÇ<br />
ßÇñÇÙÝ»ñÇ Ùáï: Üñ³ ·»ñ»½-<br />
Ù³ÝÇ íñ³ ѻﳷ³Ûáõ٠ϳéáõóí»É<br />
¿ ÆÝÁ êñµáó ê. öñÏÇã í³ÝùÁ:<br />
ñÇ·áñ ² Èáõë³íáñãÇ ¨ سñdz-<br />
ÙÇ áñ¹ÇÝ: гÛñ³å»ï ¿ Ñéã³Ïí»É 71<br />
ï³ñ»Ï³Ý ѳë³ÏáõÙ: ØÇÝ㨠Ñá·¨áñ³Ï³Ý<br />
¹³éݳÉÁ »Õ»É ¿ ½ÇÝíáñ³-<br />
ϳÝ: Àëï гÛëÙ³íáõñùÇ` ù³Ñ³Ý³ ¿<br />
Ó»éݳ¹ñí»É λë³ñdzÛáõÙ: λë³ñdzÛÇó<br />
ì³Õ³ñß³å³ï ¿ »Ï»É Çñ »Õ-<br />
µáñ` ²ñÇëï³Ï»ëÇ Ñ»ï ÙdzëÇÝ<br />
310–ÇÝ Ð³Ûáó ó·³íáñ îñ¹³ï lll<br />
Ññ³í»ñáí ¨ ÙÇÝ㨠324–Á Ùݳó»É ¿<br />
³ñùáõÝÇùáõÙ` í³ñ»Éáí ³ñùáõݳ-<br />
Ï³Ý ·áñÍ»ñ: àõݻݳÉáí å»ï³Ï³Ý<br />
·áñÍ»ñ í³ñ»Éáõ ÷áñÓ³éÝáõÃÛáõÝ`<br />
ݳ˳ӻéÝáõÃÛáõÝ ¿ óáõó³µ»ñ»É å»-<br />
ï³Ï³Ý ¨ ¹Çí³Ý³·Çï³Ï³Ý ËݹÇñ-<br />
Ý»ñÇ µÝ³·³í³éÝ»ñáõÙ:<br />
324–ÇÝ Ó»éݳ¹ñí»É ¿ »åÇëÏáåáë,<br />
¨ ¹³ñÓ»É »Ï»Õ»ó³Ï³Ý ·áñÍ»-<br />
ñáõÙ ñÇ·áñ ² Èáõë³íáñãÇ ¨ »Õµáñ`<br />
²ñÇëï³Ï»ë ² ä³ñÃ¨Ç û·Ý³Ï³ÝÁ:<br />
²ñÇëï³Ï»ë ² ä³ñÃ¨Ç ëå³ÝáõÃÛáõ-<br />
ÝÇó Ñ»ïá` 333–ÇÝ, ųé³Ý·»É ¿ ϳ-<br />
ÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ·³ÑÁ: êå³ñ³å»ï<br />
ì³ã» سÙÇÏáÝÛ³ÝÇ Ñ»ï »Õ»É ¿<br />
Ï»ÝïñáݳÓÇ· Çß˳ÝáõÃÛ³Ý Ñ»Ý³-<br />
239
Change language