Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ݳµ³Ý³Ï³Ý µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ùµ ÙÇ<br />
÷³ëï³ÃáõÕÃ, »íïÇù»ë³Ï³Ý ¨<br />
ù³ÕÏ»¹áÝ³Ï³Ý ¹³í³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ<br />
ÙÇ ÇÝã–áñ ˳éÝáõñ¹, áñÁ ݳ˳ï»-<br />
ëáõÙ ¿ñ »ñÏÏáÕÙ³ÝÇ ½ÇçáõÙÝ»ñ: ØÇÝã<br />
³Û¹, Áëï 껵»áëÇ, º½ñ ² ö³é³Å-<br />
ݳϻñïóÇÝ Ð»ñ³ÏÉ Ï³ÛëñÇó Ëݹñ»É<br />
¿ áõÕ³ñÏ»É §Çñ ѳõ³ïáÛ Ëáëïáí³Ýáõû³Ý¦<br />
¹³í³Ý³·ÇñÁ, áñï»Õ<br />
ݽáííáõÙ ¿ÇÝ µáÉáñ ³Õ³Ý¹³íáñÝ»-<br />
ñÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ü»ëïáñÁ, µ³Ûó »ñ»ù<br />
ïÇ»½»ñ³Ï³Ý ÅáÕáíÝ»ñÇ ÏáÕùÇÝ<br />
ÑÇß³ï³Ïí³Í ¿ñ ݳ¨ 451–Ç ø³ÕÏ»-<br />
¹áÝÇ ÅáÕáíÁ: ijٳݳÏÇ Ý߳ݳíáñ<br />
³ëïí³Í³µ³Ý سÃáõë³Õ³ êÛáõÝ»-<br />
óÇ »åÇëÏáåáëÁ ¨ áõñÇß ·ÇïáõÝÝ»ñ,<br />
ùÝÝ»Éáí лñ³ÏÉÇ áõÕ³ñÏ³Í ÃáõÕÃÁ,<br />
ѳݷ»É »Ý ³ÛÝ »½ñ³Ï³óáõÃÛ³Ý, û<br />
³ÛÝ Çñ ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ï»ï»ñáí áõÕÕ³-<br />
÷³é ¿ ¨ ÁݹáõÝ»ÉÇ, ÙdzÛÝ Ã» ø³Õ-<br />
Ï»¹áÝÇ ÅáÕáíÁ ݽáíí³Í ã¿: ÆÝãå»ë<br />
껵»áëÝ ¿ ³ëáõÙ` §Ý½áí»³É ½Ü»ëïáñ<br />
¨ ½³Ù»Ý³ÛÝ Ñ»ñÓáõ³ÍáÕë, µ³Ûó<br />
áã ¿ñ ݽáí»³É ½³Ù»Ý³ÛÝ Ñ»ñÓáõ³-<br />
ÍáÕë µ³ó Ç ÅáÕáíáÛÝ ø³ÕÏ»¹áÝǦ:<br />
º½ñ ² ö³é³Åݳϻñïóáõ ѳÝÓݳñ³ñ³Ï³Ýáí<br />
سÃáõë³Õ³Ý ·ñ»É ¿<br />
ϳÛëñÇÝ áõÕÕ³Í ¹³í³Ý³µ³Ý³Ï³Ý<br />
ÃáõÕÃ, áñÁ Ýñ³Ý ѳÝÓÝí»É ¿ γñÇ-<br />
ÝáõÙ: ²Ûëï»Õ ϳÛëñÁ ¨ Î. äáÉëÇ<br />
å³ïñdzñùÁ º½ñ ² ö³é³Åݳ-<br />
Ï»ñïóáõÝ »Ý Ý»ñϳ۳óñ»É Ùdzϳ-<br />
Ù³Ï³Ý (§ÙÇ Ï³Ùù ¨ ÙÇ ·áñÍáÕáõ-<br />
ÃÇõݦ) µáí³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ùµ ¹³í³Ý³-<br />
·Çñ, áñï»Õ ûå»ï ã¿ñ ÑÇßíáõÙ ø³Õ-<br />
Ï»¹áÝÇ ÅáÕáíÁ ¨ µ³ó³ñÓ³Ï ÙÇ<br />
µÝáõÃÛáõÝ ã¿ñ ù³ñá½íáõÙ, ë³Ï³ÛÝ<br />
áõëáõó³ÝáõÙ ¿ñ ÙÇ Ï³Ùù, ÙÇ Ý»ñ·áñ-<br />
ÍáõÃÛáõÝ, áñáí ¨ ³ÝáõÕÕ³ÏÇáñ»Ý<br />
ç³ï³·áíáõÙ ¿ñ ÙÇ µÝáõÃÛ³Ý í³ñ-<br />
¹³å»ïáõÃÛáõÝÁ: гÛÏ³Ï³Ý »Ï»Õ»-<br />
óáõ å³ï·³Ù³íáñáõÃÛáõÝÁ ëïáñ³·ñ»É<br />
¿ лñ³ÏÉ Ï³Ûë»ñ ³é³ç³ñ-<br />
Ï³Í Ñ³í³ïá Ëáëïáí³ÝáõÃÛ³Ý ·ÇñÁ,<br />
áñÁ »Õ»É ¿ áã û ù³ÕÏ»¹áݳϳÝ,<br />
³ÛÉ ÙdzϳٳϳÝ: ²Û¹ ³éÃÇí γñÇ-<br />
ÝÇ »Ï»Õ»óáõ٠ϳÛë»ñ ¨ ϳÃáÕÇÏáëÇ<br />
Ý»ñϳÛáõÃÛ³Ùµ ϳï³ñí»É ¿ ѳݹÇë³íáñ<br />
»Ï»Õ»ó³Ï³Ý ³ñ³ñáÕáõÃÛáõÝ<br />
¨ ѳÛÏ³Ï³Ý å³ï·³Ù³íáñáõÃÛáõÝÁ<br />
ÑáõÛÝ Ñá·¨áñ³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ»ï г-<br />
Õáñ¹áõÃÛáõÝ ¿ í»ñóñ»É: γñÇÝÇ Ù³Ûñ<br />
»Ï»Õ»óáõÝ ÏÇó ÑÇÙÝí»É ¿ Ødzµ³Ý<br />
ê. ²ëïí³Í³ÍÇÝ »Ï»Õ»óÇÝ: Ƶñ¨ ·á-<br />
ÑáõݳÏáõÃÛ³Ý Ýß³Ý Ð»ñ³ÏÉÁ º½ñ ²<br />
ö³é³ÅݳϻñïóáõÝ ¿ ÝíÇñ»É ÎáÕµ<br />
³í³ÝÁ: гٳӳÛÝ áã ù³ÕÏ»¹áݳ-<br />
Ï³Ý ¹³í³Ý³·ñÇ` ëïáñ³·ñáõÙÁ á-<br />
ñ¨¿ ѻ勉Ýù ãÇ áõÝ»ó»É Ð³Û »Ï»Õ»-<br />
óáõ ѳٳñ:<br />
γñÇÝ ·Ý³Éáõ лñ³ÏÉ Ï³Ûë»ñ<br />
Ññ³Ù³ÝÁ Ù»ñÅáÕÝ»ñÁ` ³ñ¹Ù³ÝÇ<br />
»åÇëÏáåáë êï»÷³ÝáëÁ ¨ êÛáõÝÛ³ó<br />
»åÇëÏáåáë سÃáõë³Õ³Ý, áñáÝù<br />
ųٳݳÏÇ Ñ³ÛïÝÇ Ñ³Û ³ëïí³-<br />
ͳµ³ÝÝ»ñÇó ¿ÇÝ, º½ñ ² ö³é³Å-<br />
ݳϻñïóáõ í»ñ³¹³ñÓÇó Ñ»ïá, ѳ-<br />
ϳé³Ï ÐáíÑ³Ý Ø³Ûñ³·áÙ»óáõ ç³Ýù»ñÇ,<br />
áñÁ ÝßáõÙ ¿ñ, áñ лñ³ÏÉÇ Ñ»ï<br />
гÕáñ¹áõÃÛáõÝ í»ñóÝ»Éáí ˳Ëïí»É<br />
¿ »Ï»Õ»óáõ ³í³Ý¹áõÃÛáõÝÁ,<br />
å³ßïå³Ý »Ý Ï³Ý·Ý»É Ýñ³Ý: γÃá-<br />
ÕÇÏáëÁ γñÇÝÇó í»ñ³¹³ñÓ»É ¿ §Ù»-<br />
ͳßùáí¦ ¨ §Ù»Í³å³ñ·»õ ÷³éûù¦:<br />
г۳ëï³ÝáõÙ Ñá·¨áñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ<br />
Ýñ³Ý ¹ÇÙ³íáñ»É ¿ áã Ãßݳٳµ³ñ, ¨<br />
γñÇÝÇ ÅáÕáíÇó Ñ»ïá ¨ë áõà ï³ñÇ`<br />
ÙÇÝ㨠Çñ ÏÛ³ÝùÇ í»ñçÁ, º½ñ<br />
² ö³é³ÅݳϻñïóÇÝ ß³ñáõÝ³Ï»É ¿<br />
ÙÝ³É Ï³ÃáÕÇÏáë³Ï³Ý ³ÃáéÇÝ`<br />
³é³çÝáñ¹í»Éáí Ð³Û »Ï»Õ»óáõ ëÏÁ½-<br />
µáõÝùÝ»ñáí:<br />
ä³ïÙÇãÝ»ñÁ (ÐáíѳÝÝ»ë ¸ñ³ë-<br />
˳ݳϻñïóÇ, êï»÷³Ýáë î³ñáÝ»-<br />
76
Change language