Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին Տարեթիվ՝ 2008 Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
խմբագիր Պ. Հ. Հովհաննիսյան
Հրատարակչություն՝ Ս. Էջմիածին
Տարեթիվ՝ 2008
Գրքի մասին. Սույն հանրագիտարանը, լինելով Հայոց եկեղեցու պատմության յուրօրինակ արտահայտությունը, միաժամանակ հայոց պատմության համարժեք նկարագիրն է: Կաթողիկոսներից յուրաքանչյուրը, գտնվելով իր ժամանակի հասարակական-քաղաքական կյանքի, մշակույթի, գիտության և այլ բնագավառների ու իրադարձությունների կիզակետում, անշուշտ, կրել է դրանց որոշակի ազդեցությունը ու շատ դեպքերում էլ իր գործունեությամբ ուղղորդել և իր անձով է պայմանավորել պատմության այս կամ այն դրվագը: Մինչ այս հանրագիտարանի ստեղծումը Հայոց կաթողիկոսների կենսագրություններն արտացոլվել են երևելի արանց նվիրված բազմաթիվ հանրագիտական հրատարակություններում և բառարաններում:
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ð²Ú ºÎºÔºòàô вÜð²Æî²ð²Ü<br />
ÉÇ Ñ³çáÕáõÃÛáõÝÝ»ñ ã»Ý ³ñӳݳ·ñí»É:<br />
¸³ñ³ßñç³ÝÇ ³½·³ÛÇÝ ÏÛ³ÝùÇ<br />
ù³Õ³ù³Ï³Ý áõ í³ñã³Ï³Ý ï³ñ³Ýç³ïí³ÍáõÃÛáõÝÝ<br />
Çñ ÏÝÇùÝ ¿ñ ¹ñ»É<br />
²ñ¨»ÉÛ³Ý Ð³Û³ëï³ÝÇ Ñá·¨áñ Ï»ÝïñáÝÝ»ñÇ<br />
·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý íñ³: ³Ý-<br />
Ó³ë³ñÇ Ï³ÃáÕÇÏáëáõÃÛáõÝÁ, êÛáõÝ-<br />
Û³ó Ù»ïñáåáÉáõÃÛáõÝÁ, áõ·³ñùÇ<br />
(гյ³ï, ê³Ý³ÑÇÝ), λã³éÇëÇ,<br />
ì³Ûáó ÓáñÇ ¨ ³ÛÉ í³Ýù»ñÇ ³é³ç-<br />
Ýáñ¹Ý»ñÁ, å³Ñå³Ý»Éáí ϳÝáݳ-<br />
Ï³Ý Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ سÛñ ²-<br />
ÃáéÇ Ñ»ï, Ñ³×³Ë Ñ³ñϳ¹ñí³Í<br />
·áñÍ»É »Ý ݳ¨ ÇÝùÝáõñáõÛÝ:<br />
ØdzíáñÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÝ»ñÁ<br />
½·³ÉÇáñ»Ý ϳë»óí»É »Ý ݳ¨ ê. ¾ç-<br />
ÙdzÍÝÇ ¨ ³ñ¨Ùï³Ñ³Û ÝíÇñ³å»-<br />
ï³Ï³Ý ³é³ÝÓÇÝ Ï»ÝïñáÝÝ»ñÇ Ï³-<br />
ÝáÝ³Ï³Ý Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³ó³Ï³ÛáõÃÛ³Ý<br />
ѻ勉Ýùáí: ²ÕóٳñÇ<br />
ѳϳÃáé êï»÷³Ýáë ¸ îÕ³ ϳ-<br />
ÃáÕÇÏáëÁ ß³ñáõݳÏáõÙ ¿ñ å³Ûù³ñÁ<br />
¾çÙdzÍÝÇ ¨ ²ÕóٳñÇ ÝíÇñ³å»-<br />
ïáõÃÛáõÝÝ»ñÝ Çñ Çß˳ÝáõÃÛ³Ý ï³Ï<br />
Ùdzíáñ»Éáõ ѳٳñ: âµ³í³ñ³ñí»-<br />
Éáí ³Û¹ ³Ù»Ýáí ï»Õ³Ï³Ý Ù³ÑÙ»-<br />
¹³Ï³Ý Çß˳ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ç³ÏóáõÃÛ³Ùµ<br />
²ÕóٳñÇ ¼³ù³ñdz ¸ ¨<br />
²ïáÙ ² ϳÃáÕÇÏáëÝ»ñÁ ѳϳϳ-<br />
ÝáÝ³Ï³Ý å³Ûù³ñ »Ý ëÏë»É ݳ¨ ¿ç-<br />
ÙdzÍݳÑå³ï³Ï ѳÛñ³å»ï³Ï³Ý<br />
ûٻñÝ (ì³Ý, ²ñ×»ß, ´»ñÏñÇ, ÊɳÃ,<br />
Øáõß, ê³ÉÙ³ëï) Çñ»Ýó »ÝóñÏ»Éáõ<br />
áõÕÕáõÃÛ³Ùµ:<br />
γÝáÝ³Ï³Ý Ýáñ å³é³ÏïáõÙ ¿ñ<br />
ѳëáõݳÝáõ٠ݳ¨ سÛñ ²ÃáéÇ ¨ êëÇ<br />
ϳÃáÕÇÏáëáõÃÛ³Ý Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝ-<br />
Ý»ñáõÙ: ä³ï׳éÁ êëÇ êï»÷³Ýáë<br />
ê³ñ³Óáñ»óÇ Ï³ÃáÕÇÏáëÝ ¿ñ, áñÁ,<br />
û·ïí»Éáí ³Ï-ÏáÛáõÝÉáõÝ»ñÇ Ïñáݳ-<br />
Ï³Ý Ñ³É³Í³ÝùÝ»ñÇó, 1488–ÇÝ ³Ù-<br />
µáÕç³Ï³Ý Ï»ñå³ñ³Ýùáí ³ëå³ñ»½<br />
Ý»ï»ó êÇëÝ ²Ù»Ý³ÛÝ Ð³Ûáó ϳ-<br />
ÃáÕÇÏáëáõÃÛáõÝ Ñéã³Ï»Éáõ å³Ûù³ñÁ:<br />
ê³ñ·Çë ØÛáõë³ÛÉÇ Ñ³Ûñ³å»-<br />
ïáõÃÛ³Ý ßñç³ÝáõÙ ÑÇß³ï³ÏáõÃÛ³Ý<br />
³ñųÝÇ Çñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÝ»ñ ã»Ý<br />
³ñӳݳ·ñ»É ݳ¨ ºñáõë³Õ»ÙÇ ¨<br />
Î. äáÉëÇ å³ïñdzñùáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:<br />
øÇã û ß³ï ÑÇß³ï³ÏíáÕ Çñ³¹³ñ-<br />
ÓáõÃÛáõÝÝ»ñÇó å»ïù ¿ Ãí³ñÏ»É ûë-<br />
Ù³ÝÛ³Ý ê»ÉÇÙ I Ú³íáõ½ ëáõÉóÝÇ<br />
ßÝáñѳ·ÇñÁ, áñÁ Ñëï³Ï»óñ»É ¨ ³Ùñ³·ñ»É<br />
¿ ê. ì³Ûñ»ñÇ Ýϳïٳٵ º-<br />
ñáõë³Õ»ÙÇ Ð³Ûáó å³ïñdzñùáõ-<br />
ÃÛ³Ý Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ¨ ½ëå»É<br />
Ùñó³ÏóáÕ áõÕÕ³÷³é ¨ ϳÃáÉÇÏ »-<br />
ϻջóÇÝ»ñÇ Ñ³í³ÏÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:<br />
²Û¹ ³Ù»Ýáí ѳݹ»ñÓ å»ïù ¿ Ýϳï»É<br />
ݳ¨, áñ ÇÝãå»ë ³ñ¨Ùï³Ñ³Û<br />
ÝíÇñ³å»ï³Ï³Ý Ï»ÝïñáÝÝ»ñÇ,<br />
³ÛÝå»ë ¿É ½áõÛ· å³ïñdzñùáõÃÛáõÝ-<br />
Ý»ñÇ ¨ سÛñ ²ÃáéÇ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝ-<br />
Ý»ñÁ Ñ»éáõ ¿ÇÝ ó³ÝϳÉÇ ÙÇáõÃÛáõ-<br />
ÝÇó: ÜáõÛÝÁ å»ïù ¿ ³ë»É ݳ¨ ºñáõë³Õ»ÙÇ<br />
å³ïñdzñùáõÃÛ³Ý Ý»ñùÇÝ<br />
ÏÛ³ÝùÇ Ù³ëÇÝ: ²Û¹ ³Ù»ÝÝ ¿É ÃáõÛÉ »Ý<br />
ï³ÉÇë »Ýó¹ñ»É, áñ ê³ñ·Çë ØÛáõë³ÛÉÇÝ<br />
¨ë ãÇ íÇ׳Ïí»É ³ÛÝåÇëÇ<br />
·áñÍÝ³Ï³Ý ù³ÛÉ»ñÇ ¹ÇÙ»É, áñáÝù<br />
³½·³ÛÇÝ »Ï»Õ»óáõÝ ÃáõÛÉ Ïï³ÛÇÝ<br />
ѳÕóѳñ»É ﳷݳå³ÉÇ íÇ׳ÏÁ<br />
¨ í»ñ³Ï³Ý·Ý»É ³½·³ÛÇÝ–»Ï»Õ»ó³-<br />
Ï³Ý ÙÇáõÃÛáõÝÁ:<br />
ê³ñ·Çë ØÛáõë³ÛÉÇ Ñ³Ûñ³å»-<br />
ïáõÃÛ³Ý ßñç³ÝÇ å³ïÙ³Ï³Ý í³í»-<br />
ñ³·ñ»ñÁ áãÇÝã ã»Ý ѳÕáñ¹áõ٠ݳ¨<br />
سÛñ ²ÃáéÇ ¨ ·³ÕáõóѳÛáõÃÛ³Ý<br />
ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ: ø³Õ³ù³Ï³Ý<br />
áõ ïÝï»ë³Ï³Ý ³ÝÝå³ëï<br />
å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ ½ñÏí³Í ÉÇÝ»Éáí ѳÛ-<br />
Ï³Ï³Ý ·³Õóí³Ûñ»ñÇ Ñ»ï ϳÛáõÝ<br />
222
Change language