Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

APAGANDO A SEDE NO BARCO
Galegos en América e americanos en Galicia
A Real Orde de 1912 estipulaba que os barcos deberían ofrecer auga
e viño ós pasaxeiros. Terían que dispoñer ademais, entre as provisións
especiais para enfermos, de viño de Xerez e de coñac118 . En 1918, o
Consello Superior de Emigración acordou unha ración de viño teórica
similar á de pan (500 gr por pasaxeiro) 119 .
Nos menús reais destinados ós pasaxeiros de terceira clase, a presencia
do viño rexistrábase con algunha frecuencia, pero non sempre,
existindo tamén problemas coa calidade dos caldos servidos. Convén
contextualizar esta cuestión situándoa no marco do consumo de alcohol
na época.
En Francia, e probablemente noutros países europeos, na segunda
metade do século XIX o consumo de viño democratizouse alcanzando a
toda a escala social e constátase a súa presencia nas mesas dos obreiros das
cidades. Ségueno a tomar nas tabernas e moitas veces tamén nos seus
lugares de traballo, coma o reflicte a obra de literatura testemuñal de
Flaubert120 . As melloras salariais que empezan a consegui-los proletarios
en Francia, como tamén en Inglaterra, permítenlles regalarse cun kilo de
rouge, ou tal vez máis, por día. Influíu tamén a mellora do sistema de transportes
e a diminución do gravame fiscal. En véspera de 1914, un informe
médico chamaba a atención sobre o consumo medio de viño nos medios
proletarios: oscilaba entre os 3 e os 6 litros por día. Soamente os máis
moderados tomaban dous. Ó lado da carne, e sobre todo do pan, o viño
representaba naquela data o principal capítulo do gasto obreiro en alimentación121
.
Agora ben, a expansión ten lugar sobre todo no medio urbano: os
habitantes das cidades beben catro veces máis cós campesiños. As cidades
pequenas representaban un modelo de transición entre ámbolos dous
polos: canto menor era o seu censo de poboación máis reducido era o seu
118 José Manuel Azcona Pastor et al., op. cit., p. 169.
119 José Manuel Azcona Pastor et al., op. cit., p. 168.
120 Gustave Flaubert: La educación sentimental, Alianza Editorial, 2ª reimpresión (1ª ed. 1981), Madrid,
1987, p. 266.
121 Didier Nourrisson: Le buveur du XIX siècle, Éditions Alvin Michel, París, 1990, p. 35.
55