Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia
Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia
Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Galegos en América e americanos en <strong>Galicia</strong><br />
en terra propia como en terra estraña a necesi<strong>da</strong><strong>de</strong> anteponse á virtu<strong>de</strong> e<br />
o pragmatismo á curiosi<strong>da</strong><strong>de</strong> intelectual e ó patriotismo. Ou se se prefire,<br />
prata e traballo –anque sexa en potencia e en expectativa– seducen máis,<br />
adoito, que cultura e etnici<strong>da</strong><strong>de</strong>.<br />
Den<strong>de</strong> esta mentali<strong>da</strong><strong>de</strong> utilitaria, que agudiza e afianza a emigración,<br />
explícase que a Historia fose reempraza<strong>da</strong> por materias como<br />
Aritmética Superior e Trigonometría Rectilínea. A segun<strong>da</strong> <strong>de</strong>las, conforme<br />
se manifestaba na Memoria correspon<strong>de</strong>nte ó sétimo aniversario <strong>da</strong><br />
enti<strong>da</strong><strong>de</strong>, en conxunción con outras materias incluí<strong>da</strong>s no programa escolar<br />
facilitaban “el estudio completo <strong>de</strong>l primer y segundo año <strong>de</strong>l primer<br />
período preparatorio para to<strong>da</strong>s las carreras que se cursan en las Escuelas<br />
profesionales españolas” 21 . Nestas coor<strong>de</strong>na<strong>da</strong>s comprén<strong>de</strong>se tamén a favorable<br />
acolli<strong>da</strong> que tiveron no curso 1888-89 as disciplinas <strong>de</strong> Estatística e<br />
Xeografía Económico-industrial, fronte a outras como Latín, Retórica e<br />
Poética, Xeografía, Historia e Economía Política, que non se chegaron a<br />
impartir por non aca<strong>da</strong>r un número suficiente <strong>de</strong> matriculados 22 .<br />
En torno a estas mesmas <strong>da</strong>tas (1887-89) <strong>de</strong>téctase un tímido<br />
intento <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r a imprimirlle un tenue sesgo galeguizador á ensinanza,<br />
mediante a adopción dun texto para as clases <strong>de</strong> lectura “que se<br />
relacionare directamente con la región gallega, conteniendo elementos<br />
<strong>de</strong> geografía e historia y otros <strong>da</strong>ctos (sic) propios para <strong>da</strong>r a conocer<br />
aquel olvi<strong>da</strong>do país” 23 . Dous anos <strong>de</strong>spois <strong>de</strong> ter suxerido a iniciativa o<br />
escritor Ramón Arma<strong>da</strong> Teijeiro 24 , Jesús M.ª Caula presentou unha<br />
Cartilla histórico-geográfica <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong> que compendiaba “abun<strong>da</strong>ntes<br />
nociones <strong>de</strong> geografía, historia, croquis biográficos <strong>de</strong> gallegos ilustres<br />
21 Centro Gallego: Memoria... 1887, p. 7. Non espertou a simpatía do alumnado, en cambio, a<br />
Economía Política, que segundo palabras dos memorialistas do Centro, iniciaría ós estudiantes “en los<br />
secretos <strong>de</strong> la crematística”. Apuntes para la Historia <strong>de</strong>l Centro Gallego <strong>de</strong> La Habana, 1879-1909,<br />
Imprenta Avisador Comercial <strong>de</strong> Miran<strong>da</strong>, López Seña y Cía., A Habana, 1909, p. 148.<br />
22 Ibíd., p. 150; e I. L. L. A. CC. C. S. G., Centro Galego: Expediente nº 228 que se relaciona con la Sección<br />
<strong>de</strong> Instrucción y Biblioteca <strong>de</strong> este Centro, A Habana, 9 <strong>de</strong> maio <strong>de</strong> 1889.<br />
23 Expediente citado na nota anterior. Sesión <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> outubro <strong>de</strong> 1889.<br />
24 Sobre este autor pó<strong>de</strong>nse consulta-los nosos traballos, Apuntes autobiográficos <strong>de</strong> Ramón Arma<strong>da</strong><br />
Teijeiro. Separata <strong>de</strong> La Voz <strong>de</strong> Ortigueira, Imp. Fojo, Santa Marta <strong>de</strong> Ortigueira, 1984; e Ramón<br />
Arma<strong>da</strong> Teixeiro: anacos dunha vi<strong>da</strong> e unha obra a prol <strong>da</strong> educación. Separata <strong>de</strong> La Voz <strong>de</strong> Ortigueira,<br />
Imp. Fojo, Santa Marta <strong>de</strong> Ortigueira, 1985.<br />
149