Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
retrotraéndoo bastantes xeracións, aproxímanos ó concepto de cadea
migratoria, creado a comezos deste século pero popularizado e utilizado
como elemento de análise das migracións pola Escola de Canberra nos
anos posteriores á II Guerra Mundial. Foi J. S. MacDonald quen, a través
dunha definición xa clásica que se traduce como “movimiento por el cual
los presuntos emigrantes se enteran de las oportunidades, son provistos de
transportes y obtienen su inicial ubicación y empleo, por medio de relaciones
sociales primarias con inmigrantes anteriores, establecidas a través
de vínculos derivados del paisanaje”, estableceu para o caso dos italianos
tres tipos diferentes de cadeas migratorias. Os dous primeiros relacionados
coas oportunidades laborais e o terceiro coa reunificación familiar 15 .
Estas redes informales déronse tamén na emigración galega nas súas
diferentes variantes a miúdo entrelazándose os modelos. Á parte de determina-la
saída desde as diferentes procedencias xeográficas a destinos concretos
e facilita-las reclamacións no caso de que foran necesarias, no
momento da chegada as relacións de paisanaxe non se limitan ó que dura
o asentamento inicial dos inmigrantes en cada foco receptor, senón que en
xeral mantéñense durante un tempo máis ou menos longo. De feito, entre
os galegos, as relacións de paisanaxe establecidas a través da familia ou das
amizades que compartían unha mesma procedencia, na maior parte dos
casos foron absolutamente determinantes para a inserción social. Así nolo
conta un emigrante: “Al principio, por lo regular nos juntábamos siempre
los gallegos, los primos, amigos, tenían unas chicas amigas que son de
Daián (perteneciente a Cervo), este... De Burela estaban la Puchina allá,
Virginia, la hermana de Cecilia, de Mon, a madre de Mon, que estaba allá
nos visitábamos muchísimo, que era de Burela también y nadie más, mis
primos que eran todos de Burela... Uno que era de Palas de Rei, así que
siempre nos juntábamos (...)” 16 . Este testemuño evidencia un dos problemas
inherentes ó concepto de cadea migratoria como é o da escala, pois pola súa
propia complexidade este tipo de redes informales sobrepasan os límites
15 F. Sturino: “Emigración italiana: reconsideración de los eslabones de una cadena migratoria”, en
Estudios Migratorios Latinoamericanos, nº 8, Bos Aires, abril 1988. C. Price (Southern Europeans in
Australia, 1983) chega a establecer unha maior variedade de modelos e periodizacións nas cadeas
migratorias que os expostos por MacDonald.
16 Fondo HISTORGA (AHUS), entrevista nº 294.
121