Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

324
os primeiros momentos da guerra e pronto comezaron as accións de represalia
sobre as persoas que eran sospeitosas de ter pertencido a partidos ou
sindicatos de esquerda. Sabemos de galegos que tomaron rumbo a
América a poucos días de iniciarse o conflicto; outros lograron fuxir ata a
zona republicana onde permanecerían ata o final da guerra, véndose nese
momento forzados a un exilio polo que algúns chegaron a Chile.
A chegada ó goberno chileno en 1938 do Frente Popular presidido
por Aguirre Cerdá posibilitou que fose Chile un dos países que acollería
maior número de refuxiados. En 1939 chegaba a Valparaíso o Winipeg 17
cargado de exiliados españois entre os que se atopaban algúns galegos
como Gumersindo Regueiro Pazos, de Pontedeume, Enrique García
Amor, de Retomer, e os irmáns Gerardo, Fernando e Carlos Rico López,
chegados de Neda. Tamén coñecemos outros casos de exiliados coma os
de Miguel Garrido Porto, Luis Garrido Carrillo, Jesús Garrido Garrido,
traballadores do mar chegados de Malpica en 1936 18 , e José Castro
Amigo, José Novo Porto, Juan Delgado Criado, Adolfo Méndez
Montero 19 e Germán Vidal Pereira 20 . E é que Chile se converteu sen dúbida
nun dos principais países de atracción de exiliados españois, xa que
debido ás especiais circunstancias que atravesaba politicamente acolleu,
non sen problemas, a un importante número de exiliados dende os primeiros
momentos ata o final da guerra 21 .
17 Jaime Ferrer Mir: Los españoles del Winipeg. El barco de la esperanza, Santiago de Chile, 1989.
18 María Teresa García Domínguez: “A emigración galega a América no século XX: o caso peruano”, en
1º Encontro Galicia-América, Santiago de Compostela, 1992, p. 29.
19 Nado en Carracedo, Celanova, sae de Galicia en 1937 fuxindo por Portugal e reúnese en Chile cos
seus irmáns Francisco e Elías. Lonxe da terriña, nº 7, Santiago de Chile, 1996, p. 25.
20 Nado en Noia en 1926 e fillo do Gobernador Civil de Ciudad Real durante a II República, que tivo
que exiliarse primeiro en Bos Aires e máis tarde en Chile. Lonxe da terriña, nº 7, Santiago de Chile,
1996, p. 31.
21 Véxase Javier Rubio: “La emigración de la Guerra Civil de 1936-1939”, Madrid, 1977;, J. L. Abellán:
“El exilio español de 1939. Cataluña, Euzkadi, Galicia”, Madrid, 1978; Blanca Esther Buldaín: “El exilio
republicano en Chile, 1939-1945”, La oposición al franquismo, Madrid, 1991; Cristian Garay Vera:
“Chile y la Guerra Civil Española, 1936-39. Relaciones diplomáticas y paradigmas políticos”, en Serie
Avances, nº 2, Santiago de Chile, 1994.